Napiwek nie stanowi obrotu, nie jest więc objęty VAT

Wskazany zatem przez klienta pracownik przedsiębiorcy otrzymujący napiwek nie ma obowiązku opodatkowania VAT otrzymanych pieniędzy. Dzieje się tak, gdyż czynności, za które ewentualnie otrzyma napiwek, wykonuje w ramach stosunku pracy łączącego go z przedsiębiorcą. Nie działa w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Wynika tak z[b] interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 15 grudnia 2008 r. (ILPP2/443-856/08-2/MN).[/b]

[srodtytul]Jak należy postępować[/srodtytul]

Podatnik prowadzi działalność gospodarczą w zakresie gastronomii. Pracownicy prowadzonej przez niego restauracji (kelnerzy, barmani itp.), obsługując klientów, otrzymują w dowód uznania jakości obsługi drobne kwoty jako napiwki, które trafiają do kasy przedsiębiorcy (czy to płacone gotówką, czy kartą płatniczą lub kredytową), a następnie są przekazywane przez niego pracownikom. Przekazanie to następuje po zakończeniu danego miesiąca kalendarzowego i jest dokonywane po pomniejszeniu kwot napiwków o VAT oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. W zakresie tego przekazania wykluczona jest uznaniowość przedsiębiorcy. Każdy pracownik otrzymuje taką kwotę, jaką wypracował.

Przedsiębiorca zastanawiał się jednak, czy kwota napiwków przeznaczonych dla pracowników jest opodatkowana VAT.

[srodtytul]Zapłata poza cennikiem[/srodtytul]

Zdaniem przedsiębiorcy kwota napiwków dla jego pracowników, pozostawianych u niego przez klientów restauracji, nie podlega opodatkowaniu VAT. Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT opodatkowane tym podatkiem jest odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (czyli każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów), a podstawą opodatkowania jest wówczas obrót (czyli kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku).

Tymczasem w omawianym wypadku trudno przyjąć, aby kwota napiwku stanowiła dla przedsiębiorcy kwotę należną z tytułu sprzedaży przez niego usług na rzecz klientów restauracji. Adresatem tej kwoty nie jest bowiem przedsiębiorca, lecz jego pracownik, który swoim osobistym staraniem zyskał w oczach klienta restauracji takie uznanie, że ten pozostawił dla niego napiwek. Nie można zatem uznać, aby kwota napiwku pozostawiana przez klienta restauracji miała stanowić wzajemnie swój ekwiwalent. Klient restauracji uiszcza bowiem za świadczenia gastronomiczne cenę przewidzianą za nie w cenniku czy w karcie menu, a kwotę napiwku pozostawia dodatkowo, choć przecież nie musi tego czynić (napiwek nie jest więc świadczeniem należnym przedsiębiorcy). Nie potrzeba przy tym, aby klient restauracji wyraźnie wskazywał przy uiszczaniu napiwku, że czyni to na rzecz kelnera lub barmana, ponieważ w polskim kręgu kulturowym przyjęło się powszechnie, że [b]napiwek przeznaczany jest nie dla właściciela lokalu, ale dla osoby bezpośrednio obsługującej gości. [/b]

[srodtytul]Podstawa opodatkowania[/srodtytul]

Stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest obrót. Jest nim kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o należny podatek. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o dopłaty mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Zdaniem organu podatkowego w przypadku, gdy kwoty napiwków będących świadczeniem klienta całkowicie dobrowolnym, niewyodrębnionym na rachunku, wystawionym dla nabywcy usługi gastronomicznej, pozostającym poza stosowanym cennikiem świadczonych usług oraz prowadzoną przez przedsiębiorcę ewidencją dla potrzeb VAT, jako suma pieniędzy adresowana i przekazana na rzecz pracownika bezpośrednio świadczącego obsługę nagrodzoną napiwkiem – nie stanowi dla podatnika prowadzącego lokal gastronomiczny obrotu będącego podstawą opodatkowania VAT. Podatku od napiwków nie trzeba zatem płacić.

[ramka][b]Kto jest podatnikiem [/b]

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne, oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wtedy, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania jej w sposób częstotliwy.[/ramka]