Nie ma przeszkód, byśmy pracownikom udzielali pomocy finansowej na cele mieszkaniowe ze środków firmowych (z zysku), tworząc np. zakładowe fundusze mieszkaniowe.

Przyznajemy z nich uprawnionym osobom bezzwrotne albo zwrotne (obłożone jednak preferencyjnym oprocentowaniem) pożyczki.

Danina ubezpieczeniowa…

Umorzona pożyczka, jakiej udzieliliśmy na cele mieszkaniowe pracownikowi z własnych funduszy, nie stanowi świadczenia z zfśs, mimo że bez wątpienia służy również wsparciu socjalnemu załogi.

Rozporządzenie składkowe nie przewiduje żadnej ulgi ubezpieczeniowej dla takich świadczeń.

Równowartość tej korzyści (kwota darowanej pożyczki bądź jej część) jest przychodem ze stosunku pracy i mamy obowiązek potrącić składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz ewentualnie na FP i FGŚP.

Korzyść tę doliczamy do pozostałych przychodów zatrudnionego wypłaconych bądź postawionych do jego dyspozycji w  miesiącu umorzenia i  od zsumowanej kwoty naliczamy i odprowadzamy składki.

Wszystkie przychody oskładkowane wykazujemy również w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RCA, który przesyłamy do ZUS do 5 albo 15 dnia następnego miesiąca.

W tej sytuacji nie mamy jednak prawa zmniejszyć poboru składek, gdyby okazały się one drastycznie zawyżone w porównaniu z wypłatą pieniężną. Przepisy ubezpieczeniowe nie przewidują bowiem takiej możliwości.

…i podatkowa

Podwładny nie uniknie również konieczności uiszczenia zaliczki podatkowej z tytułu darowanej pożyczki, jaką zaciągnął ze środków obrotowych firmy. Wartość niespłaconej pożyczki stanowi przychód ze stosunku pracy i nie da się do niej zastosować w tym wypadku żadnego zwolnienia podatkowego.

Gdyby jednak należny od niej podatek dochodowy wyszedł niewspółmiernie duży, możemy na wniosek pracownika ograniczyć pobór zaliczki na podstawie art. 32 ust. 2 ustawy o PIT.

Przykład

W 2010 r. pani Emilia, etatowa sekretarka, otrzymała z zakładowego funduszu mieszkaniowego pożyczkę mieszkaniową w kwocie 18 000 zł.

W kwietniu 2011 pracodawca umorzył jej nieuregulowane jeszcze raty w kwocie 15 000 zł w związku ze śmiercią jej męża. Kobieta dostaje wyłącznie pensję w stałej stawce miesięcznej 2300 zł, a w tym miesiącu nie opuściła żadnego dnia pracy.

Przysługują jej podwyższone koszty uzyskania przychodu, złożyła PIT-2. Zakładowy fundusz mieszkaniowy nie stanowi części zfśs, lecz jest tworzony w ciężar zysku pracodawcy.

Rozliczenie pani Emilii na kwietniowej liście płac

Przychód:

1) wynagrodzenie 2300 zł

2) wartość umorzonej pożyczki 15 000 zł

Składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika

1) podstawa wymiaru 2300 zł

składka emerytalna 2300 zł x 9,76 proc. = 224,48 zł

składki rentowe 2300 zł x 1,5 proc. = 34,50 zł

składka chorobowa 2300 zł x 2,45 proc. = 56,35 zł

razem 315,33 zł

2) podstawa wymiaru 15 000 zł

składka emerytalna 15 000 zł x 9,76 proc. = 1464 zł

składki rentowe 15 000 zł x 1,5 proc. = 225 zł

składka chorobowa 15 000 zł x 2,45 proc. = 367,50 zł

razem 2056,50 zł

Składka na ubezpieczenie zdrowotne

1) podstawa wymiaru 2300 zł – 315,33 zł = 1984,67 zł

pełna składka zdrowotna 1984,67 zł x 9 proc. = 178,62 zł

składka zdrowotna do odliczenia z podatku

1984,67 zł x 7,75 proc. = 153,81 zł

2) podstawa wymiaru 15 000 zł – 2056,50 zł = 12943,50 zł

pełna składka zdrowotna 12 943,50 zł x 9 proc. = 1164,92 zł

składka zdrowotna do odliczenia z podatku 12 943,50 zł x 7,75 proc. = 1003,12 zł

koszty uzyskania przychodu 139,06 zł

Podatek dochodowy

1) podstawa opodatkowania 2300 zł – (315,33 zł + 139,06 zł) = 1845,61 zł, po zaokrągleniu 1846 zł

pełny podatek (1846 zł x 18 proc.) – 46,33 zł = 285,95 zł

podatek do odprowadzenia do US

285,95 zł – 153,81 zł = 132,14 zł,

po zaokrągleniu 132 zł

2) podstawa opodatkowania

15 000 – 2056,50 zł = 12 943,50 zł,

po zaokrągleniu 12 944 zł

pełny podatek 12 944 x 18 proc. = 2329,92 zł

podatek do odprowadzenia do US 2329,92 zł – 1003,12 zł = 1326,80 zł, po zaokrągleniu 1327 zł,

a po ograniczeniu poboru zaliczki 0 zł

Kwota do wypłaty

:

2300 zł – (315,33 zł + 2056,50 zł + 178,62 zł + 1164,92 zł + 132 zł + 0 zł) = 0 zł

Na wniosek kobiety pracodawca ograniczył do 0 zł pobór w kwietniu 2011 zaliczki podatkowej od umorzonej pożyczki, a w następnych miesiącach do 500 zł.

Doliczenie wartości umorzonej pożyczki do wynagrodzenia za pracę wypłaconego w kwietniu br. spowodowało odpowiednie zwiększenie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz zaliczki podatkowej.

W związku z tym kobieta musi wpłacić pracodawcy w gotówce:

- 71,83 zł z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne,

- 1343,54 zł tytułem należnej za ten miesiąc składki zdrowotnej, na co składa się 178,62 zł składki zdrowotnej od wynagrodzenia i 1164,92 zł składki zdrowotnej od umorzonej pożyczki,

- 132 zł zaliczki podatkowej od wynagrodzenia za pracę.

Wprawdzie przepisy ubezpieczeniowe i podatkowe tego nie precyzują, niemniej wskazane kwoty (łącznie 1547,37 zł [71,83 zł + 1343,54 zł + 132 zł]) zatrudniona powinna wpłacić szefowi w gotówce przed dokonaniem umorzenia pożyczki.

Regulacje ubezpieczeniowe nie przewidują bowiem ograniczenia poboru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. W odniesieniu do podatku dochodowego taki tryb postępowania sugeruje natomiast pośrednio dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w indywidualnej interpretacji z 14 czerwca 2010 (IBPBII/1/415-251/10/BD).

W innym razie pracodawcy pozostaje samemu pokryć składki i zaliczkę z pieniędzy firmy. Nie jest to jednak dobre wyjście, bo takie działanie też kreuje kolejny przychód ze stosunku pracy, który trzeba opodatkować i oskładkować.

Czytaj również:

Zobacz serwisy:

» Kadry i płace » ZUS » Składki ZUS » Świadczenia dla pracowników

» Podatki i księgi » Podatek dochodowy » Dochody pracownika i zleceniobiorcy » Świadczenia dla pracowników » Pożyczki