W poprzednich artykułach dotyczących problemów, jakie mają marynarze przy rozliczaniu swoich dochodów, rozpatrywane były zagadnienia definicji transportu międzynarodowego i wpływu tego rozstrzygnięcia na miejsce i sposób opodatkowania dochodów. Przyszła pora ma omówienie metod, jakie mogą mieć zastosowanie przy obliczaniu przez marynarzy należnej daniny.
W zależności od rodzaju pracy wykonywanej przez marynarza powinien on analizować, jaka metoda unikania podwójnego opodatkowania ma zastosowanie w jego przypadku, biorąc pod uwagę:
- kraj faktycznego zarządu przedsiębiorstwa eksploatującego jego statek – jeżeli wykonuje pracę na statku morskim eksploatowanym w transporcie międzynarodowym;
lub
- kraj miejsca wykonywania przez niego pracy – w każdym innym przypadku.
Czytaj też:
Opodatkowanie marynarzy pracujących i zagranicznych armatorów – fakty i mity (część I)
Opodatkowanie marynarzy pracujących i zagranicznych armatorów – fakty i mity (część II)
Obecnie, zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami, są dwie metody unikania podwójnego opodatkowania, które mogą zostać zastosowane do dochodów osiąganych przez polskich rezydentów podatkowych podlegających opodatkowaniu za granicą:
a) metoda wyłączenia z progresją;
b) metoda zaliczenia proporcjonalnego (tzw. metoda kredytu podatkowego).
Marynarz, w celu ustalenia jaką metodę powinien zastosować w swoim indywidulanym przypadku, w pierwszej kolejności powinien sprawdzić, czy z danym krajem Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, a jeżeli taka umowa jest zawarta, to należy ustalić, jaka metoda unikania podwójnego opodatkowania wynika z zapisów tej umowy.
Obecnie popularniejszą metodą unikania podwójnego opodatkowania jest metoda wyłączenia z progresją, ale po implementacji Wielostronnej Konwencji Podatkowej (Multilateral Instrument to Modify Bilateral Tax Treaties; tzw. Konwencji MLI) przez wszystkie państwa będące jej sygnatariuszami, te proporcje ulegną zmianie.
Metoda wyłączenia z progresją
Zgodnie z zasadami tej metody, dochód z pracy, który zgodnie z postanowieniami danej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania może podlegać opodatkowaniu zagranicą, w Polsce jest wyłączony z opodatkowania. Ma on jednak wpływ na efektywną stawkę podatkową, jaka ma zastosowanie do innych dochodów, które w Polsce podlegają opodatkowaniu.
Stosując tą metodę unikania podwójnego opodatkowania, efektywną stawkę podatkową, jaką podatnik będzie opodatkowany za dany rok podatkowy, ustala się łącząc zarówno dochody podlegające w Polsce opodatkowaniu, jak również dochody wyłączone z opodatkowania na podstawie przepisów umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Natomiast tę efektywną stawką podatkową będą opodatkowane włącznie dochody podlegające w Polsce opodatkowaniu (jeżeli podatnik takie osiąga).
Co istotne, jeżeli do dochodów osiągniętych od zagranicznego pracodawcy stosuje się metodę wyłączenia z progresją, to nie ma obowiązku wpłacania zaliczek na podatek w trakcie roku. Dodatkowo, jeżeli nie marynarz nie osiąga żadnych innych dochodów opodatkowanych w Polsce na zasadach ogólnych (18 proc., 32 proc.), np. dochodów z pracy w Polsce czy umów zleceń, to nie ma obowiązku składania w Polsce rozliczenia rocznego i deklarowania dochodów osiągniętych zagranicą.
Metoda zaliczenia proporcjonalnego
Dochody osiągnięte za pracę zagranicą, do których ma zastosowanie metoda kredytu podatkowego, podlegają w Polsce opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Marynarz, do którego dochodów ma zastosowanie ta metoda unikania podwójnego opodatkowania, ma możliwość odliczenia od podatku obliczonego w Polsce kwoty podatku faktycznie zapłaconego za granicą. Kwota odliczonego zagranicznego podatku nie może jednak przekroczyć kwoty podatku należnego od zagranicznego dochodu w Polsce.
Jeżeli podatek zapłacony za granicą jest równy lub wyższy niż podatek należny w Polsce, marynarz nie będzie musiał dopłacić dodatkowego podatku w Polsce. Jeżeli jednak podatek ten będzie niższy, co do zasady marynarz będzie zobowiązany do dopłaty różnicy chyba, że będzie mógł zastosować w swoim rozliczeniu rocznym tzw. ulgę abolicyjną.
Na czym polega ulga abolicyjna
Ulga abolicyjna zrównuje wysokość podatku należnego przy metodzie zaliczenia proporcjonalnego z podatkiem, jaki byłby należny, gdyby w danej sytuacji miała zastosowanie metoda wyłączenia z progresją. Zgodnie z wykładnią prezentowaną przez Ministerstwo Finansów można ją stosować również wtedy, gdy nie był płacony podatek za granicą. Niemniej jednak może ona być zastosowana tylko i wyłączenie w rozliczeniu rocznym (nie można jej stosować przy kalkulowaniu należnych zaliczek na podatek).
Jeżeli do dochodów osiągniętych od zagranicznego pracodawcy stosuje się metodę zaliczenia proporcjonalnego i w trakcie roku marynarz nie odprowadza zaliczek na podatek w drugim kraju, co do zasady będzie zobligowany do kalkulowania i odprowadzania od tych dochodów zaliczki na podatek w Polsce. Uwaga! W przypadku osiągania dochodów od zagranicznego pracodawcy nie ma możliwości zastosowania przepisów o zaniechaniu poboru zaliczki, które można zastosować w przypadku osiągania dochodów na podstawie polskiego kontraktu z tytułu pracy wykonywanej zagranicą. Jeżeli podatnik może udowodnić, że kwota wpłacanych zaliczek byłaby niewspółmiernie wysoka do kwot podatku, jaki będzie należny od jego dochodów za cały rok podatkowy, może złożyć wniosek do właściwego urzędu skarbowego o ograniczenie poboru zaliczek.
Należy również pamiętać, że w przypadku metody zaliczenia proporcjonalnego zawsze jest obowiązek złożenia rozliczenia rocznego w Polsce, w którym wykazuje się dochody osiągnięte za granicą (oraz inne dochody, jeżeli takie występują).
–Paweł Majewski, menedżer w zespole ds. PIT w KPMG w Polsce
–Kuba Lewandowski, doradca podatkowy, ekspert w zespole ds. PIT w KPMG w Polsce
