To efekt wadliwie skonstruowanego przepisu przejściowego – twierdzą zgodnie eksperci podatkowi.

Zmieniając przepisy, Ministerstwo Finansów położyło nacisk na zaległości podatkowe powstałe przed 1 stycznia 2009 r., a nie np. na transakcje dokonane po tej dacie. W konsekwencji, [b]chociaż przepis o odpowiedzialności nabywcy składników majątku związanego z działalnością gospodarczą za zobowiązania podatkowe sprzedawcy przestał istnieć z początkiem tego roku, to i tak kupujący ryzykuje, że urząd skarbowy zechce dochodzić należności także od niego.[/b]

[srodtytul]Koniec z solidarnością[/srodtytul]

Chodzi o najnowszą, obowiązującą od początku tego roku, [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=290766]nowelizację ustawy – Ordynacja podatkowa (DzU z 2008 r., nr 209, poz. 1318)[/link]. Ustawodawca nadał w niej nowe brzmienie art. 112, na podstawie którego nabywca przedsiębiorstwa, zorganizowanej jego części albo składnika majątku związanego z prowadzoną działalnością o wartości co najmniej 15 800 zł odpowiadał solidarnie całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe zbywcy, które powstały do dnia nabycia.

[b]Od 1 stycznia 2009 r. to się zmieniło. Wobec fiskusa odpowiedzialność ma ponosić jedynie nabywca przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, chyba że „przy zachowaniu należytej staranności nie mógł wiedzieć o tych zaległościach”[/b] (nowy art. 112 § 1 ordynacji).

Oznacza to, że osoby (i firmy) nabywające po 1 stycznia 2009 r. składnik majątku należącego do przedsiębiorstwa powinny już spać spokojnie. Bo kupując od firmy przykładowo samochód osobowy, mieszkanie albo maszyny czy chociażby linię produkcyjną, nie będą pociągnięte do odpowiedzialności.

Takie myślenie może być jednak bardzo mylące. Nie wynika to bowiem z obowiązujących przepisów.

Wszystko za sprawą przepisu przejściowego, czyli art. 8 nowelizacji. Zgodnie z nim do odpowiedzialności podatkowej osób trzecich za zaległości podatkowe powstałe przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się art. 112, 114a i art. 115 § 1 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

[srodtytul]Idea była słuszna[/srodtytul]

[b]Według Ministerstwa Finansów nowy art. 112 nie przewiduje odpowiedzialności nabywcy składników majątku związanych z prowadzoną działalnością za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe[/b].

Stosownie zaś do przepisu przejściowego art. 8 ww. ustawy, do odpowiedzialności osób trzecich za zaległości podatkowe powstałe przed dniem jej wejścia w życie stosuje się art. 112 ordynacji w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008 r.

[b]„Z powyższego wynika zatem, że w przypadku nabycia składnika majątkowego w 2009 r. odpowiedzialność nabywcy jest wykluczona, jako że nie przewidują jej obowiązujące od 1 stycznia 2009 r. przepisy art. 112 ordynacji podatkowej. Z kolei w przypadku nabycia składnika majątkowego przed tą datą nabywca będzie ponosił odpowiedzialność za zaległości podatkowe powstałe przed dniem 1 stycznia 2009 r. na podstawie art. 112 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008 r.”[/b] – twierdzi Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytania „Rz”.

Jednak wbrew temu, co deklaruje MF, także po 1 stycznia 2009 r. nabywca będzie odpowiadał za zaległości podatkowe sprzedającego. Wystarczy, że kupi od niego rzecz, która figurowała w wykazie środków trwałych w roku 2008. Przepis ordynacji odnosi się bowiem do zaległości podatkowych powstałych przed 1 stycznia 2009 r. Nabywca nadal więc powinien zabezpieczać się za pomocą specjalnego oświadczenia (art. 112 § 6 ordynacji).

[ramka][b]Komentuje Alicja Sarna, doradca podatkowy w spółce MDDP[/b]

Przepis przejściowy burzy słuszne założenie ustawodawcy, by wyłączyć spod odpowiedzialności nabywców składnika majątku zbywcy. Brzmienie art. 8 wcale jej jednak nie wyklucza. Ustawodawca, konstruując regulację prawną, skupił się bowiem na odpowiedzialności za zaległości podatkowe, które powstały do 31 grudnia 2008 r., nie zaś na transakcjach sprzed tej daty. Jeżeli więc ktoś nabędzie w 2009 r. składnik majątku, który zbywca posiadał już w 2008 r., to składnik ten może być obciążony zaległościami powstałymi do 31 grudnia 2008 r. Zgodnie więc z art. 8 nowelizacji transakcja taka będzie poddana odpowiedzialności według przepisów dotychczasowych. [/ramka]

[ramka][b]Komentuje Ireneusz Krawczyk, partner w kancelarii Ożóg i Wspólnicy [/b]

Mimo uchylenia odpowiedzialności nabywcy składników majątkowych przedsiębiorcy będą powstawały komplikacje z wyłączeniem tej odpowiedzialności, gdy nabycie nastąpi po 1 stycznia 2009 r., a odpowiedzialność będzie dotyczyła podatków należnych do 31 grudnia 2008 r. Nabywca nie uzyska bowiem zaświadczenia, o którym mowa w art. 306g, bo od 1 stycznia będzie ono wydawane tylko w związku z nabyciem firmy. Przepisy dotyczące wydawania zaświadczeń odwołują się do nowego art. 112 § 1, a przepisy o odpowiedzialności nabywcy wprost wskazują na zaświadczenie wydane na konkretnej podstawie prawnej (art. 306g), a nie jakiekolwiek zaświadczenie, z którego wynika brak zaległości lub ich wysokość.[/ramka]