Można znaleźć w nich stwierdzenia korzystne dla podatników.

Co mówi przepis

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT przez dostawę towarów, tj. czynność opodatkowaną podatkiem VAT, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

- przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

- wszelkie inne darowizny,

jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia VAT należnego o naliczony przy nabyciu tych towarów.

Tylko przekazanie

Takie sformułowanie przepisu oznacza, że opodatkowane jest  wszelkie przekazanie towarów, jeśli podatnikowi przysługiwało prawo do choćby częściowego odliczenia VAT.

Obowiązek wykazania podatku należnego wystąpi jednak wyłącznie przy przekazaniu towarów. Nie powstanie więc on np. w sytuacji zakupu przez podatnika kwiatów ciętych i doniczkowych (a także doniczek, nawozów itp.), stroików świątecznych, bombek choinkowych i obrazów przeznaczonych do wystroju pomieszczeń firmy.

Towary te nie są bowiem nikomu przekazywane. Nie pojawia się zatem czynność podlegająca VAT. Potwierdza to interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 29 marca 2010 (ILPP2/443-1768/ 09-4/BA).

Przykład

Restauracja oddaje pracownikom do używania stroje. Są one noszone tylko w pracy, zgodnie z przepisami wewnętrznymi pracodawcy.

Należy uznać, że w takiej sytuacji nie wystąpi nieodpłatna dostawa towarów jako czynność podlegająca VAT.

Obowiązek wykazania podatku należnego nie wynika także z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, który nakazuje opodatkowanie użycia towarów lub nieodpłatne świadczenie usług do celów osobistych (opodatkowane są czynności wykonywane w celach innych niż działalność gospodarcza podatnika).

Ustawodawca, używając w  art. 7 ust. 2 ustawy o VAT sformułowania „w szczególności”, przykładowo wylicza nieodpłatne przekazania towarów należących do jego przedsiębiorstwa, które należy opodatkować. Wskazuje m.in. na zużycie towarów na cele osobiste wskazanych w tym przepisie osób.

Szczególna regulacja

Warto zauważyć zgodnie ze „Słownikiem języka polskiego PWN”, że „zużycie” oznacza wykorzystanie czegoś w jakiejś części lub w całości, zniszczenie czegoś częstym lub długim używaniem. Natomiast „przekazać” to „powierzyć komuś coś”.

Należy więc uznać, że w art. 7 ust. 2 ustawy o VAT ustawodawca w sposób szczególny reguluje czynność zużycia towarów. Z art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT wynika, że opodatkowaniu podlega zużycie towarów na  rzecz osób wymienionych w  tym przepisie na cele osobiste.

Wynika z tego, że nie jest obciążone VAT zużycie towarów na cele związane z prowadzoną działalnością lub gdy beneficjentem jest inna osoba niż wskazana w art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT (np. kontrahent przedsiębiorcy).

Jeśli więc podatnik nieodpłatnie przekazuje napoje do sekretariatu, w celu zapewnienia poczęstunku swoim kontrahentom, to należy uznać, że nie dochodzi do ich zużycia przez osoby wymienione w  art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, a ponadto zużycie towarów następuje na cele związane z prowadzoną działalnością.

Pomogą stare interpretacje...

W wykładni obecnego brzmienia art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT pomocne mogą być interpretacje oraz orzecznictwo wydane w poprzednim stanie prawnym dotyczące zużycia towarów. Przykładem jest odpowiedź Izby Skarbowej w Poznaniu z 11 marca 2010 (ILPP2/443-1767/09-4/SJ).

Na podstawie ówczesnego brzmienia art. 7 ust. 2 ustawy o VAT uznała ona, że opodatkowaniu podlega wszelkie przekazanie towarów, natomiast zużycie tylko na rzecz podmiotów wymienionych w pkt 1 tego przepisu. Izba wyjaśniła, że nieodpłatne przekazanie artykułów spożywczych (kawa, herbata, ciastka, cukier, mleczko do  kawy, owoce, napoje, soki itp.) do zużycia w sekretariatach w celu poczęstunku kontrahentów nie podlega VAT, bo jest niewątpliwie zużyciem na potrzeby związane z prowadzoną działalnością.

