Część urzędów skarbowych twierdzi, że jest to czynność niepodlegająca opodatkowaniu. Inne uważają, że jest to usługa, od której trzeba odprowadzić 22 proc. VAT.
O randze problemu świadczą dziesiątki pytań kierowanych do urzędów skarbowych. Niestety, analiza odpowiedzi niewiele pomoże organizatorom przetargów. Można je bowiem podzielić na dwie mniej więcej równe grupy: pierwsza nakazuje wystawiać fakturę za dostarczenie specyfikacji, a druga uznaje to za czynności, do których ustawy o VAT się nie stosuje. Dochodzi nawet do tak absurdalnych sytuacji, że niektóre izby skarbowe uchylają interpretacje urzędowe uznające, że podatek trzeba odprowadzać, a inne robią dokładnie odwrotnie.
Izba Skarbowa w Lublinie w decyzji z 12 grudnia 2005 r. (PP1/44331/05) uznała za rażąco naruszającą prawo odpowiedź urzędu skarbowego, że przekazanie oferentom specyfikacji istotnych warunków zamówienia podlega VAT.
Pytanie dotyczyło przetargów organizowanych przez generalnego dyrektora dróg krajowych i autostrad. W uzasadnieniu izba powołała się na art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Izba podkreśliła, że specyfikacja jest zbiorem dokumentów, który stanowi istotny element każdego z trybów postępowania przetargowego. Jednocześnie pobierana kwota za jej udostępnienie nie może przekraczać wysokości poniesionych kosztów. Ponadto według Urzędu Statystycznego w Łodzi czynności wykonywane zgodnie z ustawą o zamówieniach publicznych polegające na sprzedaży specyfikacji mieszczą się w ramach działalności podstawowej (statutowej) danej jednostki budżetowej i zostały sklasyfikowane jako usługi ustawodawcze i wykonawcze terenowych organów administracji publicznej (PKWiU 75.11.11-00.20). Wydanie dokumentacji zamówienia nie następuje więc w wyniku zawartej w tym celu odrębnej umowy o charakterze cywilnoprawnym. Nie jest samoistnym przedmiotem obrotu. Jest to tylko jeden z etapów postępowania przetargowego.
Całkowicie odmienny pogląd zaprezentowała Izba Skarbowa w Rzeszowie w decyzji z 10 stycznia 2005 r. (IS.II/2-443/229/04). Zmieniła ona interpretację urzędu, który twierdził, że przekazanie specyfikacji nie podlega opodatkowaniu. Jakie argumenty przeważyły tym razem? Izba podkreśliła, że organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy są podatnikami w sferze ich aktywności cywilnoprawnej. Jej zdaniem zorganizowanie na własne potrzeby przetargu, którego jednym z etapów jest udostępnienie oferentom dokumentacji istotnych warunków zamówienia za opłatą, jest świadczeniem usługi w rozumieniu ustawy o VAT.
Coraz więc urzędów zgadza się z poglądem, że odpłatne przekazanie specyfikacji istotnych warunków zamówienia nie podlega VAT. Dodatkowym argumentem za taką interpretacją jest ubiegłoroczna zmiana prawa o zamówieniach publicznych. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 42 ust. 2 za udostępnienie dokumentacji organizator przetargu pobiera opłatę.
Wcześniej była mowa o cenie, a to sugerowało zawarcie umowy sprzedaży. Wciąż jednak zdarzają się interpretacje urzędowe, które nakazują wystawianie faktur z 22-proc. podatkiem za przekazaną specyfikację. W mojej opinii firmy, które je otrzymują, nie powinny mieć obaw przed odliczaniem wykazanego w nich VAT naliczonego. Nawet jeśli uznać, że mamy do czynienia z czynnością niepodlegającą opodatkowaniu, to ustawa o VAT daje prawo do odliczenia, jeśli kwota wykazana w fakturze została uregulowana. Moim zdaniem oznacza to, że do odliczenia VAT naliczonego wystarczy, aby nabywca zapłacił całą wartość faktury, łącznie z VAT.
Wątpliwości nie występują co do przetargów organizowanych przez firmy niepodlegające rygorom prawa o zamówieniach publicznych. Wówczas odpłatne przekazanie specyfikacji przetargowej z całą pewnością stanowi czynność podlegającą VAT.
