Zasady opodatkowania zagranicznych stypendiów budzą wątpliwości. Świadczy o tym pytanie od jednej z niepublicznych szkół wyższych. Planuje ona przyznawanie zagranicznych stypendiów naukowych dla najlepszych studentów.

Będą oni mogli uczyć się w Niemczech lub na Ukrainie. Gdzie będą opodatkowane te stypendia? Do jakiej wysokości mogą być przyznane, aby korzystały ze zwolnienia od podatku? Jakie obowiązki ciążą na szkole i studentach?

Analizując zasady opodatkowania stypendium przyznanego przez szkołę w Polsce w celu kształcenia się studenta w Niemczech, w pierwszej kolejności należy sięgnąć do [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=176456]zawartej między Polską a Niemcami umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (DzU z 2005 r. nr 12, poz. 90).[/link]

Zgodnie z jej art. 21 nie są opodatkowane w Niemczech świadczenia otrzymywane na utrzymanie, kształcenie lub odbywanie praktyki przez studenta (osobę uczącą się zawodu lub praktykanta), który przebywa w Niemczech wyłącznie w celu kształcenia się (odbywania praktyki lub szkolenia), a który ma lub bezpośrednio przed przybyciem do Niemiec miał miejsce zamieszkania w Polsce. Tak będzie, pod warunkiem że świadczenia te pochodzą ze źródeł spoza Niemiec (np. z Polski).

Podobne regulacje zawiera art. 20 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=524E203A226C41A9A106431278E6AF4B?id=72841]konwencji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania zawartej między Polską a Ukrainą (DzU z 1994 r. nr 63, poz. 269)[/link].

Stypendium przyznane w celu kształcenia się studentów w Niemczech lub na Ukrainie nie będzie więc podlegało tam opodatkowaniu. W Polsce również będzie zwolnione od PIT. Zwolnione są bowiem kwoty do wysokości równowartości diety przewidzianej dla tych państw za każdy dzień, w którym będzie otrzymywane stypendium. Jednocześnie z przepisów o szkolnictwie wyższym wynika, że stypendium to nie może być wyższe.

Warto podkreślić, że limit zwolnienia przewidziany dla stypendium zagranicznego jest znacznie wyższy niż w sytuacji otrzymywania stypendium krajowego, które jest zwolnione na podstawie 21 ust. 1 pkt 40b [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80474]ustawy o PIT[/link]. Ten przepis przewiduje bowiem zwolnienie w wysokości 380 zł miesięcznie.

Warto pamiętać, że ze zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 40b ustawy o PIT związany jest obowiązek złożenia przez płatnika do urzędu skarbowego informacji o wysokości wypłaconego stypendium PIT-8S i przedłożeniem mu przez stypendystę oświadczenia PIT-2C (o nieosiąganiu innych dochodów). W sytuacji udzielenia stypendium zagranicznego druki te nie mają zastosowania.

Ustawa o PIT nie przewiduje żadnych obowiązków dla szkoły, która wypłaca zwolnione od podatku stypendium. Powstaje jednak problem, jak stypendysta ma udokumentować przyznaną mu kwotę na wypadek ewentualnej kontroli.

Przepisy nie regulują tej kwestii. Warto jednak zachować wszelkie dokumenty związane z przyznaniem i otrzymywaniem stypendium, np. umowę i wyciągi bankowe. Mogą okazać się one bardzo ważne np. w kontroli, czy dochody nie pochodzą ze źródeł nieujawnionych.

[ramka][b]Przykład[/b]

Studentowi zostało przyznane stypendium na dziewięć miesięcy na kształcenie się na uczelni w Niemczech. Będzie tam przebywał 273 dni.

Łączna kwota stypendium zwolnionego od podatku wynosi równowartość 11 466 euro (273 x 42 euro).

Gdyby takie samo stypendium zostało przyznane na kształcenie na Ukrainie, to jego łączna wartość mogłaby wynosić równowartość 13 104 dolarów (273 x 48 dolarów). [/ramka]

[ramka][b]Ile na naukę[/b]

Z art. 1 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F362060E46D3229DB2DD92389E88E431?id=178901]ustawy z 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (DzU nr 164, poz.1365 z późn. zm.)[/link] wynika, że stosuje się ją również do niepublicznych szkół wyższych.

Na podstawie art. 42 ust. 1 pkt 2 tej ustawy zostało wydane [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=DF090876A79B42C2211EACFB77A5A535?id=183683/]rozporządzenie ministra nauki i szkolnictwa wyższego w sprawie warunków kierowania osób za granicę w celach naukowych, dydaktycznych i szkoleniowych oraz szczególnych uprawnień tych osób (DzU z 2006 r. nr 190, poz. 1405)[/link].

Wynika z niego, że stypendium może być przyznane na cele szkoleniowe polegające na:

- odbyciu części jednolitych studiów magisterskich lub studiów pierwszego stopnia albo studiów drugiego stopnia,

- uczestniczeniu w studiach podyplomowych lub studiach doktoranckich,

- wzięciu udziału w stażach naukowych, artystycznych lub specjalizacyjnych,

- uczestniczeniu w kursach językowych i innych kursach podnoszących kwalifikacje zawodowe oraz praktykach zawodowych.

Osobom uczestniczącym w takich formach nauki jednostka kierująca może przyznać miesięczne stypendium na pokrycie kosztów utrzymania i zakwaterowania.

Nie może być ono wyższe niż kwota stanowiąca równowartość diety w pełnej wysokości w danym państwie za każdy dzień, w którym będzie otrzymywane stypendium.

Wysokość tych diet określona jest w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=167999]rozporządzeniu ministra pracy i polityki społecznej z 19 grudnia 2002 r. (DzU z 2002 r. nr 236, poz. 1991 z późn. zm.)[/link]. Dieta dla Niemiec wynosi 42 euro, a dla Ukrainy 48 dolarów.[/ramka]