Umowa cash poolingu - należyta staranność

To znalazło odzwierciedlenie w stanowisku Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej zawartym w interpretacji indywidualnej z 22 marca 2019 r. (0114-KDIP2-1.4010.527.2018.2.JC).

Czytaj także: CIT - podatek u źródła: jak dochować należytej staranności

Umowa cash poolingu będzie zawarta między wnioskodawcą (podmiotem polskim) a podmiotem irlandzkim (pool ownerem) powołanym w grupie do prowadzenia profesjonalnej działalności w zakresie finansowania. W ramach umowy cash poolingu będzie dochodzić do przepływu środków pieniężnych pomiędzy wnioskodawcą i pool ownerem, a pool owner będzie uprawniony do samodzielnego dysponowania nadwyżkami środków finansowych i do decydowania o źródłach pozyskania środków dla pokrycia niedoborów środków finansowych po stronie wnioskodawcy. W ramach umowy cash poolingu wnioskodawca będzie wypłacać pool ownerowi wynagrodzenie w postaci odsetek naliczanych od udostępnianych wnioskodawcy środków na pokrycie niedoborów na jego rachunku. Choć dokładna wysokość wypłacanych odsetek nie jest znana, to nie powinna ona przekroczyć 2 mln zł rocznie. Jak wskazał wnioskodawca, pool owner będzie rzeczywistym właścicielem odsetek prowadzącym rzeczywistą działalność gospodarczą w Irlandii.

Wnioskodawca uwzględnił również konieczność dochowania wymogu należytej staranności przy weryfikacji jego obowiązków w zakresie podatku u źródła. Po wezwaniu przez organ, wskazał dokumenty, które w jego ocenie będą pozwalać na potwierdzenie, że przy weryfikacji kontrahenta będącego stroną umowy cash poolingu dochował należytej staranności. Wnioskodawca zgromadzi:

- pismeną umowę cash poolingu,

- aktualny certyfikat rezydencji kontrahenta,

- pisemne oświadczenie, że kontrahent jest rzeczywistym właścicielem otrzymywanych odsetek, odwołujące się w treści do warunków z art. 4a pkt 29 ustawy o CIT,

- odpis/wydruk z zagranicznego rejestru handlowego, potwierdzający prowadzenie działalności gospodarczej przez kontrahenta w danym państwie.

Dodatkowo wnioskodawca wskazał, że w przypadku, gdy Ministerstwo Finansów opublikuje zapowiedziane objaśnienia dotyczące nowych zasad podatku u źródła i będą one przewidywały konieczność wykonywania innych działań bądź gromadzenia innych dowodów, to dostosuje się do tych wymogów.

Wnioskodawca chciał potwierdzić, że w odniesieniu do płatności odsetek z tytułu zawartej umowy cash poolingu, w stanie prawnym obowiązującym po 1 stycznia 2019 r. będzie mógł pobrać podatek u źródła według stawki 10 proc., zgodnie z polsko-irlandzką umową o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Organ uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe. Potwierdził możliwość poboru podatku u źródła według stawki 10 proc. W uzasadnieniu swojego stanowiska organ przyjął założenie prawidłowości oceny przeprowadzonej przez wnioskodawcę (np. posiadanie statusu rzeczywistego właściciela płatności przez pool ownera). Nie odniósł się wprost do tego czy wymienione przez wnioskodawcę działania w zakresie należytej staranności są wystarczające dla spełnienia tego wymogu, niemniej ich nie zakwestionował.

Komentarz eksperta

Magdalena Piec, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego EY

Komentowane rozstrzygnięcie jest istotnym elementem w procesie interpretacji wymogu należytej staranności, obowiązującym od 1 stycznia 2019 r. wszystkie podmioty wypłacające należności objęte podatkiem u źródła. Obowiązek ten dotyczy wszystkich płatności, niezależnie od ich wartości. Jednocześnie ustawodawca nie wskazał w przepisach podatkowych dotyczących podatku u źródła jak należy rozumieć „należytą staranność" i jakie w praktyce działania należy podjąć, aby spełnić ten wymóg. W ustawach podatkowych określono jedynie, że przy ocenie dochowania należytej staranności uwzględnia się charakter oraz skalę działalności prowadzonej przez płatnika.

Wymienione przez wnioskodawcę we wniosku i pośrednio potwierdzone przez organ działania i dokumenty mogą okazać się pomocne przy ocenie czy płatnik podatku u źródła rzeczywiście dochował należytej staranności. Biorąc jednak pod uwagę możliwą szeroką interpretację tego pojęcia i brak skonkretyzowania warunków, przedstawione we wniosku działania w niektórych przypadkach mogą być niewystarczające.

Po pierwsze, przepisy podatkowe wskazują, że ocena należytej staranności powinna uwzględniać charakter oraz skalę działalności płatnika. W konsekwencji, w odniesieniu do poszczególnych podmiotów, wymagane działania weryfikacyjne mogą być różne - zaostrzone np. w zależności od branży w jakiej te podmioty działają, skali działalności czy wielkości tych podmiotów.

Po drugie, dochowanie należytej staranności oznacza nie tylko zgromadzenie określonych dokumentów formalnych przez płatnika, ale również ocenę ich wiarygodności. W szczególności, w odniesieniu do warunku rzeczywistego właściciela płatności, posiadanie oświadczenia kontrahenta potwierdzającego ten fakt bez zweryfikowania okoliczności faktycznych może okazać się niewystarczające dla spełnienia wymogu dochowania należytej staranności. W związku z tym, podmioty polskie będą musiały zmierzyć się z wyzwaniem pozyskania od kontrahentów zagranicznych odpowiednich informacji co do faktów i ich oceny. Należy również pamiętać, że organy podatkowe nie rozstrzygną w drodze interpretacji indywidualnej faktu spełnienia lub niespełnienia warunku rzeczywistego właściciela płatności przez kontrahenta. Warunek ten jednak może być badany w trakcie ewentualnej kontroli podatkowej. W praktyce więc, jednym z istotnych elementów wymogu dochowania należytej staranności przez płatnika może być pozyskanie opinii zewnętrznego doradcy z rzetelną oceną okoliczności faktycznych.

Po trzecie, jednym z dowodów, które mogą potwierdzić dochowanie należytej staranności, jest wypracowanie wewnątrz organizacji stosownej pisemnej procedury w zakresie podatku u źródła i jej właściwe stosowanie.

Praktyka organów podatkowych, jak również zapowiadane przez Ministerstwo Finansów objaśnienia do przepisów dotyczących podatku u źródła mogą zawierać jeszcze inne wskazówki dotyczące należytej staranności. Niezależnie jednak od ich opublikowania, płatnicy podatku u źródła już teraz powinni podejmować odpowiednie działania, aby spełnić nowe wymogi. Staje się to jeszcze ważniejsze od 1 lipca 2019 r., kiedy w pełni zaczął obowiązywać nowy mechanizm automatycznego poboru podatku u źródła według podstawowej stawki, a potencjalne wyjątki od tej zasady wiążą się z podjęciem określonych kroków przed płatnością (złożenie oświadczenia zarządu spółki polskiej lub uzyskanie opinii organu podatkowego).

Współautorem komentarza jest Mikołaj Reszka – konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego EY