Reklama z zagranicy, promocja towarów i premia za duże zakupy

- Świadczę kompleksowe usługi reklamowe promujące towary klientów. Na moje wynagrodzenie składa się suma kosztów związanych bezpośrednio ze świadczonymi usługami oraz ustalona w umowie marża. Jednocześnie kupuję produkty, które następnie przekazuję nieodpłatnie wybranym osobom z grupy docelowej, określonej przez klienta zlecającego mi reklamę. Czy takie wydanie bez zapłaty powinno być opodatkowane VAT?

Nie

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT nieodpłatne wydanie towarów trzeba opodatkować tylko wtedy, gdy wydający je podatnik był uprawniony do odliczenia, w całości lub części, VAT naliczonego przy ich zakupie. Jednak w wypadku czytelnika w ogóle taka sytuacja nie wchodzi w grę. Nie ma bowiem mowy o czynności nieodpłatnej. Za wydawanie towarów otrzymuje przecież wynagrodzenie, tyle że jest ono skalkulowane w sposób mający pokryć koszty ich nabycia oraz dodatkową marżę. Skoro wydanie towarów nie jest nieodpłatne, to nie ma mowy o naliczaniu VAT z tego tytułu. Opodatkowana będzie natomiast świadczona usługa reklamowa, której elementem jest przekazanie towarów.

- Czy wtedy, gdy nie będę naliczał VAT od wydania towarów reklamowych, urząd skarbowy nie zakwestionuje mi odliczenia podatku naliczonego związanego z ich zakupem, uznając, że nie ma związku takich zakupów ze sprzedażą opodatkowaną?

Nie

Przynajmniej nie powinien tak postąpić. Związek zakupów ze sprzedażą opodatkowaną jest bowiem w tym wypadku bezsporny. Zakup towarów reklamujących klienta jest bezpośrednio związany ze świadczoną przez czytelnika usługą reklamową, a ta podlega opodatkowaniu. Tak więc kwestionowanie odliczenia nie miałoby podstaw prawnych.

- Z nabywcą produkowanych przeze mnie towarów zawarłem umowę dystrybucyjną, zgodnie z którą po przekroczeniu w danym roku określonego poziomu sprzedaży na rzecz tego klienta jestem zobowiązany wypłacić mu premię pieniężną. Czy muszę naliczyć od niej VAT i w jaki sposób udokumentować taką premię dla celów tego podatku?

Nie

Czytelnik nie musi naliczać VAT od premii, choć bardzo prawdopodobne jest, że narazi się tym na konflikt z urzędem skarbowym. W większości wydawanych przez organy podatkowe interpretacji można znaleźć twierdzenie, że premie pieniężne - niezwiązane z konkretną dostawą -powinny być uznawane dla celów VAT za świadczenie usług i tym samym podlegać opodatkowaniu.

Stanowisko takie kilkakrotnie kwestionowały jednak sądy administracyjne, uznając, że tego rodzaju płatności nie podlegają VAT. Odbiorca usługi nie wykonuje bowiem żadnej czynności, która może być uznana za świadczenie usług. Nie jest to również sprzedaż towarów. Jedyną aktywnością, jaką przejawia odbiorca usługi, są zakupy w ilościach wynikających z umowy ze sprzedawcą. W efekcie sądy uznają, że premie pieniężne nie powinny być obciążone VAT.

Ponieważ zdanie władz skarbowych jest odmienne, czytelnik nie naliczając od nich podatku, może dotrzeć ze sporem aż do sądu. Tam jednak jest szansa na wygraną.

Przy tej okazji warto zauważyć, że część podatników, wiedząc o tych kontrowersjach, postarała się o wiążące interpretacje, które potwierdzają ich prawo do odliczenia VAT wynikającego z faktur za udzielone premie pieniężne. Organy podatkowe nie będą kwestionować odliczenia, jeżeli faktury te zostały opłacone. Art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT wyraźnie wskazuje zresztą, że w wypadku gdy należności wynikające z faktur zostały uregulowane, można odliczyć podatek naliczony także wtedy, gdy transakcja udokumentowana taką fakturą nie podlega VAT lub jest zwolniona z opodatkowania.

