Potwierdzają to interpretacje podatkowe.

Dlaczego bez VAT

Gdy chodzi o VAT, organy podatkowe powołują się na  art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym do podstawy opodatkowania są wliczane tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Jeśli dofinansowanie nie ma bezpośredniego wpływu na cenę (kwotę należną), nie zwiększa podstawy opodatkowania VAT. Potwierdziła to Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 26 kwietnia 2011 (IPPP3/443-204/11-4/JF).

Chodziło o projekt szkoleniowy dofinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach programu operacyjnego „Kapitał ludzki” oraz w formie dotacji celowej z budżetu krajowego.

Na podstawie umowy o dofinansowanie podatnik musi uzyskać wkład własny od przedsiębiorców uczestniczących w szkoleniach bądź takich, którzy delegują swoich pracowników na  szkolenia.

Wkład własny jest dopełnieniem do 100 proc. wydatków objętych pomocą publiczną. Może być wniesiony w formie gotówkowej lub w formie wynagrodzeń pracowników beneficjentów pomocy. Podatnik spytał warszawską izbę skarbową:

- czy kwota dofinansowania (dotacja) jest obrotem podlegającym VAT, a jeśli tak, to według jakiej stawki,

- czy wkład własny przedsiębiorcy stanowi obrót podlegający VAT, a jeśli tak, to czy spółka może korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie § 13 ust. 1 pkt 20 rozporządzenia z 22 grudnia 2010 w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (obecnie kwestię tę reguluje § 13 ust. 1 pkt 20 rozporządzenia z 4 kwietnia 2011).

Refundacja nie jest obrotem

Otrzymana przez spółkę dotacja ze środków EFS i ze środków budżetu państwa przeznaczona na pokrycie kosztów realizacji tego projektu nie jest obrotem w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, a tym samym nie podlega opodatkowaniu – odpowiedziała izba.

Szerzej Izba Skarbowa w  Warszawie wyjaśniła to w interpretacji z 16 marca 2011 (IPPP1-443-66/11-4/PR): „obrót zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni mają wpływ na cenę (kwotę należną).

Natomiast dotacja niedająca się powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu tym podatkiem, służąca pokryciu ogólnych kosztów działalności podatnika nie stanowi obrotu w rozumieniu przepisu art. 29 ust. 1 ustawy”.

Jako przykład dofinansowania niezwiększającego podstawy opodatkowania VAT izba podała refundację:

- kosztów rekrutacji i wynagrodzenia realizatorów projektu,

- kosztów wynajmu powierzchni biurowej i sal szkoleniowych,

- zakupu materiałów biurowych,

- wydatków na usługi telekomunikacyjne i pocztowe,

- kosztów prowadzenia rachunku bankowego,

- wydatków na promocję projektu,

- kosztów wyżywienia i zakwaterowania uczestników, przygotowania i druku materiałów szkoleniowych,

- opłat związanych z utrzymaniem platformy e-learningowej.

Co z wkładem własnym

Odnośnie do wkładu własnego przedsiębiorcy warszawska izba skarbowa wyraźnie rozróżnia:

- wkład w postaci wynagrodzeń pracowników stanowiący dopłatę do 100 proc. wydatków poniesionych na realizację projektu,

- wkład własny przedsiębiorcy w postaci wpłat gotówkowych.

Wkład własny przedsiębiorców w formie wynagrodzenia uczestników szkolenia za czas uczestnictwa w szkoleniu nie jest obrotem w rozumieniu ustawy o VAT – stwierdziła izba we wspomnianej interpretacji z 26 kwietnia 2011.

Jej zdaniem wynagrodzenie za pracę to obligatoryjne świadczenie należne pracownikowi od  pracodawcy. Wprawdzie wynagrodzenia stanowią element kalkulacyjny szkolenia, ale same w sobie nie są przedmiotem opodatkowania VAT.

Inaczej jest z wkładem własnym przedsiębiorcy w postaci wpłat gotówkowych. Ten jest obrotem podlegającym VAT według stawki właściwej dla danego rodzaju świadczonej usługi. Analogicznie, jeżeli dana usługa jest zwolniona z VAT, również gotówkowy wkład własny korzysta ze zwolnienia.

