Aby podatnik mógł odliczyć podatek naliczony od należnego, konieczne jest istnienie związku podatku z czynnościami opodatkowanymi. Wynika to wyraźnie z przepisów ustawy o VAT. Art. 86 ust. 1 mówi, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o naliczony. Od zasady tej są jednak wyjątki. Nie ma możliwości odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych bądź niepodlegających temu podatkowi.
[srodtytul]Nadwyżka do odzyskania[/srodtytul]
Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług. Gdy kwota podatku naliczonego jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.
Zasady zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określa art. 87 ust. 2 – 7 ustawy o VAT. Z przepisów tych wynika, że zwrot różnicy podatku następuje na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju wskazanym w zgłoszeniu identyfikacyjnym w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia. Jeżeli zasadność zwrotu wymaga dodatkowego sprawdzenia, naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć ten termin do czasu zakończenia postępowania wyjaśniającego. Jeżeli przeprowadzone postępowanie wykaże zasadność zwrotu, urząd skarbowy wypłaca podatnikowi należną kwotę wraz z odsetkami.
[srodtytul]Kilka warunków[/srodtytul]
Stosownie do przepisu art. 87 ust. 6 ustawy o VAT na umotywowany wniosek podatnika złożony wraz z deklaracją podatkową urząd skarbowy jest obowiązany zwrócić różnicę podatku w terminie 25 dni, licząc od dnia złożenia rozliczenia, gdy kwoty podatku naliczonego wykazane w deklaracji podatkowej wynikają z:
- faktur dokumentujących kwoty należności, które zostały w całości zapłacone, z uwzględnieniem art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej,
- dokumentów celnych, deklaracji importowej oraz decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34, i zostały przez podatnika zapłacone,
- importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, importu usług lub dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, jeżeli w deklaracji podatkowej została wykazana kwota podatku należnego od tych transakcji.
[srodtytul]Na rachunek bankowy[/srodtytul]
Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy:
- stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
- jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji.
Przepis ten ustanawia konieczność zapłaty za pośrednictwem rachunku bankowego należności za transakcję o wartości przekraczającej 15 000 euro, a zatem nie dopuszcza w takim przypadku zapłaty bezpośrednio w formie gotówkowej.
[ramka][b]Przykład[/b]
Podatnik płaci kontrahentom 95 proc. należności. Pozostałe 5 proc. z każdej faktury trafia na rachunek zastrzeżony (inwestor może bowiem zatrzymać tytułem kaucji 5 proc. z każdej faktury). W tym wypadku podatnik nie będzie mógł się ubiegać o skrócenie terminu zwrotu VAT. O zwrot w terminie krótszym może bowiem się starać tylko, jeśli zapłacił bezpośrednio wystawcom faktur, z których wynika VAT wykazany w deklaracji rozliczeniowej jako podatek naliczony, pełną kwotę należności wynikającą z tych faktur. [b]Potwierdziła to Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 18 marca 2008 r. (IBPP1/443-23/08/AZb), która mimo zmiany przepisów nadal zachowuje aktualność. [/b] [/ramka]