- Nasza firma prowadzi działalność deweloperską. Ostatnio wykupiliśmy przestrzeń reklamową w prasie i czas antenowy w lokalnym radiu. Prezentujemy również nasze nowe inwestycje na banerach wystawionych m.in. na ulicy, przed siedzibą firmy. Czy mamy prawo do odliczenia VAT naliczonego od tych zakupów?

Tak

Zakupy takie mają przecież bezpośredni związek z prowadzoną przez firmę działalnością opodatkowaną, tj. sprzedażą mieszkań. Będzie jej zatem przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących zakupy banerów, powierzchni w gazetach i czasu antenowego w radiu.

- Czy oznacza to, że jednocześnie będziemy zobowiązani do naliczenia VAT należnego?

Nie

Opodatkowane jest nieodpłatne wydanie towarów i świadczenie usług, pod warunkiem że nie jest ono związane z prowadzoną przez podatnika działalno ścią gospodarczą, oraz że podatnikowi temu przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego przy zakupach związanych z wydanymi towarami lub usługami. W żadnym ze wskazanych przez czytelnika wypadków nie można uznać, że jego firma świadczy nieodpłatnie jakiekolwiek usługi lub że nieodpłatnie wydaje towary. Mamy tu do czynienia jedynie z nabyciem usług od zewnętrznych dostawców (wydawców prasy, właścicieli radia czy firm reklamowych dysponujących banerami).

- Czy coś się zmieni, jeżeli zamiast kupować usługę reklamy od firmy zewnętrznej, kupimy tylko towar, jakim jest baner reklamowy?

Nie

Konsekwencje w VAT będą takie same, jakby firma kupiła usługę reklamową. Zyska prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu zakupu towaru, w tym wypadku banera. Nie powstanie też po jej stronie obowiązek naliczania VAT należnego.

Trzeba też zwrócić uwagę na to, że o nieodpłatnym wydaniu towarów podlegających opodatkowaniu można mówić tylko wtedy, gdy wydanie to jest związane z przeniesieniem prawa własności na inny podmiot. Jeśli więc baner będzie własnością firmy, to nie będzie mowy o jakiejkolwiek czynności podlegającej opodatkowaniu.

- Nasza spółka sprzedaje układy scalone. Zawiera z klientami umowy, z których wynika, że po przekroczeniu przez nich określonego w umowie poziomu zakupów otrzymają nieodpłatnie dodatkowe towary. Są to dość drogie narzędzia, służące do montażu produkowanych przez nas układów. W chwili wydania klientowi narzędzi z magazynu wystawiamy fakturę sprzedaży, która następnie korygowana jest do zera za pomocą faktury korygującej. W konsekwencji klient nie jest zobowiązany do żadnej zapłaty za towary premiowe. Czy postępujemy prawidłowo, z uwagi na VAT?

Nie

W opisanej sytuacji faktycznie dochodzi do dwóch transakcji. Jedna to sprzedaż towarów podstawowych, czyli układów scalonych, druga - nieodpłat ne wydanie towarów dodatkowych (premiowych), czyli narzędzi do montażu tych układów. Takie działania mają charakter sprzedaży premiowej, co oznacza, że przekazanie klientowi narzędzi powinno być opodatkowanie VAT jako nieodpłatne wydanie towarów. Zamiast faktury sprzedaży i następnie faktury korygującej taką fakturę do zera powinna więc być wystawiona faktura wewnętrzna. Będzie ona podstawą do naliczenia VAT należnego.

Ponieważ spółka tego nie robi i nie nalicza podatku, ryzykuje, że w razie kontroli urzędnicy skarbowi stwierdzą zaniżenie VAT należnego i, prócz nakazu zapłaty zobowiązania głównego wraz z odsetkami za zwłokę, doliczą 30 proc. sankcji od kwoty ustalonego zaniżenia.

- A gdybyśmy zdecydowali się zmienić umowy i zamiast nieodpłatnego wydawania narzędzi ustalili, że klienci, którzy kupią odpowiednio dużo naszych towarów, zyskują prawo do rabatu od łącznej kwoty nabytych układów scalonych oraz wybranych przez siebie narzędzi? Czy taka zmiana umowy spowoduje odmienne konsekwencje w VAT?

