VAT: Dopłata do unijnego szkolenia może być objęta VAT

Przy niektórych projektach finansowanych ze środków Unii Europejskiej konieczne jest wniesienie wkładu własnego (prywatnego) przez ostatecznych beneficjentów pomocy. W klasycznym przypadku realizujący projekt (lider) otrzymuje z UE dofinansowanie wyłącznie określonego procenta wydatków koniecznych do jego przeprowadzenia.

Pozostałą część (w uzupełnieniu do 100 proc.) wnoszą podmioty faktycznie wykorzystujące dofinansowanie. W zależności od  rodzaju dofinansowania, przy  projektach szkoleniowych, wkład własny może mieć postać wynagrodzenia uczestników szkoleń lub gotówki.

Wkład gotówkowy

Jak pokazuje praktyka, skutki w VAT przekazania wkładu własnego różnią się w zależności od jego rodzaju. W ocenie organów podatkowych gotówkowe wkłady własne przekazywane liderowi są wynagrodzeniem za usługi świadczone na rzecz ostatecznych beneficjentów pomocy i dlatego powinny podlegać VAT (tak np. interpretacje Izby Skarbowej w Warszawie z 10 maja 2011, IPPP3/443-238/11-3/JK, i Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 9 lipca 2010, ITPP2/443-357b/10/MD).

Wkład pieniężny stanowi bowiem obrót w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o  VAT jako kwota należna obejmująca całość świadczenia należnego od nabywcy (w tym wypadku ostatecznego beneficjenta pomocy).

Kwalifikacja taka jest natomiast oderwana od charakteru przekazywanych środków, które w efekcie stanowią zwrot kosztów towarów/usług kupowanych lub świadczonych przez lidera i niepokrytych z otrzymanej przez niego dotacji.

Refakturowanie kosztów

Uznając to stanowisko za prawidłowe, lider otrzymując gotówkowy wkład własny powinien wykazać VAT należny na zasadach ogólnych. W razie przekazania wkładu przez beneficjenta przed zrealizowaniem projektu/wykonaniem usług obowiązek podatkowy powinien powstawać z chwilą otrzymania środków pieniężnych (zgodnie z art. 19 ust. 11 ustawy o VAT).

Otrzymanie wkładu gotówkowego powinno być udokumentowane fakturą VAT ze stawką właściwą dla czynności wykonywanych przez lidera projektu (tak np. wyżej cytowana interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie).

W praktyce rozliczenia między liderem a beneficjentem mogą zatem polegać na refakturowaniu poniesionych przez lidera kosztów w części przypadającej na kwotę wkładu własnego.

Komplikacje przy różnych stawkach

Nie jest natomiast jasne, jaką stawkę VAT powinien zastosować lider, jeśli w ramach projektu wykonuje czynności zwolnione z VAT i jednocześnie opodatkowane (w tym różnymi stawkami VAT).

Jednym z rozwiązań jest proporcjonalny podział podstawy opodatkowania (kwoty wkładu własnego) w zależności od  wartości poszczególnych pozycji w budżecie projektu. Sytuacja wydaje się natomiast prostsza, gdy lider świadczy usługę kompleksową, z założenia opodatkowaną jedną stawką VAT.

Z prawem do odliczenia

Otrzymanie faktury VAT dokumentującej przekazany przez beneficjenta wkład własny powinno uprawniać go do odliczenia VAT naliczonego zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

W przypadku projektów szkoleniowych na ogół trudno zidentyfikować bezpośredni związek wydatków na szkolenia pracowników z wykonywaniem czynności opodatkowanych.

Niemniej, zgodnie z powszechnie akceptowaną praktyką (przynajmniej przez sądy administracyjne), dla odliczenia VAT naliczonego wystarczający jest pośredni związek z czynnościami opodatkowanymi. Jeśli szkolenie pozostaje w dostatecznym związku z przedmiotem działalności podatnika, warunek taki wydaje się spełniony.

Pensja za czas nauki

W ocenie organów podatkowych wkład własny w postaci wynagrodzenia pracowników za czas pobytu na szkoleniu nie podlega natomiast VAT. Tak wynika np. z interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 28 kwietnia 2011 (ILPP4/443-91/11-4/JKa) oraz Izby Skarbowej w Katowicach z 27 lipca 2010 (IBPP4/443-1022/ 10/AŚ).

Głównym argumentem jest to, że wynagrodzenie pracowników nie stanowi zapłaty za usługi świadczone przez lidera na rzecz ostatecznych beneficjentów i jest wyłącznie obligatoryjnym świadczeniem należnym pracownikowi od pracodawcy. Podkreśla się wprawdzie, że wynagrodzenie to jest elementem kalkulacji budżetu szkolenia, niemniej samo w sobie nie powinno być opodatkowane VAT.

Co z przychodem i kosztami

Na gruncie podatków dochodowych pojawia się pytanie, czy wkład własny wniesiony przez beneficjenta pomocy jest przychodem zwolnionym czy opodatkowanym oraz czy jest on kosztem podatkowym dla wnoszącego?

O ile dofinansowanie ze środków unijnych korzysta, co do zasady, ze zwolnienia z CIT, o tyle wkłady własne otrzymane przez realizatora projektu od jego uczestników są opodatkowane na ogólnych zasadach. Są przychodem z działalności gospodarczej. Lider ma obowiązek wykazać przychód podatkowy z chwilą wystawienia faktury na rzecz beneficjentów pomocy lub uregulowania należności, zgodnie z art. 12 ust. 3a pkt 1 lub 2 ustawy o CIT. Potwierdzają to sądy (np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 13 grudnia 2010, III SA/Wa 701/10) oraz organy podatkowe (np. postanowienie Drugiego Urzędu Skarbowego Łódź-Bałuty z 16 listopada 2006, I/415-61-321/06/ZDB, interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 9 marca 2010, IPPB1/415-916/09-4/ES).

Z kolei beneficjent wnoszący wkład własny powinien wykazać go jako koszt podatkowy według ogólnych zasad. Tym samym jeśli koszty wkładu własnego spełniają ogólne zasady z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, powinny być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Wydaje się przy tym, że są to koszty pośrednie i powinny być ujęte w rachunku podatkowym z chwilą ich poniesienia zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy o CIT, niezależnie od momentu wykazania przychodu przez realizatora projektu. Takie też stanowisko zajęła Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacjach z 16 stycznia 2009 (IPPB5/423-125/08-2/IŚ) oraz z 25 marca 2009 (ILPB3/423-18/09-3/MŚ).

- Michał Roszkowski jest menedżerem w Accreo Taxand

- Piotr Gaczyński jest tam starszym konsultantem

Zobacz » Dobra Firma » Podatki i księgi » VAT » Co i jak podlega opodatkowaniu » Dotacje i dofinansowania