[b] Rozmowa z Andrzejem Nikończykiem, wspólnikiem w Kolibski Nikończyk Dec & Partnerzy[/b]

[b]- Kiedy aport do spółki podlega opodatkowaniu VAT?[/b]

- Po to, żeby odpowiedzieć na to pytanie, trzeba sprawdzić kilka warunków. Po pierwsze, czy wnoszący aport działa jako podatnik. Odwołując się do orzecznictwa ETS i NSA w innej sprawie - VAT od sprzedaży działek - można powiedzieć, że o ile ustawa o VAT wiąże pojęcie podatnika z prowadzeniem działalności gospodarczej (handlowca, producenta lub usługodawcy), o tyle w zakresie dostawy nieruchomości (zabudowanych bądź niezabudowanych) podatnik może występować tylko jako handlowiec. Zdaniem sądów, żeby działać jako handlowiec, trzeba nabywać nieruchomość z zamiarem odprzedaży. Z tego względu nie będą podlegać VAT aporty składników otrzymanych w drodze darowizny.

[wyimek][b]Więcej informacji na stronie: [link=http://www.rp.pl/szkolenia]www.rp.pl/szkolenia[/link]

[link=http://www.rzeczpospolita.pl/szkolenia/main/oferta.php?idEvents=574]VAT od aportów[/link] będzie przedmiotem szkolenia, które odbędzie się 16 listopada 2010 r. w siedzibie naszej redakcji.[/b][/wyimek]

[b] - Załóżmy, że aport jest dokonywany przez podatnika VAT.[/b]

- W takiej sytuacji należy ustalić, co jest jego przedmiotem.. Przypomnijmy, że aport w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części nie podlega VAT. O ile definicja przedsiębiorstwa zamieszczona w kodeksie cywilnym jest w miarę prosta, o tyle może być problem z ustaleniem, kiedy mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa (zcp). Należy pamiętać, że aby można było stwierdzić, że aport nie podlega VAT, dany zespół składników majątkowych i niemajątkowych przedsiębiorstwa musi funkcjonować jako zcp na dzień przed wniesieniem wkładu. Przypominam o tym, ponieważ wielu podatników ma możliwości wyodrębnienia zcp przed wniesieniem aportu, a tego nie robi.

[b]- Przyjmijmy, że aport nie dotyczy przedsiębiorstwa, ani jego zorganizowanej części i jest dokonywany przez podmiot, który w wykonaniu tej czynności jest podatnikiem VAT. Czy w tym momencie możemy już powiedzieć, że podlega opodatkowaniu? [/b]

- Jeszcze nie. Gdy ustalimy, że aport podlega opodatkowaniu, musimy zbadać, czy przedmiot aportu jest opodatkowany czy zwolniony od VAT. Przykładowo art. 43 ustawy określa, jakie warunki muszą być spełnione, by aport budynku był zwolniony z VAT. Warto pamiętać, że istnieje możliwość rezygnacji ze zwolnienia, co dla podatników, którzy nabyli budynek niedawno, może być bardziej opłacalne (w przeciwnym razie musieliby korygować VAT odliczony, a w odniesieniu do nieruchomości obowiązek korekty obowiązuje przez 10 lat od oddania do użytkowania). Zatem opodatkowanie wniesienia takiej nieruchomości do spółki, która ma prawo odliczyć VAT, może okazać się neutralne dla obu stron. Jedynym utrudnieniem jest to, że zanim dojdzie do wycofania podatku, najpierw trzeba wyłożyć środki na jego zapłatę.

[b]- Skoro mówimy o odliczeniu VAT przez spółkę, to czy pomniejszy o niego swój podatek również spółka powstająca dopiero na skutek wniesienia aportu?[/b]

- Odpowiedź zależy od tego, w którym momencie powstaje obowiązek podatkowy. Nie budzi wątpliwości sytuacja, gdy powstaje on z chwilą wystawienia faktury, nie później niż 7. dnia od wydania towaru. Kontrowersje są natomiast wtedy, gdy obowiązek podatkowy jest uzależniony od momentu zapłaty (dotyczy to na przykład dostawy lokali, budynków, znaków towarowych).

