Zwolnienie takie możliwe jest na podstawie art. 11 ust. 3 umowy polsko-holenderskiej z 13 lutego 2002 r. o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Tak wynika z wyroku WSA w Warszawie z 12 marca 2008 r. (III SA/Wa 1389/07).
Bank sprzedał firmie holenderskiej część wierzytelności z pożyczek w ten sposób, że jedynym uprawnionym z tytułu tych wierzytelności jest ta firma. Jednocześnie przejął od pożyczkobiorcy wpłaty rat i odsetek, a następnie przekazał je na rachunek firmy zagranicznej. Zdaniem banku nie powinien pobierać zryczałtowanego CIT jako płatnik z tytułu tak przekazywanych kwot. Wynika to z art. 11 ust. 3 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej między Polską i Holandią. Spełniona jest bowiem przesłanka tożsamości odbiorcy odsetek i osoby uprawnionej, jak również to, że odsetki muszą być wydawane w związku z jakąkolwiek pożyczką udzieloną przez bank.
Minister finansów uznał jednak za nieprawidłowe stanowisko podatnika. Stwierdził, że wpłata odsetek następuje najpierw na rachunek banku, nie ma więc tożsamości odbiorcy i osoby uprawnionej. Nie można też przyjąć, że nastąpiła wypłata odsetek w związku z jakąkolwiek pożyczką, albowiem wraz ze sprzedażą wierzytelności odsetki płacone firmie holenderskiej tracą charakter odsetek od kredytów i pożyczek.
Decyzję ministra uchylił jednak sąd. Jego zdaniem spełnione są przesłanki określone w art. 11 ust. 3 umowy. Bez znaczenia pozostaje to, że wpłata następuje w pierwszej kolejności na rachunek banku, ponieważ jest to jedynie czynność o charakterze administracyjnym. Co do drugiej przesłanki sąd stwierdził, że odsetki wpłacane przez pożyczkobiorców są niewątpliwie wypłacane w związku z udzielonymi pożyczkami. Nie zmienia tego sprzedaż wierzytelności, bo ich cesja sprowadza się jedynie do zmiany podmiotu uprawnionego.
Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
Orzeczenie sądu zasługuje na pełną aprobatę. Cesja jest umową, na mocy której dotychczasowy wierzyciel przenosi wierzytelność do majątku osoby trzeciej. Zgodnie z art. 509 § 2 kodeksu cywilnego, w wyniku przelewu wierzytelności, na nabywcę przechodzi ogół związanych z nią praw. Skutki przelewu wierzytelności polegają więc na tym, że prawa przysługujące zbywającemu przechodzą na nabywcę wierzytelności. Sąd słusznie zatem podkreślił, że w efekcie cesji doszło jedynie do zmiany podmiotu uprawnionego do odbioru odsetek, natomiast tytuł prawny ich wypłaty pozostał bez zmian. Tym samym odsetki, mimo że są wypłacane na rzecz podmiotu holenderskiego, pozostaną związane z pożyczką udzieloną przez polski bank.
Na skutek cesji podmiot holenderski stał się właścicielem odsetek wynikających z pożyczki. W związku z tym zastosowanie znajdą przepisy polsko-holenderskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Na podstawie jej art. 11 ust. 3 lit. c) odsetki mogą być opodatkowane wyłącznie w państwie rezydencji pożyczkodawcy (tu na skutek cesji w Holandii), jeśli dotyczą m.in. jakichkolwiek pożyczek udzielonych przez bank. W konsekwencji wypłata odsetek będzie zwolniona z obowiązku pobrania podatku u źródła.
Sąd potwierdził, że płatność na rachunek banku jest jedynie czynnością o charakterze administracyjnym, a zatem fizyczny przepływ pieniędzy nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia, który z podmiotów uzyskał przychód z odsetek. Stanowisko to wpisuje się w utrwaloną już linię orzecznictwa, m.in. wyrok WSA w Warszawie z 31 sierpnia 2007 r. (III SA/Wa 629/2007).
