Ministerstwo Finansów przygotowało projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy Prawo o miarach, której wejście w życie planowane jest na 1 lutego 2011 r. (w chwili oddawania dodatku do druku projekt nie został jeszcze przekazany do Sejmu).

[srodtytul]Darmowe dostawy[/srodtytul]

Nieodpłatne przekazania towarów, co do zasady, będą zawsze – nawet gdy następują na cele działalności gospodarczej podatnika – opodatkowaną dostawą towarów, o ile miał on prawo odliczyć w całości lub części podatek naliczony od przekazywanych towarów.

Ta zmiana nie może być zaskoczeniem, gdyż dotychczasowy stan prawny stał w sprzeczności z przepisami unijnymi. Art. 16 dyrektywy 2006/112/WE przewiduje bowiem, że nieodpłatne zbycie towarów stanowi zawsze dostawę towarów, niezależnie od tego, czy nastąpiło w ramach działalności gospodarczej podatnika czy nie. Potwierdzeniem tego jest wyrok ETS w sprawie C-48/97 Kuwait Petroleum.

Trybunał, odnosząc się do nieodpłatnego przekazania towarów przez skarżącego podatnika na cele prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, potwierdził, że podlega ono opodatkowaniu, tak jak – co do zasady – każde inne nieodpłatne przekazanie towarów.

[srodtytul]Ustawa niezgodna z dyrektywą[/srodtytul]

Dotychczasowe brzmienie [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawy o VAT[/link] prowadziło jednak do przeciwnych wniosków. Konstrukcja art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, będąca niewątpliwie nieudaną, można rzec nieudolną próbą wdrożenia odnośnych norm dyrektywy, pozwalała bowiem na przyjęcie, że przekazanie towarów przez podatnika na cele prowadzonej przez niego działalności gospodarczej nie będzie opodatkowane, nawet jeśli miał on prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z przekazaniem tych towarów.

Taka interpretacja, choć niezgodna z prawem unijnym, działała de facto na korzyść polskich podatników, pozwalając im uniknąć VAT od nieodpłatnego przekazania towarów, które teoretycznie musiałoby podlegać opodatkowaniu. Potwierdziły to sądy administracyjne (m.in. NSA w wyroku z 13 maja 2008 r., I FSK 600/07), uznając, że przepisy krajowe, polepszające sytuację podatników w stosunku do prawa europejskiego, mają zastosowanie nawet w sytuacji ich ewidentnej niezgodności z dyrektywą.

[srodtytul]Doprecyzowanie przepisów[/srodtytul]

Dalsze zmiany polegają na doprecyzowaniu w art. 7 ust. 2 pkt 2, że każde nieodpłatne przekazanie towarów należących do przedsiębiorstwa jest co do zasady darowizną. Będzie nią w szczególności przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników. Biorąc pod uwagę kodeksową definicję darowizny, jest to zmiana jak najbardziej logiczna. Trudno bowiem obronić dotychczasowy zapis art. 7 ust. 2 pkt 2, uznający darowizny za szczególny rodzaj przekazania towarów bez wynagrodzenia.

Kolejną zmianą jest zastąpienie określenia „od tych czynności” sformułowaniem „od tych towarów” w zdaniu końcowym art. 7 ust. 2, odnoszącym się do odliczenia podatku naliczonego. Również tę zmianę należy zapisać na plus, z uwagi na niepoprawność logiczną i sprzeczność z art. 16 dyrektywy dotychczasowej normy.

Sformułowanie „tych czynności” odnosiło się bowiem – błędnie – do czynności opisanych w art. 7 ust. 2, czyli „przekazania towarów”, a nie do samych towarów będących przedmiotem nieodpłatnego przekazania. Ponieważ samo nieodpłatne przekazanie towarów nie prowadziło do powstania podatku naliczonego, zapis ten literalnie nie mógł być zastosowany i mógł prowadzić do błędnych wniosków. Sprecyzowano, że chodzi o podatek naliczony powstały przy nabyciu (produkcji itd.) towarów będących przedmiotem nieodpłatnego przekazania.

