W 2008 r. odbyły się pierwsze rundy aplikacyjne w ramach programu operacyjnego „Kapitał ludzki”, będącego źródłem wsparcia m.in. na realizację projektów szkoleniowych dla pracowników przedsiębiorstw. W wyniku konkursów przeprowadzonych w ramach poddziałań 2.1.1 oraz 8.1.1 PO KL wielu przedsiębiorców uzyskało dotacje na realizację projektów szkoleniowych lub wysyła swoich pracowników na dofinansowane szkolenia. W takiej sytuacji pojawiają się pytania, czy w świetle przepisów o podatkach dochodowych realizacja lub korzystanie ze szkoleń dofinansowanych z dotacji jest korzystne dla nich i ich pracowników.

[srodtytul]Gdy dostajemy dotację na realizację szkoleń[/srodtytul]

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 47 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=115893]ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych[/link] (updop) dotacje otrzymane z budżetu państwa są zwolnione z opodatkowania pdop. Na gruncie [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80474]ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych[/link] (updof), analogiczne zwolnienie przysługuje na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 129.

Dotacją w rozumieniu [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=180304]ustawy z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych[/link] są m.in. wydatki budżetu państwa przeznaczone na realizację programów, projektów i zadań finansowanych z udziałem środków pochodzących m.in. z funduszy strukturalnych (tzw. dotacje rozwojowe).

Wsparcie dostępne w ramach PO KL, w tym w ramach poddziałania 2.1.1 oraz 8.1.1 stanowi wydatek budżetu państwa z udziałem środków z funduszy strukturalnych i w rezultacie dotację w rozumieniu ustawy o finansach publicznych. Zatem przedsiębiorca będący beneficjentem tego wsparcia otrzymuje przychód zwolniony z opodatkowania pdop/pdof.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 58 updop i art. 23 ust. 1 pkt 56 updof [b]koszty bezpośrednio sfinansowane ze środków otrzymanych z dotacji nie stanowią kosztu uzyskania przychodu. Koszty niepokryte dotacją będą podlegać zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów[/b] na zasadach ogólnych określonych odpowiednio w art. 15 ust. 1 updop i art. 22 ust. 1 updof.

[b]Zasady te dotyczą zarówno przedsiębiorców realizujących szkolenia dla własnych pracowników, jak i firm szkoleniowych będących beneficjentami wsparcia z PO KL.[/b]

[srodtytul]Kiedy kupujemy usługi[/srodtytul]

Otrzymanie dotacji stanowi częściową refundację kosztów projektu. W rezultacie otrzymanie dotacji przez firmę szkoleniową umożliwia jej oferowanie usług szkoleniowych po cenach niższych od cen oferowanych przez firmy, które takiej refundacji nie otrzymały.

Z punktu widzenia pracodawcy nabywającego usługi szkoleniowe dla swoich pracowników możliwość zaliczenia kosztu zakupu usługi szkoleniowej do kosztów uzyskania przychodów będzie podlegać ocenie wyłącznie w świetle zasad ogólnych, tj. zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT lub art. 22 ust. 2 ustawy o PIT.

Zatem [b]przedsiębiorca musi być w stanie wykazać, że koszt nabycia usługi szkoleniowej został poniesiony w celu osiągnięcia przychodów albo zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów (np. miał służyć wzrostowi efektywności pracownika, a nie rozwijaniu jego osobistych zainteresowań)[/b].

Zakup tańszych usług szkoleniowych dofinansowanych ze środków PO KL pozostaje bez znaczenia w kontekście możliwości zaliczenia kosztu zakupu tych usług do kosztów uzyskania przychodów.

[srodtytul]Wysyłamy pracownika na szkolenia[/srodtytul]

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o PIT za przychody ze stosunku pracy uznaje się w szczególności wypłaty pieniężne, wartość świadczeń w naturze lub innych nieodpłatnych świadczeń. W świetle tego przepisu [b]udział w szkoleniu sfinansowanym przez pracodawcę (będącym jednocześnie szkoleniem realizowanym przy udziale dotacji z PO KL) stanowi dla pracownika nieodpłatne świadczenie i, w konsekwencji, podlega opodatkowaniu.[/b]

Jednakże [b]jeśli szkolenie jest niezbędne dla pracownika do wykonywania obowiązków zawodowych, jest ściśle związane z wykonywaną przez niego pracą, a pracownik uczestniczy w nim na podstawie polecenia służbowego, podstawowym celem udziału w nim jest uzyskanie korzyści przez pracodawcę, a nie pracownika. W konsekwencji w takiej sytuacji nie ma podstaw do uznania, że udział pracownika w szkoleniu stanowi dla niego nieodpłatne świadczenie. W rezultacie wartość szkolenia nie powinna stanowić dla pracownika przychodu podlegającego opodatkowaniu[/b].

[ramka][b]Nieodpłatne świadczenie albo zwolnienie[/b]

Jeśli pracodawca i pracownik nie będą w stanie wykazać związku szkolenia z wykonywaniem zawodowych obowiązków przez pracownika, w szczególności gdy szkolenie będzie miało na celu podniesienie ogólnego poziomu wiedzy i wykształcenia i nie będzie się wiązać ze ścieżką kariery przewidzianą przez pracodawcę dla pracownika (lecz np. będzie związane z rozwojem osobistych zainteresowań), wartość tego szkolenia (o ile pracodawca zdecydował się je w ogóle sfinansować) może zostać uznana za nieodpłatne świadczenie dla pracownika, a jego wartość – za przychód podlegający opodatkowaniu. Niemniej w przypadku uznania, że szkolenie stanowi dla pracownika nieodpłatne świadczenie, którego wartość powinna podlegać opodatkowaniu, istnieje pod pewnymi warunkami możliwość uznania go za przychód zwolniony z opodatkowania zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 90.[/ramka]

[i]Autorki są konsultantkami w dziale doradztwa podatkowego PricewaterhouseCoopers (biuro w Krakowie)

Tekst powstał we współpracy z Inicjatywą Firm Rodzinnych[/i]