Tak orzekł WSA w Warszawie 11 kwietnia 2012 r. (III SA/Wa 2097/11).
Spółka funkcjonująca wyłącznie na terenie specjalnej strefy ekonomicznej (SSE) produkuje płyty drewnopochodne. Działalność produkcyjna w całości pokrywa się z zakresem zezwolenia strefowego. Proces produkcji związany jest z emisją CO2, więc spółka ma obowiązek przedstawiania do umorzenia odpowiedniej ilości wcześniej przyznanych praw emisyjnych.
Dzięki wdrożeniu nowoczesnych technologii oraz zakupowi ekologicznych paliw, spółka ograniczyła emisję CO2 i odsprzedaje nadwyżkę uprawnień emisyjnych. Zwróciła się z wnioskiem o potwierdzenie w drodze interpretacji indywidualnej, że przychód ze sprzedaży tych praw, uzyskanych wyłącznie na potrzeby produkcji płyt drewnopodobnych, objęty jest zwolnieniem z CIT na podstawie posiadanego zezwolenia strefowego.
Organ podatkowy uznał to stanowisko za nieprawidłowe. Wskazał, że według art. 17 ust. 1 pkt. 34 ustawy o CIT wolne od podatku są dochody, o ile spełniają dwa warunki:
- pochodzą z działalności gospodarczej wykonywanej zgodnie z zakresem przedmiotowym zezwolenia,
- działalność taka prowadzona jest na terenie SSE.
Organ stwierdził, że zbycie uprawnień do emisji CO2 nie mieści się w zakresie działalności określonej w zezwoleniu, która „może dotyczyć tylko i wyłącznie wytwarzanych wyrobów”. Jego zdaniem zezwolenie nie odnosi się do sprzedaży praw do emisji CO2, dlatego przychód uzyskany z tego tytułu nie może podlegać zwolnieniu.
W skardze do sądu spółka wskazała, że zgodnie z posiadanym pismem GUS sprzedaż uprawnień emisyjnych nie jest działalnością odrębnie sklasyfikowaną w Polskiej Klasyfikacji Działalności i mieści się w grupowaniu statystycznym wskazanym w jej zezwoleniu strefowym.
Skarga została jednak oddalona m.in. z uwagi na argument, że na dochód podlegający zwolnieniu nie składają się wszelkie przychody i koszty, które można powiązać z działalnością strefową, ale wyłącznie te osiągane z prowadzenia działalności gospodarczej wskazanej w zezwoleniu. Zdaniem WSA sprzedaż praw do emisji CO2 jest odrębnym od działalności określonej w zezwoleniu źródłem przychodu. Osiągnięty z niej przychód nie korzysta więc ze zwolnienia.
—Angelika Mieciek współpracowniczka Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
Komentuje Piotr Folwarczny, konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Krakowie)
Stanowisko sądu budzi wiele wątpliwości. Za nietrafiony uznał on argument skarżącej, że zgodnie z posiadanym pismem GUS, sprzedaż uprawnień emisyjnych mieści się w grupowaniu statystycznym wskazanym w jej zezwoleniu strefowym. Sąd stwierdził, że „poszerzenie zakresu zwolnienia poprzez odwołanie się do klasyfikacji statystycznych powinno spotkać się z dezaprobatą”, a sprzedaż prawa do emisji to odrębne źródło przychodu opodatkowane na zasadach ogólnych.
Stanowisko takie jest kontrowersyjne, gdyż zezwolenia strefowe wydawane są na prowadzenie działalności w zakresie określonym właśnie przez zastosowanie odpowiednich grupowań statystycznych. Organy podatkowe wielokrotnie odnosiły się do klasyfikacji statystycznych w sytuacjach, gdy było to niekorzystne dla podatnika – np. dla uznania, że dochód ze sprzedaży odpadów nie jest objęty zakresem zwolnienia.
Co więcej, zezwolenie strefowe wydawane jest na prowadzenie działalności w zakresie określonych wyrobów, a nie wyłącznie sprzedaży określonych produktów. Istnieją liczne przykłady przychodów, które nie są osiągane bezpośrednio ze sprzedaży produktu wytworzonego na terenie SSE w ramach działalności określonej w zezwoleniu, a które mimo to stanowią, również w opinii organów podatkowych, przychód strefowy. Są to m.in. otrzymane kary umowne oraz odszkodowania związane wyłącznie z działalnością strefową czy też odsetki od środków pochodzących w całości z działalności zwolnionej zdeponowanych na rachunku bieżącym.
Dodatkowo posiadanie nadwyżek emisyjnych to wynik uprzedniego poniesienia wydatków na energooszczędne technologie oraz ekologiczne paliwa, które były kosztem strefowym. Gdyby koszty te nie zostały uprzednio poniesione, możliwe że spółka byłaby zobligowana do nabycia dodatkowych uprawnień emisyjnych, które to wydatki stanowiłoby koszt strefowy.
Tym samym stanowisko sądu podważa (z podatkowego punktu widzenia) sens ekonomiczny działań przedsiębiorców funkcjonujących na terenie SSE ukierunkowanych na ograniczenie wielkości emisji CO2. Co więcej, gdyby zgodzić się z uzasadnieniem sądu, otwiera się sprawa przyporządkowania kosztów uzyskania przychodów do spornego przychodu.