CIT: Kiedy powstaje przychód przy przebudowie sieci ciepłowniczej

Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Łodzi z 12 marca 2012 r. (IPTPB3/423-300/11-4/GG).

Spółka prowadzi działalność polegającą m.in. na dystrybucji na terenie miasta energii cieplnej za pośrednictwem sieci będącej jej własnością. W związku z kolizją sieci ciepłowniczej z inwestycją realizowaną przez podmiot trzeci konieczna okazała się jej przebudowa. Odbyła się kosztem i staraniem podmiotu trzeciego na podstawie opracowanej przez niego i uzgodnionej ze spółką dokumentacji.

Podmiot trzeci przebudował dwa ądcinki sieci będące nie w pełni zamortyzowanymi środkami trwałymi. W jednym z przypadków wymienił całą sieć, w związku z czym na skutek przebudowy zmieniła się jej długość oraz położenie. W wyniku prac nie zmieniły się parametry techniczne czynnika grzewczego przesyłanego siecią ciepłowniczą, jednak w związku z postępem technologicznym zmieniła się technologia wykonania sieci. Po przebudowie sieć ciepłownicza pozostała własnością spółki.

Zdaniem organu jeżeli przebudowa polega wyłącznie na przesunięciu linii ciepłowniczych, czyli usunięciu fragmentu sieci i odtworzeniu jej w nowym miejscu, to nie powoduje zmiany stanu majątkowego spółki i nie powstaje wówczas przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Przychód powstanie jednak, jeśli efektem prac przeprowadzonych przez podmiot trzeci będzie zwiększenie wartości majątku podatnika lub zaoszczędzenie wydatków. Tak może być, gdy wyłączane z eksploatacji lub likwidowane odcinki linii cieplnych są zastępowane liniami nowszego typu, o lepszych parametrach, odrębnej konstrukcji, doskonalszymi technologicznie, pozwalającymi na obniżenie kosztów eksploatacji sieci.

Według organu w opisanej sytuacji spółka uzyskuje przysporzenie majątkowe kosztem podmiotu trzeciego, nie będąc zobowiązana do jakiegokolwiek świadczenia ekwiwalentnego, czyli otrzymuje nieodpłatne świadczenie będące przychodem podatkowym zgodnie z art.12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT.

Komentuje Jolanta Ircha, konsultantka w dziale prawnopodatkowymPwC

Teza, że otrzymane przez spółkę efekty inwestycji w postaci przebudowy sieci ciepłowniczej, której celem było usunięcie jej kolizji z planowanymi inwestycjami budowlanymi, są na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT przychodem podatkowym w postaci nieodpłatnego świadczenia, może budzić wątpliwości.

Wiele argumentów przemawia za tym, że podobne prace nie powodują powstania przychodu. Przede wszystkim samo odtworzenie odcinka sieci ciepłowniczej w innym miejscu (bez montażu dodatkowych, wcześniej nieistniejących tam urządzeń), nawet jeśli będzie on dłuższy lub wykonany w nowszej technologii, nie powinno automatycznie powodować ulepszenia środka trwałego.

Celem usunięcia kolizji jest bowiem odtworzenie pierwotnego stanu linii ciepłowniczej w sensie funkcjonalnym i użytkowym, tj. wykonanie jej od nowa, ale w innym miejscu. Co więcej, przełożenie sieci jest całkowicie podyktowane potrzebami podmiotu trzeciego, którego inwestycje kolidują z siecią ciepłowniczą, a zgoda spółki jest w tym przypadku elementem wtórnym.

Należy także zauważyć, że wykonanie fragmentu sieci od nowa w innym miejscu, nawet dłuższego czy z zastosowaniem nowoczesnej technologii, nie zawsze będzie zwiększało wartość środka trwałego spółki, gdyż dłuższy odcinek sieci może nieść za sobą większe ubytki ciepła dostarczanego odbiorcom, a zatem niewykluczona jest sytuacja, w której dojdzie nawet do zwiększenia kosztów spółki. W przypadku sieci ciepłowniczych przełożenie sieci może również powodować zwiększenie jej awaryjności. Zdarza się, że złączenia nowych fragmentów sieci ze starszymi są mniej wytrzymałe i pod wpływem ciśnienia ciepłej wody ulegają rozszczelnieniu.

Podobną argumentację przytoczył Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w prawomocnym wyroku z 1 lutego 2012 r. (I SA/Po 862/11), uchylając interpretację indywidualną (ILPB3/423-220/11-2/EK), w której organ twierdził, że prace wykonane przez inwestora na środkach trwałych spółki, w sytuacji gdy zwiększają ich wartość rynkową, są przychodem spółki.

W mojej ocenie przełożenie sieci ciepłowniczej w celu usunięcia kolizji z inwestycjami budowlanymi nie powinno zasadniczo generować przychodu spółki, nawet jeżeli nowy odcinek sieci został wykonany w nowej technologii. Niemniej jednak nie można wykluczyć, że w szczególnych sytuacjach (gdy np. ulepszenie nie wynika wyłącznie z postępu technologicznego) przełożenie sieci może spowodować powstanie przychodu po stronie jej właściciela.

Izba w komentowanej interpretacji wskazała sytuacje, w których przebudowa sieci przez podmiot trzeci nie będzie powodowała powstania przychodu podatkowego (tj. gdy fragment linii ciepłowniczej zostaje usunięty i odtworzony w nowym miejscu). Jednak wobec braku uzasadnienia, dlaczego sytuacje te zdaniem izby nie odnoszą się do wnioskodawcy, sformułowane przez nią konkluzje mogą budzić wątpliwości.