Takie wnioski można wyciągnąć z [b]wyroku ETS z 22 grudnia 2008 r. w sprawie między Les Vergers du Vieux Tauves SA (VVT) a Etat belge – Service public fédéral Finances (C-48/07)[/b].
Zdaniem ETS pojęcie udziału w kapitale spółki w innym państwie członkowskim w rozumieniu art. 3 dyrektywy w sprawie wspólnego systemu opodatkowania stosowanego w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych z różnych państw członkowskich nie obejmuje użytkowania udziałów. Jednakże zgodne z prawem unijnym jest przyznanie zwolnienia z opodatkowania dywidend również użytkownikom udziałów.
[srodtytul]Spór z fiskusem[/srodtytul]
Belgijska spółka VVT nabyła od BEPA SA prawo do użytkowania udziałów w innej belgijskiej spółce (NARDA SA) na dziesięć lat. Zgodnie z prawem belgijskim użytkownik ma prawo do dywidendy. W latach podatkowych 2000 – 2002, przypadających w okresie użytkowania udziałów, VVT odliczyła od podstawy opodatkowania CIT dywidendy otrzymane od NARDA, uznając, że jest do tego uprawniona będąc użytkownikiem udziałów. Belgijskie organy podatkowe zakwestionowały to odliczenie, argumentując, że odliczenie dywidend może być przyznane wyłącznie pełnoprawnemu właścicielowi udziałów.
[srodtytul]Muszą być udziały[/srodtytul]
Z preambuły do dyrektywy wynika, że jej celem jest wyeliminowanie różnic w prawodawstwie poszczególnych państw członkowskich dotyczących traktowania stosunków między spółkami dominującymi i spółkami zależnymi z różnych państw. Cel ten jest realizowany przez wprowadzenie wspólnego systemu opodatkowania, który eliminowałby zwykle mniej korzystne przepisy regulujące stosunki między spółkami z różnych państw członkowskich w porównaniu ze stosunkami między spółkami z tego samego państwa.
Dyrektywa definiuje spółkę dominującą, jako posiadającą co najmniej 25 proc. udziałów w kapitale spółki w innym państwie członkowskim. Przy czym dyrektywa dopuszcza zastąpienie kryterium udziału w kapitale kryterium prawa głosów oraz umożliwia wprowadzenie wymogu posiadania udziałów przez określony, maksymalnie dwuletni okres.
[srodtytul]Trzeba być właścicielem...[/srodtytul]
Według belgijskiego prawa podatkowego, obowiązującego przed implementacją dyrektywy, odliczenie przez spółkę dywidendy od zysków podlegających opodatkowaniu możliwe było jedynie wtedy, gdy spółka była pełnoprawnym właścicielem udziałów. Powyższy zapis został zmodyfikowany ustawą wprowadzającą dyrektywę do prawa belgijskiego. Obecne brzmienie przepisów pozwala na odliczenie dywidend, pod warunkiem posiadania w kapitale spółki wypłacającej dywidendę określonego udziału, nie precyzując, czy, aby skorzystać z odliczenia, spółka otrzymująca dywidendę musi być pełnoprawnym właścicielem udziałów.
Sąd rozpatrujący omawianą sprawę skierował do ETS pytanie prejudycjalne, zmierzające do ustalenia, czy pojęcie udziału w kapitale spółki w rozumieniu dyrektywy obejmuje użytkowanie. Innymi słowy, czy interpretacja przepisów belgijskich umożliwiająca zastosowanie odliczenia dywidend uzyskiwanych przez użytkownika nie jest sprzeczna z dyrektywą.
[srodtytul]...czy wystarczy użytkownikiem [/srodtytul]
Odpowiadając na to pytanie, ETS uznał, że pojęcie udziału w kapitale spółki w rozumieniu dyrektywy nie obejmuje użytkowania udziałów. Jednocześnie wyjaśnił, że zgodne z prawem unijnym jest zwolnienie z opodatkowania zarówno dywidend otrzymanych przez pełnoprawnego właściciela, jak i użytkownika udziałów, jeżeli zwolnienie w równej mierze dotyczy rezydentów i nierezydentów.
[ramka]Jak jest w polskich przepisach
Przepisy polskiej ustawy o CIT uzależniają zwolnienie z opodatkowania dywidendy od spełnienia warunku posiadania odpowiedniego udziału w kapitale spółki, która ją wypłaca. Natomiast zgodnie z kodeksem cywilnym posiadaczem rzeczy jest m.in. ten, kto włada nią jak użytkownik. Co prawda użytkowanie udziałów należałoby zakwalifikować jako użytkowanie prawa, a nie rzeczy, jednak wydaje się uzasadnione interpretowanie terminu „posiadanie udziału”, posiłkując się definicją posiadania rzeczy zawartą w kodeksie cywilnym. W konsekwencji należałoby uznać, że polskie przepisy przewidujące zwolnienie z opodatkowania przychodów z dywidend dotyczą również użytkowników udziałów.[/ramka]
[i]Autorka jest doradcą podatkowym w europejskim zespole ds. podatków bezpośrednich PricewaterhouseCoopers[/i]
