Wydatek nie jest kosztem, ale kwota VAT tak

Zgodnie z art. 86 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawy o VAT[/link] w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Przepis ten wyraża jedną z podstawowych zasad podatku VAT, tj. zasadę neutralności, zgodnie z którą osoba biorąca udział w obrocie gospodarczym nie ponosi ciężaru podatku, ciężar ów spoczywa na ostatecznym konsumencie.

[srodtytul]Kiedy odliczenie nie wchodzi w grę[/srodtytul]

Od tej zasady wprowadzono kilka wyjątków, które określa art. 88 ustawy o VAT. Zgodnie z nim obniżenia kwoty podatku należnego nie stosuje się m.in. do nabywanych przez podatnika:

- usług gastronomicznych,

- usług noclegowych,

- paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych, o których mowa w art. 86 ust. 3 ustawy o VAT.

Warto tu przypomnieć, że od 1 grudnia 2008 r. nie obowiązuje ograniczenie prawa do odliczenia VAT od nabywanych towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.

Możliwe jest więc odliczenie podatku od usług kateringowych zakupionych na cele reprezentacji, pomimo że wydatki na ten cel nie są kosztami uzyskania przychodów. Stanowisko takie potwierdzają interpretacje organów podatkowych, np. [b]Izby Skarbowej w Katowicach z 4 września 2009 r. (IBPP3/443-504/09/AB)[/b].

Przepisy o podatku dochodowym (art. 16 ust. 1 pkt 46 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893]ustawy o CIT[/link] oraz art. 23 ust. 1 pkt 43 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]ustawy o PIT[/link]) określają wprost, że kwoty VAT nie są kosztami uzyskania przychodów. Od tej zasady ogólnej zostały jednak stworzone wyjątki, które są konsekwencją ograniczenia prawa do odliczenia w przepisach o podatku VAT.

[srodtytul]Nieodliczony VAT jest kosztem...[/srodtytul]

Kosztem uzyskania przychodu jest m.in. kwota VAT naliczonego w tej części, w której zgodnie z przepisami o VAT podatnikowi nie przysługuje jego odliczenie, jeżeli naliczony VAT nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Te regulacje odnoszą się tylko do kwot VAT związanych z ponoszonymi wydatkami, a nie do kwot netto tych wydatków. Nie określają też żadnych innych wymogów, które podatnik musiałby spełnić, aby mieć możliwość zaliczenia kwot VAT do kosztów uzyskania przychodów.

W konsekwencji możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów danego wydatku oraz kwoty nieodliczonego VAT z nim związanego należy analizować odrębnie i niezależnie od siebie.

[srodtytul]...nawet gdy nie jest nim cały zakup[/srodtytul]

Oznacza to, że możliwa jest sytuacja, że kwota określonego wydatku nie stanowi kosztu uzyskania przychodu, natomiast kwota VAT naliczonego, którego podatnik nie może odliczyć, może być uznana za taki koszt.

[wyimek]VAT od zakupów na cele reprezentacji może być kosztem, choć wydatek w kwocie netto – nie[/wyimek]

Przykładem jest zakup usług gastronomicznych na cele reprezentacji. Jak wspomniałem wcześniej, wydatki reprezentacyjne nie są kosztami uzyskania przychodów. Zakaz ten odnosi się jednak do kwoty netto, a nie brutto ponoszonych wydatków. Kwota VAT związana z zakupem tej usługi, z uwagi na ustawowe ograniczenie prawa do jej odliczenia, może być ujęta w kosztach uzyskania przychodów.

[srodtytul]Musi być związek z przychodem[/srodtytul]

Oczywiście do tego wydatku ma zastosowanie ogólna zasada kwalifikowania wydatków do kosztów podatkowych, określona w art. 15 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893]ustawy o CIT[/link] (odpowiednio art. 22 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]ustawy o PIT[/link]), zgodnie z którą kosztami uzyskania przychodów są wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła.

W przytoczonym wyżej przykładzie zostanie ona spełniona, bo wydatki reprezentacyjne, co do zasady, są ponoszone w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów (np. obiad z potencjalnym lub obecnym kontrahentem podatnika), ale z uwagi na swój szczególny charakter zostały wprost wyłączone z katalogu kosztów uzyskania przychodów.

Stanowisko to potwierdzają interpretacje organów podatkowych, np. [b]Izby Skarbowej w Poznaniu z 10 czerwca 2009 r. (ILPB3/423-221/09-2/JG)[/b].

[i]Autor jest doradcą podatkowym, właścicielem kancelarii doradztwa podatkowego TuboTax[/i]