Zużycie artykułów spożywczych, jako drobny poczęstunek dla uczestników spotkań roboczych, w tym pracowników, również nie jest opodatkowane. Jest to bowiem zużycie towarów na cele związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Potwierdza to interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 28 października 2009 (IPPP3/ 443-658/09-2/KT).

...i orzeczenia

Takie same są wnioski z wyroku WSA w Gdańsku z 25 maja 2010 (I SA/Gd 258/10). Wyjaśnił on, że nie powinna być objęta VAT nieodpłatna dostawa artykułów spożywczych, takich jak: kawa, herbata, soki, ciastka, na narady i spotkania pracowników spółki, pracowników i  przedstawicieli podmiotów z  grupy kapitałowej, pracowników z  przedstawicielami firm doradczych, zarządu spółki z członkami rady nadzorczej i przedstawicielami związków zawodowych.

Natomiast w razie przekazania przez podatnika artykułów spożywczych jego pracownikom z  przeznaczeniem do ich spożycia w czasie pracy, do których przekazania podatnik nie jest zobowiązany przez przepisy prawa, należy uznać, że zużycie towarów następuje na cele osobiste pracowników. Ta ostatnia czynność jest więc opodatkowana VAT.

Potwierdził to WSA w Warszawie w wyroku z 22 listopada 2010 (III SA/ Wa 2327/10). W uzasadnieniu podkreślił, że przekazanie to nie pozostawało w związku z prowadzonym przedsiębiorstwem.

Świadczenie pracy w sposób wydajny jest bowiem obowiązkiem pracownika, a spożycie napojów lub ciasteczek na terenie zakładu pracy, a nie poza nim w czasie przerwy, nie jest obiektywnym miernikiem poziomu ich zadowolenia, który przekłada się na efektywność wykonywania pracy.

Dlatego należy pamiętać, że nie jest opodatkowane zużycie przez podatnika towarów, jeżeli obowiązek ich wydania wynika z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy lub jest zagwarantowane pracownikom na  podstawie kodeksu pracy lub innych przepisów.

Potwierdza to odpowiedź Izby Skarbowej w  Warszawie z 11 stycznia 2011 (IPPP1/443-1166/ 10-4/AW).

Co to są cele osobiste

Ustawa o VAT nie definiuje, co należy rozumieć przez cele osobiste pracownika. Przyjąć należy, że potrzeby osobiste to te, których realizacja nie jest związana ze stosunkiem pracy lub innym, który łączy przekazującego i otrzymującego towar. Potrzeby osobiste to takie, których pracodawca nie ma obowiązku zaspokoić.

Potwierdził to NSA w wyrokach z 19 lutego 2010 (I FSK 55/09) i z 5 maja 2000 (I SA/ Lu 176/99).

Posiłek dla pracownika nie zawsze opodatkowany

Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z 11 grudnia  2008 w sprawie C-371/07

uznał, że wydawanie posiłków pracownikom ma co do zasady na celu zaspokojenie potrzeb prywatnych i należy do sfery wyboru pracownika, w którą pracodawca nie interweniuje.

Jednak w pewnych szczególnych okolicznościach, gdy pracownicy nie mogą wybrać ani miejsca, ani czasu, ani też rodzaju posiłku, zapewnianie posiłków przez pracodawcę nie służy zaspokajaniu prywatnych potrzeb pracowników i jest dokonywane w celach związanych z działalnością przedsiębiorstwa.

Wtedy bowiem osobista korzyść, jaka wynika z tego dla pracowników, może mieć jedynie charakter uboczny względem potrzeb przedsiębiorstwa.