Tak orzekł WSA w Gdańsku 15 listopada 2007 r. (I SA/Gd 753/07).
Prawo do obniżenia podatku należnego, na podstawie faktur dokumentujących zakup towarów i usług, uzależnione jest od możliwości uznania tych wydatków za koszt uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy o CIT. Spółka zwróciła się więc do organów podatkowych z pytaniem, czy wydatki na podwyższenie kapitału zakładowego, w związku z wejściem na giełdę, mogą być kosztem podatkowym a tym samym podstawą do odliczenia VAT? Władze skarbowe stwierdziły, że powiększenie kapitału zakładowego nie powoduje powstania przychodu zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o CIT, co uniemożliwia wykazanie kosztu podatkowego. Spółka w skardze do WSA podkreśliła, że celem tych wydatków nie było samo w sobie pozyskanie kapitału zakładowego, lecz zdobycie środków finansowych, które umożliwiłyby sukcesywny rozwój spółki oraz dalsze uzyskiwanie przychodu.
Sąd nie zgodził się z organami podatkowymi. Uznał, że sam fakt niezakwalifikowania środków otrzymanych w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego spółki jako przychodów nie wyklucza możliwości wystąpienia kosztu podatkowego. Zdaniem sądu, gdy spółka jest w stanie wykazać, że poniesione przez nią wydatki łączą się z uzyskaniem przychodu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, nie można odmówić jej możliwości zaliczenia owych ciężarów w poczet kosztów. WSA zaakcentował niejednolitość rozstrzygnięć sądów administracyjnych w analogicznych sprawach. Sam podzielił stanowisko NSA, twierdząc, że związek przyczynowy między takimi wydatkami i uzyskanym przychodem nie musi być bezpośredni, może to być również powiązanie o charakterze pośrednim.
Magdalena Olkiewicz - Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
Andrzej Chętkowski - starszy konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte
Wyrok WSA w Gdańsku potwierdza powszechnie prezentowany pogląd, że co do zasady podatnikom przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z emisją akcji. Warto podkreślić, że sąd uzasadniając swoje stanowisko, odwołał się do orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Kretztechnik (C-465/03), co wskazuje, że powoływanie się przez podatników na orzeczenia ETS w sporach z organami podatkowymi przynosi pozytywne efekty.
Interesujące jest zarówno potwierdzenie możliwości zaliczenia wydatków związanych z emisją akcji (tj. podwyższeniem kapitału zakładowego) do kosztów uzyskania przychodów, jak i uzasadnienie takiego rozstrzygnięcia przez sąd. Mianowicie, zdaniem sądu, dla kwalifikacji wydatków związanych z podwyższeniem kapitału zakładowego konieczne jest zbadanie sposobu wykorzystania środków pochodzących z takiego podwyższenia. W razie przeznaczenia ich na prowadzenie działalności generującej przychody opodatkowane CIT nie powinno być przeszkód, by uznać te wydatki za koszty podatkowe.
Ponieważ podwyższenie kapitału zakładowego jest zazwyczaj jedynie sposobem na pozyskanie środków finansowych niezbędnych dla rozwoju spółek, omawiany wyrok może być istotnym argumentem przemawiającym za zaliczeniem wydatków ponoszonych przez nie do kosztów uzyskania przychodów oraz odliczania VAT naliczonego.Mimo że stanowisko sądu zasługuje na pełną aprobatę, nie jest ono powszechnie akceptowane przez sądy administracyjne. Niektóre twierdzą, że związek między wydatkami na podwyższenie kapitału zakładowego i przychodami osiąganymi przez podatnika jest zbyt odległy dla zaliczenia ich do kosztów podatkowych (tak np. WSA w Bydgoszczy w wyroku z 10 października 2007 r., I SA/Bd 546/07). Jednak biorąc pod uwagę niedawne rozszerzenie definicji kosztów uzyskania przychodów oraz pojawiające się także pozytywne wyroki sądów administracyjnych (np. wyrok WSA w Lublinie z 7 marca 2007 r., I SA/Lu 82/07), należy mieć nadzieję na zmianę dotychczasowego niekorzystnego stanowiska.