Tak

W takim wypadku nie będzie mowy o nieodpłatnym wydaniu towarów. Dla celów VAT obie transakcje, tj. zarówno sprzedaż układów scalonych, jak i wydanie narzędzi do ich montażu - zostaną potraktowane jak sprzedaż, która powinna być potwierdzona wystawioną klientowi fakturą. Rabat, który zostanie udzielony przez firmę czytelnika, należy natomiast udokumentować zbiorczą fakturą korygującą, odnoszącą się zarówno do faktur dokumentujących sprzedaż układów scalonych, jak i narzędzi służących do ich montażu.

- W trakcie organizowanej we wrześniu imprezy rekreacyjnej nasza spółka będzie reklamowała firmy, z którymi zawarliśmy umowy sponsoringowe. Czy możemy wystawić kontrahentowi fakturę sprzedaży jeszcze przed terminem imprezy?

Nie

Zgodnie z ustawą o VAT faktura sprzedaży powinna dokumentować sprzedaż towarów lub świadczenie usług, które już zostały wykonane. W razie wystawienia faktury przed realizacją świadczenia organy podatkowe mogą zakwestionować odliczenie przez kontrahenta wynikającego z niej podatku naliczonego. Zgodnie bowiem z ogólną zasadą określoną w art. 86 ust. 12 ustawy o VAT, gdy otrzymamy fakturę przed nabyciem prawa do rozporządzania towarem lub przed wykonaniem usługi, odliczenie podatku naliczonego staje się możliwe dopiero z chwilą nabycia takiego prawa lub w momencie wykonania usługi. Tak więc jeżeli faktura będzie wystawiona np. w połowie sierpnia, a usługi zostaną wykonane dopiero we wrześniu, to klient i tak nie zyska prawa do odliczenia VAT z niej wynikającego w rozliczeniu za sierpień.

Inaczej będzie, gdy faktura zostanie wystawiona we wrześniu, tj. w miesiącu wykonania usługi, tyle że np. kilka czy kilkanaście dni wcześniej. W takim wypadku urząd skarbowy nie powinien zakwestionować prawa do odliczenia. Klient odliczy bowiem VAT w deklaracji za ten sam miesiąc, w którym zostanie wykonana usługa, czyli za wrzesień. Z tych samych powodów zbyt wczesne wystawienie faktury nie będzie również rodziło ryzyka zaniżenia zobowiązania podatkowego dla spółki.

Gdyby jednak spółka chciała uzyskać wynagrodzenie od klienta przed wykonaniem usługi, to aby uniknąć jakichkolwiek wątpliwości związanych z rozliczeniem VAT, najlepiej byłoby najpierw wystawić mu fakturę pro-forma lub wezwać go do zapłaty. Następnie w ciągu 7 dni od daty otrzymania płatności wystawić fakturę VAT z tytułu otrzymanej zaliczki i naliczyć od niej podatek należny.

- Polska firma zakupiła usługę reklamową od zagranicznego kontrahenta. Została ona wykonana 15 marca 2007 r. Fakturę za nią wystawiono 15 kwietnia, ale do firmy dotarła ona dopiero w lipcu. Czy w takim wypadku trzeba rozliczyć VAT z tytułu importu usług, a jeśli tak - to za jaki okres?

Tak

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o VAT przepisy dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego w wypadku dostaw krajowych stosuje się odpowiednio do importu usług. Oznacza to, że obowiązek podatkowy od usługi reklamowej powstanie w momencie wystawiania faktury przez zagranicznego usługodawcę, nie później jednak niż 7 dnia od wykonania usługi. Niezależnie zatem od tego, że faktura została wystawiona dopiero miesiąc po wykonaniu usług, związany z nią obowiązek podatkowy powstał już 7 dnia od jej wykonania, tj. 22 marca 2007 r.

Firmie czytelnika nie pozostaje zatem nic innego, jak skorygować deklarację VAT za marzec i rozliczyć za ten okres podatek należny oraz naliczony z tytułu importu usług.