Odnosząc to do aportu powstaje pytanie, w jakim momencie następuje otrzymanie zapłaty; czy w momencie zawarcia umowy czy w momencie rejestracji spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym.

W niektórych interpretacjach podatkowych można spotkać się z poglądem, że zapłata następuje z chwilą zawarcia umowy. Ale spółka - pamiętajmy - powstaje dopiero z chwilą rejestracji w KRS. Prowadzi to do wniosku, że mamy do czynienia z dostawą na rzecz podmiotu, który nie istnieje. Z tego względu niektóre organy podatkowe odmawiają nowopowstałym spółkom prawa do odliczenia podatku naliczonego od aportu. Takie podejście jest nieuzasadnione i niekonsekwentne. Z jednej strony organy - chcąc przyspieszyć moment powstania obowiązku podatkowego - twierdzą, że jest nim dzień zawarcia umowy spółki, z drugiej odmawiają spółce prawa do odliczenia VAT twierdząc, że w momencie wniesienia aportu spółki jeszcze nie było.

[b]- Co jest podstawą opodatkowania przy aporcie?[/b]

- Przepisy o VAT nie określają jej w szczególny sposób, zatem podstawa powinna być taka jak dla każdej sprzedaży. Przypomnijmy, że dla transakcji, w których określono cenę, podstawą opodatkowania jest kwota należna pomniejszona o kwotę podatku. Jednak Ministerstwo Finansów broni stanowiska, że aport jest czynnością, dla której nie określono ceny. Z kolei część doradców podatkowych stoi na stanowisku, że ustalenie wartości nominalnej udziałów w akcie notarialnym jest właśnie określeniem ceny. Moim zdaniem, trzeba podejść do tego zagadnienia zupełnie inaczej. Wniesienie aportu można porównać do zamiany świadczeń w naturze, choć oczywiście nie jest to zamiana w znaczeniu kodeksowym. W takiej sytuacji podstawą opodatkowania aportu byłaby wartość dla świadczeń w naturze, czyli wartość rynkowa pomniejszona o kwotę podatku.

[b]- Czy możemy to wyjaśnić na przykładzie.[/b]

- Załóżmy, że podatnik chce wnieść do spółki nową (nabytą pół roku temu) nieruchomość wartą 10 mln zł netto. Odliczył podatek naliczony w wysokości 2,2 mln zł. Zgodnie z k.s.h., wnosząc tę nieruchomość do spółki można ustalić wartość nominalną udziałów objętych w zamian za ten aport np. na 5 tys zł.

W takiej sytuacji , gdybyśmy zgodzili się, że podstawą opodatkowania jest wartość nominalna udziałów, podatek wyniósłby 1,1 tys zł. Spółka, otrzymując tę nieruchomość, odliczyłaby od swojego podatku 1,1 tys. zł, a następnie spółka zostałaby sprzedana (brak VAT). Na koniec nabywca spółki wyprowadziłby nieruchomość do swojego majątku prywatnego i musiałby skorygować VAT odliczony przez spółkę (1,1 tys zł). W efekcie miałby w majątku prywatnym nieruchomość wartą 10 mln zł netto, od której zapłacono 1,1 tys zł VAT.

Taki skutek byłby rażąco sprzeczny z zasadami opodatkowania i dlatego nie da się bronić poglądu, że podstawą opodatkowania jest wartość nominalna udziałów objętych w zamian za aport. Jest nią wartość rynkowa, czyli w odniesieniu do naszego przykładu - 12,2 mln zł minus 2,2 mln zł.

[ramka][b]Czytaj [link=http://www.rp.pl/temat/146006.html]więcej o VAT od aportów[/link][/b][/ramka]