Już tylko od decyzji Rady Unii Europejskiej zależy planowane na 1 stycznia 2010 r. wejście w życie rozporządzenia, które znowelizuje dotychczasowe przepisy wykonawcze (tj. rozporządzenie 1777/2005), wydanego jeszcze do poprzedniej dyrektywy regulującej kwestie VAT (obecnie – dyrektywy 2006/112/EC). „Rzeczpospolita” dotarła do projektu rozporządzenia.

[srodtytul]Miejsce i adres [/srodtytul]

Projekt w art. 14 – 17 zawiera rozróżnienie czterech najważniejszych dla przedsiębiorców pojęć, którymi z początkiem przyszłego roku zacznie się posługiwać zmieniona dyrektywa nr 112. Mianowicie [b]wyjaśnienie siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej oraz stałego i zwyczajowego miejsca zamieszkania[/b].

Za siedzibę uznaje się: miejsce, w którym zarejestrowana jest działalność gospodarcza, znajduje się centrala firmy, odbywają się spotkania kierownictwa lub ustalana jest strategia działalności przedsiębiorstwa. Elementami wskazującymi na siedzibę podmiotu może być też miejsce, w którym przebywa i spotyka się kierownictwo firmy, przechowywane są dokumenty administracyjne i finansowe, prowadzone są główne rozliczenia bankowe albo też miejsce, w którym znajdują się zakłady produkcyjne.

Z kolei przy ustalaniu stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej uwzględniać należy nie tylko skalę działalności, ale i to, czy stale obecny jest tu zarówno czynnik ludzki, jak i urządzenia techniczne. Wskazówki te powielają dotychczasowe rozstrzygnięcia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Nowością będzie konieczność weryfikacji tego miejsca.

Przepisy art. 16 i 17 stanowią natomiast rozróżnienie stałego i zwyczajowego miejsca zamieszkania. Pierwszym jest miejsce, w którym dana osoba stale przebywa i pod którym figuruje w urzędzie skarbowym, drugim zaś miejsce, w którym zwykle przebywa i żyje.

[srodtytul]Ważne miejsce[/srodtytul]

Od początku 2010 r. miejscem świadczenia usług przy usługach transgranicznych świadczonych na rzecz kontrahentów będących podatnikami VAT – bez względu na to, czy mają czy nie siedzibę na terytorium Unii Europejskiej – będzie kraj siedziby usługobiorcy lub kraj, w którym ma on swojej stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Podmiot wykonujący tę usługę będzie musiał posiadać dowody na to, że zarówno jego kontrahent spoza Wspólnoty (art. 3), jak i z  innego państwa członkowskiego (art. 21) jest podatnikiem VAT. Tym dowodem ma być jego numer VAT (lub inny numer o podobnym charakterze, dla podmiotów spoza Unii).

Co więcej, w myśl wspomnianego art. 21 ust. 2 projektowanego rozporządzenia [b]usługodawca będzie musiał nie tylko wiedzieć, że nabywca jest podatnikiem VAT i ma siedzibę na terytorium UE, ale i posiadać potwierdzenie prawdziwości tej informacji podanej mu przez kontrahenta (tj. numeru VAT UE) podczas weryfikacji[/b].

Prawdopodobnie przedsiębiorcy będą to robić za pośrednictwem systemu VIES, który stanowi źródło informacji o podatnikach podatku od wartości dodanej (odpowiednika polskiego VAT), zarejestrowanych na VAT we Wspólnocie. Problem polega jednak na tym, że tempo aktualizacji danych zawartych w VIES może się okazać niewystarczające, by z tego obowiązku się wywiązać. Chociażby dlatego, że w niektórych krajach wystarczy zmiana miejsca prowadzenia działalności gospodarczej lub adresu, by firma otrzymała nowy numer VAT UE.

[ramka][b]Komentuje Roman Namysłowski, doradca podatkowy w Ernst & Young [/b]

Rozporządzenie Rady UE jest dość rzadkim instrumentem regulowania zasad opodatkowania VAT. Pewną pułapką dla podatników jest konieczność bezpośredniego stosowania przepisów takiego rozporządzenia. Innymi słowy, ani ustawodawca krajowy, ani Ministerstwo Finansów nie mogą wydawać przepisów w formie ustawy czy rozporządzenia, które powielałyby treść rozporządzenia UE. Przygotowana przez Komisję propozycja jest niezmiernie ważna dla podatników przygotowujących się do zmian zasad rozliczania świadczenia usług od nowego roku. Wiele kwestii stanie się jaśniejszych, niemniej jednak kilka pozostanie ciągle nierozstrzygniętych. [/ramka]

Masz pytanie, wyślij e-mail do autorki: [mail=g.lesniak@rp.pl]g.lesniak@rp.pl[/mail]