Tak stanowi dyrektywa o VAT, a polskie przepisy nadal są z nią niezgodne.

Wejście w życie 1 stycznia 2011 r. znowelizowanej ustawy o podatku od towarów i usług wprowadziło m.in. zupełnie nowe regulacje w zakresie usług zwolnionych z VAT. W miejsce odwołań do PKWiU wprowadzono definicje odpowiadające zawartym w przepisach wspólnotowych.

Szkopuł w tym, że w odniesieniu do zwolnionych z VAT usług finansowych w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT odwołano się do usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi. Przepisy tej ustawy nie dotyczą natomiast udziałów w spółkach.

W rezultacie zwolnieniem z VAT nie zostały objęte usługi, których przedmiotem są udziały np. w spółkach z o.o., mimo iż dyrektywa o VAT przewiduje takie zwolnienie (art. 135 ust. 1 pkt f).

Po licznych wypowiedziach, między innymi doradców podatkowych, Ministerstwo Finansów naprawia niedopatrzenie, wprowadzając z mocą wsteczną zwolnienie z VAT dla usług finansowych dotyczących udziałów w spółkach. Czyni to poprzez zmiany do rozporządzenia wykonawczego do ustawy o VAT (§13 ust. 1 pkt 27).

Takie „łatanie" przepisów o VAT powoduje, niestety, kolejne błędy. Wprowadzając bowiem nowe regulacje dotyczące zwolnień z VAT w rozporządzeniu, zapomniano o konieczności odpowiedniej modyfikacji art. 90 ust. 6 ustawy, który wskazuje, jakich transakcji sporadycznych (pomocniczych) zwolnionych z VAT nie wlicza się do kalkulacji współczynnika VAT. Przepis ten nadal odwołuje się do art. 43 ust. 1 pkt 37 – 41 ustawy o VAT, a zatem nie uwzględnia

„sporadycznych" transakcji dotyczących udziałów w spółkach (zwolnienie to zostało wprowadzone nie do ustawy o VAT, lecz do rozporządzenia wykonawczego). W efekcie polskie przepisy o VAT wciąż pozostają niezgodne z dyrektywą o VAT, która w art. 174 ust. 2 pkt c przewiduje, że również pomocnicze transakcje dotyczące udziałów (zwolnione z VAT) wyłączane są z kalkulacji współczynnika VAT.

Opisane nieprawidłowości wyraźnie pokazują, że wprowadzanie istotnych regulacji podatkowych do aktu prawnego rangi podstawowej może naruszać spójność całego systemu opodatkowania. Należy jednak pamiętać, że w tej kwestii przepisy dyrektywy o VAT jasno precyzują,

że również pomocnicze transakcje dotyczące udziałów (zwolnione z VAT) wyłączane są z kalkulacji współczynnika VAT.

Gdy zaś krajowe regulacje są niezgodne z jasnym i precyzyjnym przepisem dyrektywy, który jest korzystniejszy dla podatnika, regulacje wspólnotowe można stosować bezpośrednio.

—oprac. olat

Autor jest doradcą podatkowym w Kancelarii Ożóg i Wspólnicy