Jeżeli po wykupieniu z leasingu dana rzecz ma być wprowadzona do ewidencji środków trwałych, jej wartość początkową – dla celów amortyzacji – należy ustalić według ceny nabycia.

Na podstawie art. 16g ust. 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=863A40ACC61CA9E96D7A3843BE9CCADE?id=115893]ustawy o CIT[/link] (art. 22g ust. 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3E124846EEAE97869217567BDC99910B?id=80474]ustawy o PIT[/link]) za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem, naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji, oraz pomniejszoną o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego bądź podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172827]ustawy o podatku VAT[/link].

[srodtytul]Wykup odrębną czynnością[/srodtytul]

Kwotą należną jest w tym wypadku kwota należna dla finansującego. W naszym przykładzie będzie to 1220 zł brutto (1000 zł + 220 zł VAT). Dla ustalenia wartości początkowej środka trwałego należy ją jednak pomniejszyć o VAT, z wyjątkiem przypadków gdy zgodnie z ustawą o VAT nie przysługuje prawo do odliczenia tego podatku.

Warto mieć tu na uwadze, że nabycie środka trwałego po leasingu jest odrębną czynnością od jego leasingu (gdy leasing ma charakter operacyjny). W szczególności jest to istotne, gdy chodzi o samochód osobowy. W przypadku takich samochodów można bowiem odliczyć 60 proc. kwoty podatku określonej w fakturze zakupu, nie więcej jednak niż 6000 zł (art. 86 ust. 3 ustawy o VAT), nawet gdy został wykorzystany limit 6000 zł odliczenia VAT z tytułu usługi leasingu (art. 86 ust. 7 ustawy o VAT).

W związku z tym że kwota VAT z tytułu zakupu samochodu po zakończeniu leasingu podlega częściowemu odliczeniu, to nie należy tej części VAT uwzględniać w jego wartości początkowej. Potwierdza to [b]interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 26 maja 2009 r. (ILPP2/443-456/09-2/GZ)[/b]:

„Leasing operacyjny jest umową, na podstawie której leasingobiorca nabywa jedynie prawo do korzystania z przedmiotu leasingu, a formą wynagrodzenia za powyższą usługę jest czynsz. W świetle ustawy o VAT leasing operacyjny jest usługą. Po zakończeniu podstawowego okresu trwania umowy leasingu operacyjnego jednym z wariantów jest sprzedaż przedmiotu umowy leasingobiorcy. Opcja wykupu samochodu będącego przedmiotem umowy leasingu operacyjnego jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może skorzystać, ale nie musi.

Zatem należy przyjąć, że wykup przedmiotu leasingu jest odrębną czynnością – dostawą towaru – niezwiązaną z samą umową leasingu. Od tej czynności będzie przysługiwało zainteresowanemu prawo do odliczenia 60 proc. kwoty podatku naliczonego wynikającej z faktury dokumentującej zakup przedmiotowego samochodu osobowego, nie więcej jednak niż 6000 zł”.

[ramka][b]Przykład[/b]

Jeśli przyjmiemy, że przedmiotem leasingu jest samochód osobowy, wykupiony za 1000 zł + 22 proc. VAT, to kwota VAT z faktury jego zakupu może być odliczona w wysokości 220 zł x 60 proc. = 132 zł.

Po wykupieniu wartość początkowa pojazdu będzie wynosiła 1000 zł + (220 zł – 132 zł) = 1088 zł, i według tej wartości samochód może być wprowadzony do ewidencji środków trwałych.[/ramka]

[srodtytul]Wartość rynkowa nie wchodzi w grę[/srodtytul]

Uwaga, przepisy nie przewidują ustalenia wartości początkowej przedmiotu leasingu według jego wartości rynkowej w momencie wykupu z leasingu. Taki sposób ustalenia wartości początkowej wchodzi w grę tylko w razie nabycia w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, w postaci wkładu niepieniężnego (aportu) wniesionego do spółki cywilnej lub osobowej spółki handlowej, albo w razie otrzymania w związku z likwidacją osoby prawnej (art. 16g ust. 1 pkt 3 – 5 ustawy o CIT, art. 22g ust. 1 pkt 3 – 5 ustawy o PIT). Żadna z tych okoliczności nie zachodzi w razie wykupu środka trwałego z leasingu.

Potwierdza to [b]interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 22 lipca 2009 r. (IPPB1/415-370/09-2/ES)[/b]. Izba uznała w niej, że „wykup przedmiotu leasingu po zakończeniu podstawowego okresu trwania umowy staje się odrębnym od umowy leasingu zdarzeniem prawnym, tj. umową sprzedaży. O powyższym świadczy przede wszystkim fakt, iż korzystający jest jedynie uprawniony do zakupu przedmiotu leasingu, a nie również zobowiązany do dokonania tej czynności.

Realizacja tego uprawnienia wymaga wyrażenia chęci jego odkupienia od korzystającego. W związku z powyższym wykup przedmiotowego samochodu po zakończeniu umowy leasingu jest nabyciem w drodze kupna, a wartość wykupu – ceną jego nabycia (art. 22g ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT). Wobec powyższego brak jest podstaw, aby przyjąć, że wartość początkowa środka trwałego odpowiada wartości rynkowej, a nie tej wyrażonej w umowie sprzedaży”.

[srodtytul]Jednorazowy odpis[/srodtytul]

Gdy wartość początkowa takiego środka trwałego jest równa lub niższa niż 3500 zł, to można dokonać jednorazowego odpisu w miesiącu oddania go do używania albo w miesiącu następnym (na podstawie art. 16f ust. 3 ustawy o CIT bądź art. 22f ust. 3 ustawy o PIT).

Wykupiony z leasingu operacyjnego środek trwały z grup 3 – 8 KŚT (inny niż samochód osobowy) o wartości początkowej nie niższej niż 3500 zł mały podatnik lub podatnik rozpoczynający działalność może też jednorazowo zamortyzować na podstawie art. 16k ust. 7 ustawy o CIT (art. 22k ust. 7 ustawy o PIT) - czytaj również: [link=http://www.rp.pl/artykul/375268.html]"Jednorazowa amortyzacja wchodzi w grę także przy leasingu finansowym".[/link]

[srodtytul]Możesz ustalić indywidualną stawkę[/srodtytul]

W razie zakupu samochodu uprzednio używanego przez siebie na podstawie umowy leasingu operacyjnego możesz zastosować indywidualną stawkę amortyzacyjną. Spełnione jest bowiem kryterium uznania tego samochodu za używany (wykorzystywanie przez co najmniej sześć miesięcy przed nabyciem – art. 16j ust. 2 pkt 1 ustawy o CIT i art. 22j ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT).

Po wykupie taki samochód może być zatem amortyzowany przy zastosowaniu stawki wynoszącej maksymalnie 40 proc. Okres amortyzacji wyniesie więc dwa i pół roku. Wynika to z art. 16j ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT (art. 22j ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT). Możliwość zastosowania indywidualnych stawek masz też oczywiście w wypadku innych środków trwałych wykupionych z leasingu (na warunkach określonych w art. 16j ustawy o CIT i art. 22j ustawy o PIT).