Takie konkluzje wynikają z interpretacji indywidulanej dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 marca 2019 r. (0111-KDIB3-1.4012.12.2019.2.RSZ).

Czytaj także: Wystawianie faktur VAT - co musisz o nich wiedzieć

Spółka zajmująca się produkcją urządzeń rozdzielczych, które montowane są na platformach wiertniczych i statkach oraz świadcząca usługi ogólnobudowlane zawarła z kontrahentem umowę na wykonanie robót budowlanych. Spółka wystawiła kontrahentowi za roboty dodatkowe, którą ujęła w swoich rozliczeniach. Pomimo, że prace zostały faktycznie wykonane, co potwierdzały odpowiednie protokoły, kontrahent odesłał fakturę wskazując, że dotyczyła ona prac budowlanych, które przekraczały określony w umowie zakres finansowy. Spółka wielokrotnie przesyłała do niego fakturę wraz z wyjaśnieniami , jednakże nie uzyskała jej akceptacji. W konsekwencji, spółka wystąpiła do sądu z wnioskiem o wezwanie kontrahenta do ugody. W wyniku zmiany ustawy Prawo Wodne kontrahent został przejęty przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie. Finalnie do ugody nie doszło, gdyż okazało się, że PGW WP nie może być stroną pozwaną w sprawie.

W związku z zaistniałą sytuacją, spółka wystąpiła do dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w celu potwierdzenia, czy ma prawo anulować fakturę w przypadku braku akceptacji faktury przez kontrahenta oraz braku możliwości zawarcia ugody.

Organ interpretacyjny uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Fakt posiadania przez spółkę dwóch egzemplarzy faktury, w ocenie organu, nie jest wystarczający do jej anulowania.

komentarz eksperta

Agnieszka Skoczylas, konsultantka w dziale Doradztwa podatkowego Deloitte

W analizowanej sprawie kluczowe jest to, że wystawiona przez spółkę faktura dokumentuje zdarzenia gospodarcze, które zostały faktycznie wykonane przez podatnika. W kontekście anulowania faktur, warto zauważyć, że ani ustawa o VAT, ani przepisy rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, nie regulują możliwości anulowania wystawionych faktur. W praktyce jednak dopuszcza się zastosowanie takiego rozwiązania, ale wyłącznie w przypadku, gdy faktura nie została wprowadzona przez podatnika do obrotu prawnego, co potwierdza również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 6 marca 2015 r. (I FSK 1375/13).

Zasadniczo, przez pojęcie niewprowadzenia do obrotu prawnego rozumie się sytuacje, w których faktura nie została wysłana do kontrahenta, została wysłana do kontrahenta, ale nie została przez niego odebrana, bądź została wysłana i odebrana, a następnie odesłana przez kontrahenta i nie doszło w tym przypadku do dostawy towaru/świadczenia usługi. Podejście takie jest zgodne z linią interpretacyjną Ministra Finansów zaprezentowaną m.in. w interpretacji indywidualnej dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 30 października 2015 r. (IPPP1/4512- 809/15-2/B) oraz w interpretacji indywidulanej dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 7 stycznia 2016 r. (IPTPP3/4512-488/15-2/BM).

Dodatkowo, w wydawanych interpretacjach indywidulnych Minister Finansów podkreśla, że w przypadku anulowania faktury podatnik powinien posiadać w swojej dokumentacji oba egzemplarze dokumentu rozliczeniowego (zarówno egzemplarz, który miał być dostarczony kontrahentowi jak również egzemplarz, który podatnik zachowuje dla dokumentacji wewnętrznej), z adnotacją, która uniemożliwi ich powtórne wydanie i wykorzystanie. Jednocześnie anulowanie faktury powinno być wykonywane wyjątkowo, tj. zasadniczo wyłącznie w przypadku, gdy faktura nie weszła do obrotu prawnego oraz nie doszło do dokonania dostawy towaru/świadczenia usługi.

Natomiast w sytuacji, gdy faktura zawiera błędy, bądź doszło do zdarzenia gospodarczego mającego wpływ na jej treść, podatnik ma możliwość wystawienia faktury korygującej. Ustawodawca w art. 106j ustawy o VAT przewiduje okoliczności, w których podatnik ma możliwość skorygowania pierwotnej faktury, m.in. w przypadku zwrotu towaru, udzielenia obniżki ceny w formie rabatu bądź podwyżki ceny.

Stanowisko dyrektora KIS z komentowanej interpretacji jest zatem zgodne z dotychczasowym podejściem organów podatkowych, przedstawionym, m.in. w interpretacji indywidualnej dyrektora KIS z 18 kwietnia 2019 r. (0114-KDIP1-1.4012.23.2019.3.KBR), w której organ wskazał, że: „(...) faktura wystawiona w terminie określonym ww. przepisami jest prawidłowa i odnosi się do zdarzeń, które miały nastąpić w wyniku wykonania zawartej umowy. Z powyższych względów ww. faktura pomimo niedokonania płatności ze strony kontrahenta oraz jej odesłania do Wnioskodawcy nie może być przedmiotem tzw. "anulowania".

Natomiast kwestia dotycząca niewprowadzenia faktury do obrotu jako kolejnej przesłanki uprawniającej do "anulowania" faktury nie ma w tym przypadku znaczenia, gdyż jak wskazano wyżej nie można uznać ww. faktury za wystawioną bezpodstawnie" oraz w interpretacji indywidualnej dyrektora KIS z 9 marca 2018 r. (0114-KDIP1-2.4012.684.2017.1.MC).

Podsumowując, należy podkreślić, że pomimo tego że przepisy prawa podatkowego nie regulują wprost sytuacji uprawniających podatnika do anulowania faktury to w praktyce istnieje taka możliwość, ale przy spełnieniu określonych warunków. Konkluzje wynikające z wydanej interpretacji indywidulanej wskazują na to, że samo niewprowadzenie faktury do obrotu prawnego nie jest wystarczające, aby podatnik był uprawniony do anulowania faktury. W konsekwencji, przed anulowaniem faktury warto dokładnie przeanalizować stan faktyczny i rozważyć wystąpienie z wnioskiem do Ministra Finansów o wydanie interpretacji indywidualnej w celu zabezpieczenia własnego interesu podatkowego.