[srodtytul]Nieodpłatne usługi[/srodtytul]

Zmiany dotyczące nieodpłatnego świadczenia usług polegają przede wszystkim na „rozbiciu” dotychczasowego art. 8 ust. 2 ustawy VAT na dwa punkty oraz częściowo odmiennym zdefiniowaniu sytuacji kiedy świadczenie usług będzie uważane za odpłatne (tj. podlegające VAT). I tak w pkt 1 ust. 2 pojawia się zapis mówiący o użyciu towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż „działalność gospodarcza jego przedsiębiorstwa”, jeśli podatnik miał prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych towarów.

Art. 8 ust. 2 pkt 2 mówi z kolei o nieodpłatnym świadczeniu usług na cele podatnika lub jego pracowników i o wszelkich innych nieodpłatnych świadczeniach usług do celów innych niż działalność gospodarcza przedsiębiorstwa podatnika. Sformułowania te są niewątpliwie próbą odwzorowania art. 26 ust. 1 dyrektywy, który (zgodnie z ust. 2 tego artykułu) może być przez państwo członkowskie „zawieszony”, o ile nie spowodowałoby to zakłóceń konkurencji.

Nie wdając się w dogłębną analizę, czy art. 8 ust. 2 ustawy VAT jest udaną próbą wdrożenia dyrektywy w zakresie opodatkowania usług świadczonych nieodpłatnie, zauważyć należy, że skutkuje tym, że nieodpłatne świadczenie usług w związku z działalnością gospodarczą przedsiębiorstwa podatnika pozostaje także w nowym stanie prawnym wyłączone z opodatkowania. Taki sam efekt ma również użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów jego działalności gospodarczej.

[ramka] [b]Trudniej będzie uniknąć podatku[/b]

Opodatkowanie nieodpłatnych przekazań towarów na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika może spowodować pokusę powrotu do popularnej przed 2004 r. koncepcji agencji reklamowej. Polegała ona na tym, że firma (sponsor) zamawiała u agencji reklamowej usługę sprowadzającą się do dystrybucji wśród klientów materiałów (gadżetów) reklamowych sponsora, wcześniej u niego nabytych.

Tym samym sponsor nie dokonywał nieodpłatnych przekazań na rzecz klientów, lecz jedynie nabywał usługę agencji. Nieodpłatnego przekazania nie dokonywała też agencja, która otrzymywała wynagrodzenie za swoją usługę. Konstrukcja taka pozwalała więc na przekazanie towarów klientom bez opodatkowania, pomimo że następowało ono niewątpliwie w związku z działalnością gospodarczą sponsora.

Podatnicy rozważający zastosowanie modelu agencji reklamowej powinni mieć jednak na uwadze [b]orzeczenie ETS w sprawie Baxi Group Ltd. (C-55/09)[/b]. Na kanwie tej sprawy Trybunał uznał, że wartość przekazanych klientom przez agencję towarów jest niczym innym jak tylko wynagrodzeniem sponsora. Tym samym pomiędzy sponsorem a klientami dochodzi do sprzedaży, co skutkuje jej opodatkowaniem VAT.[/ramka]

[ramka][b]Projektowane przepisy[/b]

[b]Art. 7 ust. 2 ustawy o VAT[/b] ma otrzymać następujące brzmienie:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2) wszelkie inne darowizny – jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych towarów.

Z kolei [b]art. 8 ust. 2 ustawy VAT[/b] ma brzmieć:

Za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza jego przedsiębiorstwa, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób pranych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych towarów,

2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza przedsiębiorstwa podatnika.[/ramka]

[i]Autor jest konsultantem w MDDP[/i]

[ramka]Czytaj także:

[link=http://www.rp.pl/artykul/64651,578056-Fiskus-poprawi-przepisy-o-nieodplatnym-przekazaniu-towarow.html]Fiskus poprawi przepisy o nieodpłatnym przekazaniu[/link]

[link=http://www.rp.pl/artykul/64651,574590-Gadzety--prezenty-i-nagrody-drozsze-o-VAT.html]Gadżety, prezenty i nagrody staną się droższe o VAT[/link][/ramka]

[ramka][b]Chcesz wiedzieć więcej o zmianach w podatku VAT w 2011 roku? kliknij tutaj [link=http://www.rp.pl/temat/565095.html]Zmiany w VAT w 2011 r.[/link][/b][/ramka]