Taka właśnie sytuacja wystąpiła u podatnika, który uzyskał interpretację. Świadczy on usługi finansowane w 80 proc. ze środków publicznych.

Tymczasem usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego finansowane co najmniej w 70 proc. ze środków publicznych są zwolnione z VAT (§ 13 ust. 1 pkt 20 rozporządzenia wykonawczego do ustawy o podatku od towarów i usług). W rezultacie również gotówkowy wkład własny przedsiębiorcy, stanowiący wynagrodzenie za te usługi, korzysta ze zwolnienia z VAT – odpowiedziała warszawska izba.

Nieważne źródło pochodzenia pieniędzy

Podatnik nie ma prawa do odliczenia VAT, jeżeli kupowane za unijne dotacje towary i usługi mają służyć realizacji projektu wykorzystywanego wyłącznie do czynności zwolnionych z VAT albo niepodlegających opodatkowaniu (patrz interpretacje Izby Skarbowej w Warszawie z 22 kwietnia 2011, IPPP1-443-568/11-2/MP, i z 29 marca 2011, IPPP1-443-295/11-2/MP).

Wynika to z ogólnej zasady zapisanej w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Gdy natomiast dofinansowywana usługa podlega opodatkowaniu, wówczas podatnik ma prawo odliczyć podatek naliczony, oczywiście w takim zakresie, w jakim towary te i usługi będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych (patrz interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 26 stycznia 2011, ILPP1/443-1164/10-2/AK).

Co ważne – jak zgodnie podkreślają organy podatkowe – przepisy w żaden sposób nie wiążą prawa do odliczenia podatku ze źródłem pochodzenia środków, z których finansowane są zakupy towarów i usług, przy nabyciu których został naliczony VAT.

Słowem nie jest istotne to, z jakiego źródła jest dofinansowanie, ale tylko to, czy odliczenia dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik VAT oraz czy kupowane towary i usługi służą do wykonywania czynności opodatkowanych.

Najtrafniej obrazuje to przykład podatnika wykonującego usługi, które do 31 grudnia  2010 były zwolnione z VAT, a od 1 stycznia  2011 zostały objęte tym podatkiem.

W takiej sytuacji – jak stwierdziła Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 16 marca  2011 (IPPP1-443-66/11-4/PR) – podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących zakupy towarów i usług związanych z realizacją projektu finansowanego ze środków Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości w 2010 r., kiedy to usługi te były zwolnione od podatku.

Natomiast ma prawo odliczyć podatek naliczony z faktur dokumentujących wydatki ponoszone w ramach tego samego projektu, ale odnoszące się do 2011 r.

A co w sytuacji, gdy nie można wyodrębnić, jaka część podatku naliczonego jest związana z czynnościami wyłącznie opodatkowanymi? Wówczas prawo do odliczenia przysługuje zgodnie z proporcją obliczoną według zasad określonych w art. 90 i 91 ustawy o VAT.

Tak właśnie musi postąpić podatnik, który z regionalnego programu operacyjnego województwa na lata 2007 – 2013 w ramach działania 6.4 „Turystyka kulturowa” uzyskał dofinansowanie na modernizację zamku. Zamierza świadczyć w nim zarówno usługi zwolnione z VAT (edukacyjne), jak i opodatkowane (wynajem pomieszczeń). Nie wiedział jednak, czy będzie mógł odliczać VAT z faktur dokumentujących zakupy.

„Obowiązkiem podatnika w pierwszej kolejności jest przypisanie konkretnych wydatków do określonych rodzajów sprzedaży, z którymi wydatki te są związane – odpowiedziała poznańska izba.

– Natomiast zasada proporcjonalnego odliczania podatku ma zastosowanie do tej kategorii zakupów, których nie da się jednoznacznie przypisać do konkretnego rodzaju sprzedaży, czyli do zakupów kwalifikowanych jako zakupy związane ze sprzedażą opodatkowaną i zwolnioną”.

Czytaj też:

 

Zobacz więcej:

» Podatki i księgi » VAT » Co i jak podlega opodatkowaniu » Dotacje i dofinansowania

» Podatki i księgi » VAT » Co i jak podlega opodatkowaniu » Usługi szkoleniowe i edukacyjne