Wydatki na opinię biegłego może ponieść podatnik

Tak orzekł WSA w Olsztynie 5 grudnia 2007 r. (I SA/Ol 552/07).

Sprawa dotyczyła sprzedaży udziałów we własności nieruchomości. Organ podatkowy po wstępnej analizie cen zakupu stwierdził, że wartość udziałów została zaniżona. Wezwał więc strony do jej odpowiedniego podwyższenia. Wobec jednak niezastosowania się do zaleceń powołał – na podstawie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (ustawa o PCC) oraz art. 197 § 1 op – biegłego rzeczoznawcę, aby ten wycenił nieruchomość.

W sporządzonej opinii biegły stwierdził prawie dwukrotne zaniżenie wartości sprzedanych udziałów. W skardze do WSA podatniczka zarzuciła organom naruszenie przepisów postępowania poprzez niepodjęcie wszelkich niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego. Fiskus nie uwzględnił bowiem dowodu z dokumentu urzędowego, jakim jest umowa notarialna przeniesienia udziałów. Pominął również wypis z ewidencji gruntów, w którym nieruchomość figurowała jako grunt rolny, odmawiając tym samym stronom prawa do skorzystania ze zwolnienia z PCC.

W odpowiedzi na skargę organ podatkowy wskazał, że powołał biegłego z powodu uzasadnionych wątpliwości co do wartości udziałów w nieruchomości. Wartość określona przez rewidenta przekroczyła o 33 proc. cenę podaną przez podatników. Dlatego zostali obciążeni kosztami sporządzenia opinii.

Skargę podatniczki WSA w Olsztynie oddalił, uznając ją za bezzasadną.

Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloiite

Dominik Stojek,starszy menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte

W omawianej sprawie organ podatkowy zastosował się do przepisów o wezwaniu stron do urealnienia wartości sprzedawanych udziałów we własności nieruchomości. Stanowi to jego obowiązek zgodnie z art. 6 ust. 3 ustawy o PCC, w którym czytamy m.in., że jeśli wartość przedmiotu czynności określona przez strony nie odpowiada według oceny organu podatkowego wartości rynkowej, organ wezwie podatnika do jej podwyższenia. Ponieważ strony nie zastosowały się do wezwania i nie dysponowały wyceną rzeczoznawcy potwierdzającą ustaloną przez nie wartość, organ podatkowy – na podstawie art. 6 ust. 4 ustawy o PCC – obowiązany był do powołania biegłego. Obowiązek ten potwierdza art. 197 § 2 op, według którego powołanie biegłego następuje z urzędu, jeżeli jego opinii wymagają przepisy prawa podatkowego, co miało miejsce w omawianej sprawie. Ponadto zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o PCC organ podatkowy jest związany opinią biegłego, gdyż dokonuje określenia wartości rynkowej na podstawie jego opinii. Nie zwalnia go to jednak z obowiązku podejmowania wszelkich niezbędnych działań w celu wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy (por. wyrok w sprawie I SA/Łd 292/03). Określając wartość przedmiotu transakcji, organ podatkowy może również skorzystać z wyceny rzeczoznawcy przedstawionej przez podatnika.

Co do zarzutu nieuwzględnienia dowodu z umowy notarialnej przeniesienia udziałów należy stwierdzić, że choć korzysta ona jako dokument urzędowy z domniemania zgodności z prawdą treści twierdzeń w niej zawartych, to jednak fakty potwierdzone w dokumentach urzędowych mogą być przez organ podatkowy podważone w drodze przeprowadzenia przeciwdowodu. Należy mieć też na uwadze, że notariusz nie ma uprawnień do wiążącego ustalenia wysokości ceny i musi zastosować się do kwoty określonej przez strony transakcji. Z art. 6 ust. 3 ustawy o PCC wywieść można natomiast, że tylko organowi podatkowemu przysługuje prawo kwestionowania wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej. Należy zatem zgodzić się z WSA w Olsztynie, że skarga była bezzasadna.