Różnica między wartością emisyjną a nominalną udziałów (agio emisyjne) nie jest przychodem podlegającym opodatkowaniu, a zatem nie powinna również wpływać na wielkość kosztów uzyskania przychodów.
Tak orzekł WSA w Krakowie 7 lutego 2012 r. (I SA/Kr 2186/11).
Osoba fizyczna we wniosku o wydanie interpretacji przepisów podatkowych wskazała, że planuje utworzenie spółki z o.o. i wniesienie do niej aportu w postaci akcji w zamian za udziały w tej spółce. Udziały miały być obejmowane po cenie wyższej od ich wartości nominalnej, a nadwyżka (agio) przelana na kapitał zapasowy. Podatnik pytał, czy w momencie sprzedaży tych akcji kosztem uzyskania przychodu dla spółki z o.o. będzie wartość, w jakiej zostały one do niej wniesione.
W jego ocenie kosztem będą, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT, wydatki na nabycie akcji przez spółkę, a więc wartość z dnia wniesienia wkładu (odniesiona na kapitał zakładowy, jak i kapitał zapasowy spółki otrzymującej aport), nie wyższa jednak niż ich wartość rynkowa w momencie wnoszenia.
Organ podatkowy nie zgodził się z tym stanowiskiem i stwierdził, że spółka nie będzie mogła zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wartości przewyższającej wartość nominalną udziałów wydanych w zamian za akcje, ponieważ różnica między wartością emisyjną a nominalną udziałów (agio) jest neutralna po stronie przychodów podatkowych w CIT, a zatem nie powinna zwiększać kosztów uzyskania przychodów w momencie sprzedaży akcji.
Sąd oddalił skargę podatnika na tę interpretację, stwierdzając brak naruszenia prawa. Powołał się na wydane w podobnych sprawach wyroki: WSA w Białymstoku z 16 lipca 2008 r. (I SA/Bk 155/08) oraz WSA w Bydgoszczy z 21 października 2010 r. (I SA/Bd 769/10).
Ponadto podkreślił, że przez wydatki, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT, należy rozumieć wydatki bezpośrednio warunkujące nabycie akcji, tj. takie, bez których poniesienia nabycie akcji nie byłoby możliwe.
—Konrad Bojeśwspółpracownik Zespołu ZarządzaniaWiedzą Podatkową firmy Deloitte
Anna Wrześniewska konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)
Komentuje Anna Wrześniewska, konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)
Często się zdarza, że udziały/akcje są nabywane powyżej ich wartości nominalnej. W takich przypadkach różnica (nadwyżka) pomiędzy wartością emisyjną udziałów/akcji a ich wartością nominalną jest odnoszona na kapitał zapasowy spółki (tzw. agio emisyjne, zwyżka emisyjna, premia emisyjna, ang. share premium).
Omawiany wyrok dotyczy kwestii ustalenia kosztów podatkowych po stronie spółki w przypadku zbycia przez nią akcji otrzymanych aportem z agio. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo akcji w spółce – wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów, akcji.
Literalne brzmienie tego przepisu uprawnia do wniosku, że pojęcie „wydatków” powinno być rozumiane szeroko, ponieważ ustawodawca nie ograniczył go tylko i wyłącznie do wydatków pieniężnych. A zatem nie ulega wątpliwości, że w analizowanej sprawie wydane udziały stanowią zapłatę za otrzymany wkład niepieniężny w postaci akcji, a ich wartość – stosownie do wskazanej regulacji – powinna być kosztem uzyskania przychodu z tytułu późniejszego zbycia udziałów.
Kwestią sporną jest natomiast to, według jakiej wartości udziałów wydanych za wkład niepieniężny powinien być ustalony koszt uzyskania przychodu – nominalnej czy emisyjnej. Nie ulega wątpliwości, że jedynie nominalna wartość udziałów odpowiada wartości jednej z równych części, na jakie dzieli się kapitał zakładowy.
Agio emisyjne nie tworzy kapitału zakładowego, gdyż co do zasady jest odnoszone jedynie na kapitał zapasowy. Przyjęcie poglądu przeciwnego, tj. przyznanie spółce prawa do wykazania jako koszt podatkowy wartości emisyjnej wydanych udziałów, w sztuczny sposób wpłynęłoby na wielkość kosztów podatkowych.
To stanowisko koresponduje z zasadami ustalania kosztów uzyskania przychodów w sytuacji zbycia lub umorzenia udziałów/akcji objętych w zamian za aport (art. 15 ust. 1k pkt 1 i ust. 1l ustawy o CIT). Komentowany wyrok zasługuje więc na aprobatę. Wpisuje się on w obserwowaną od pewnego czasu negatywną dla podatników linię orzeczniczą.
