Pierwsze zasiedlenie nastąpi w momencie objęcia przez spółkę faktycznego i ekonomicznego władztwa nad nim.

Tak uznała Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 12 kwietnia 2011 (ILPP1/ 443-357/11-4/PR).

We wniosku o wydanie interpretacji spółka wskazała, że prowadzi działalność w zakresie sprzedaży budynków mieszkalnych i mieszkań i jest czynnym podatnikiem VAT.

Zamierza zawrzeć umowę przedwstępną z deweloperem, której przedmiotem będzie wybudowanie lokali mieszkalnych i ustanowienie odrębnej ich własności. Następnie spółka kupi wyodrębnione lokale od dewelopera i odsprzeda ostatecznym klientom.

Jej zdaniem nabycie przez nią mieszkania od dewelopera nie powinno być uznane za pierwsze zasiedlenie w rozumieniu art. 2 pkt. 14 ustawy o VAT.

To stanowisko spółka uzasadniała przede wszystkim tym, że w analizowanej sytuacji nie jest spełniona jedna z zasadniczych przesłanek pierwszego zasiedlenia, tj. oddanie do użytkowania.

Jednocześnie, gdyby organ nie zgodził się z tym stanowiskiem, zdaniem spółki należałoby uznać, że pierwsze zasiedlenie następuje dopiero z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o wpisie do księgi wieczystej wyodrębnionej własności lokalu.

Izba nie podzieliła poglądu podatniczki. Uznała, że pojęcie „oddanie do użytkowania”, wbrew twierdzeniom spółki, nie musi oznaczać oddania lokalu komuś w celu zamieszkania w nim przez niego.

Wystarczającą przesłanką jest objęcie faktycznego władztwa nad lokalami mieszkalnymi, możliwość dysponowania nimi, używania ich jak właściciel. W ocenie organu dla ustalenia, czy nastąpiło pierwsze zasiedlenie, nie ma również znaczenia to, czy mieszkanie jest środkiem trwałym.

Komentuje Ewelina Dumania, starsza konsultantka w Dziale Prawnopodatkowym PwC

Zgodnie z ustawą o VAT sprzedaż nieruchomości po dwóch latach od pierwszego zasiedlenia korzysta ze zwolnienia z VAT (podatnik może jednak zdecydować się na opodatkowanie tej sprzedaży).

Ustalenie daty pierwszego zasiedlenia może więc być kluczowe dla prawidłowego opodatkowania dostawy nieruchomości.

Ustawodawca zawarł definicję pierwszego zasiedlenia w art. 2 pkt 14) ustawy o VAT, zgodnie z którym rozumie się przez to oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

a) wybudowaniu lub

b) ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30 proc. wartości początkowej.

Ta definicja rodzi wiele wątpliwości. Pomocna w jej interpretacji nie będzie również unijna dyrektywa VAT, bo nie zawiera definicji pierwszego zasiedlenia.

W komentowanej interpretacji organ odniósł się do jednej z takich wątpliwości, wyjaśniając, jak należy rozumieć zastosowane w definicji sformułowanie „oddanie do użytkowania”.

Moim zdaniem słusznie uznał, że „oddanie do użytkowania” nie wymaga, aby nabywca budynku faktycznie go użytkował (np. do celów mieszkalnych). W przeciwnym wypadku mielibyśmy bowiem do czynienia z sytuacją, w której w zależności od sposobu wykorzystania budynku (a nawet samej intencji nabywcy) inne byłyby konsekwencje podatkowe dostawy nieruchomości.

W praktyce uniemożliwiałoby to często zbywcy ustalenie na moment transakcji, czy powinna ona być opodatkowana VAT, czy podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Ponadto każdorazowa zmiana zamiaru kupującego co do sposobu eksploatacji nabytej nieruchomości powodowałaby konieczność ponownej oceny podatkowych skutków transakcji.

Dodatkowo należy zauważyć, że ustawodawca posłużył się w definicji pierwszego zasiedlenia zwrotem „użytkownik lub nabywca”, co wskazywałoby, że nabywca wcale nie musi być jednocześnie faktycznym użytkownikiem zakupionej nieruchomości, aby doszło do pierwszego zasiedlenia.

Dodam, że pomimo zmiany zakresu zwolnienia z VAT dostawy nieruchomości sama definicja pierwszego zasiedlenia pozostała w analizowanym zakresie niezmieniona od wielu lat. Podobne stanowisko jak w komentowanej interpretacji organy podatkowe zajmowały także w przeszłości (np. decyzja Izby Skarbowej w Zielonej Górze z 7 sierpnia 2006, II-1/4430-153/06, interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 30 lipca 2009, ITPP1/443-409b/09/BS).

Można jednak znaleźć odmienne rozstrzygnięcia (np. interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 17 listopada  2008, IPPP2/443-1401/08-2/KK).

Słuszny wydaje się również wyrażony w komentowanej interpretacji pogląd, że pierwsze zasiedlenie nastąpi z chwilą oddania przez dewelopera lokali spółce do użytkowania, tj. w momencie objęcia faktycznego władztwa nad nimi.

Czytaj też:

 

Zobacz:

» Podatki i księgi » Nieruchomości » Sprzedaż » VAT od sprzedaży nieruchomości

» Podatki i księgi » VAT » Co i jak podlega opodatkowaniu

 

Interpretacje podatkowe: