Tak orzekł WSA w Gliwicach 11 grudnia 2007 r. (III SA/Gl 1041/07).

Skarżąca spółka część posiadanych przez nią środków trwałych wynajmowała innej spółce. Następnie środki te przeniosła na najemcę. Nie otrzymała jednak za nie zapłaty, bo głównym udziałowcem obu spółek był podmiot niemiecki. Spółka twierdziła, że środki trwałe stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa. W związku z tym zastosowany powinien być art. 6 ust. 1 ustawy o VAT z 2004 r., zgodnie z którym przepisów tej ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans. Spółka powołała się także na art. 19 dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.

Zgodnie z tym przepisem w wypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie bądź jako aportu do spółki całości lub części majątku państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takiej sytuacji osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego.

Organy podatkowe nie zgodziły się jednak z tym stanowiskiem, twierdząc, że istnieje definicja przedsiębiorstwa zawarta w art. 551 kodeksu cywilnego. Środki trwałe przekazane spółce – najemcy, przez spółkę skarżącą nie mieszczą się w granicach tej definicji. Nie można też uwzględnić zarzutu naruszenia art. 19 wspomnianej dyrektywy, ponieważ akt ten stanowi tylko, że państwa członkowskie mogą dokonać regulacji w tym zakresie. Co więcej nie jest to regulacja na tyle precyzyjna, aby nadawała się do bezpośredniego stosowania. Stanowisko i argumentację organów podatkowych podzielił również sąd.

Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Ewa Grzejszczyk, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte

Wyrok ten jest istotny z dwóch powodów. Po pierwsze sąd stwierdził, że państwa członkowskie mają pewną swobodę określenia zakresu wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT transferu całości lub części majątku podatnika na podstawie art. 19 dyrektywy 2006/112/WE. Po drugie przyjął, że pojęcie „przedsiębiorstwo” w rozumieniu ustawy o VAT (i art. 55

1

kodeksu cywilnego) nie jest tożsame z pojęciem „zorganizowana część przedsiębiorstwa” (w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, bo w ustawie o VAT pojęcie to nie występuje).

Moim zdaniem pierwsza teza jest uzasadniona w świetle wykładni i orzecznictwa dotyczącego dyrektywy. Natomiast druga nie jest oczywista i jej ocena wymagałaby dokładnej analizy stanu faktycznego.

Można bowiem twierdzić, że wykładnia celowościowa art. 6 ust. 1 ustawy o VAT pozwala na odrębną kwalifikację zespołu składników majątku dla celów podatku dochodowego i podatku VAT – w konsekwencji zespół taki mógłby stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa dla celów podatku dochodowego i równocześnie przedsiębiorstwo dla celów VAT. Twierdzenie takie byłoby jednakże sprzeczne z zasadą koherentności definicji w ramach prawa podatkowego (wykładnia systemowo-językowa) i dlatego jego przyjęcie byłoby możliwe tylko w świetle dobrze uzasadnionej wykładni celowościowej. Linia obrony podatnika w omawianej sprawie była jednak inna i dlatego sąd takiego uzasadnienia i analizy nie dokonał. Porównując jednak praktykę orzeczniczą w innych krajach UE, jak również doniosłość problemu, moim zdaniem wcześniej czy później analiza stosunku wykładni celowościowej i systemowo-językowej dotyczących opodatkowania VAT transferu zorganizowanej części przedsiębiorstwa będzie przedmiotem rozstrzygnięcia sądowego.