Jest CIT od wartości nieruchomości wydanej za umorzenie

[b]Tak stwierdziła Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 20 września 2010 r. (ILPB3/423-544/10-2/JG).[/b]

Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży hurtowej i detalicznej. Planuje nabyć i umorzyć część własnych udziałów. Wynagrodzenie dla wspólnika występującego ze spółki będzie określone w formie niepieniężnej. W zamian za umarzane udziały zostanie na niego przeniesiona własność nieruchomości.

Spółka powzięła wątpliwość, czy dobrowolne umorzenie udziałów za wynagrodzeniem w postaci nieruchomości spowoduje po jej stronie powstanie przychodu. Jej zdaniem z tytułu tej wypłaty nie dojdzie do powstania przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 1[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893] ustawy o CIT[/link].

Tak samo jak w przypadku wynagrodzenia za umarzane udziały w formie pieniężnej zobowiązany do zapłaty podatku będzie wyłącznie wspólnik otrzymujący wynagrodzenie. W konsekwencji takie działanie powinno być uznane za neutralne podatkowo dla spółki.

Izba nie zgodziła się z tym stanowiskiem. Wskazała, że przeniesienie własności majątku należy traktować na równi z jego zbyciem. Zdaniem organu podatkowego przychód występuje nie tylko wtedy, gdy dojdzie do zwiększenia aktywów podatnika, ale również w sytuacji zmniejszenia jego zobowiązań.

W rezultacie wypłata wynagrodzenia w formie przeniesienia własności nieruchomości spowoduje powstanie przychodu na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o CIT.

[i]Autor jest konsultantem w Zespole Zarządzania Wiedzą PricewaterhouseCoopers[/i]

[ramka][b]Komentuje Radosław Baraniewicz, konsultant w Zespole Zarządzania Wiedzą PricewaterhouseCoopers[/b]

Stanowisko izby może budzić uzasadnione wątpliwości. Przede wszystkim organ podatkowy błędnie interpretuje pojęcie przychodu, rozciągając tę kategorię podatkową na zdarzenia faktyczne powiązane ze zmniejszeniem zobowiązań spółki w stosunku do udziałowców. Tymczasem przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o CIT musi wiązać się z efektywnym przyrostem majątkowym, zwiększeniem aktywów podatnika.

Jednak w opisanej sytuacji do takiego zwiększenia nie doszło. Wypłacenie wynagrodzenia w postaci przeniesienia własności nieruchomości łączyło się z uszczupleniem majątku podatnika,a nie z jego realnym powiększeniem.

Co więcej, jeśli wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziałów w spółce z o.o. nie jest finansowane z czystego zysku, to wiąże się z obligatoryjnym obniżeniem kapitału zakładowego. Trudno zatem zaaprobować argumentację, że taka transakcja generuje jakiekolwiek przysporzenie u spółki umarzającej udziały.

Tym bardziej że wypłata wynagrodzenia za umorzenie udziałów w gotówce wywołuje efekt podatkowy jedynie po stronie udziałowca, którego udziały podlegają umorzeniu. Przyjęcie odmiennej interpretacji w stosunku do wynagrodzenia rzeczowego jest sprzeczne z zasadą równości opodatkowania.

Niezasadne jest również odwoływanie się przez izbę skarbową do przychodu z tytułu odpłatnego zbycia rzeczy i praw majątkowych, o którym mowa w art. 14 ustawy o CIT.

Po pierwsze, nie dochodzi do zawarcia umowy sprzedaży między spółką umarzającą udziały a jej wspólnikiem.

Po drugie, nie występuje żadne świadczenie wzajemne ze strony udziałowca. Wreszcie po trzecie, nie została tu wyznaczona cena, co wynika z tego, że wypłata wynagrodzenia rzeczowego za umorzenie udziałów ma swoje źródło w uchwale zgromadzenia wspólników.

Pogląd zaprezentowany przez izbę nie znajduje aprobaty w orzecznictwie sądów administracyjnych. W korzystnym dla podatników [b]wyroku z 25 maja 2010 r. (I SA/Po 251/10) WSA w Poznaniu[/b] podzielił argumentację, że w tym wypadku podatnik nie otrzymuje żadnego przysporzenia majątkowego, ponieważ jedynym beneficjentem operacji umorzenia udziałów jest wspólnik, którego prawa majątkowe w spółce podlegają unicestwieniu.

Warto także wskazać, że organy podatkowe stosują analogiczną argumentację w wypadku wypłaty dywidendy w formie niepieniężnej. Również na gruncie tego problemu ukształtowało się korzystne orzecznictwo, które wyłącza możliwość powstania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych przekazywanych w ramach dywidendy [b](np. wyrok WSA w Warszawie z 29 kwietnia 2010 r., III SA/Wa 374/10)[/b].[/ramka]