? Spółka (podatnik VAT czynny) w prowadzonej działalności gospodarczej sprzedawała towary firmie, która w okresie współpracy była zarejestrowana jako podatnik VAT czynny. Spółka dostarczała towary zgodnie z każdym konkretnym zamówieniem i wystawiała faktury z określonym terminem płatności. Po pewnym czasie klient przestał płacić, w wyniku czego powstały zaległości przeterminowane ponad 150 dni od terminu ich płatności określonego na fakturze VAT. Spółka nie zbyła tych wierzytelności. Problem ten dotyczy faktur wystawionych za sierpień 2017 r.
W okresie współpracy i wystawiania poszczególnych faktur, według wiedzy spółki, wobec kontrahenta nie wydano postanowienia o wszczęciu postępowania restrukturyzacyjnego, o ogłoszeniu upadłości, nie wszczęto też likwidacji. We wrześniu 2017 r. kilka podmiotów złożyło wnioski o ogłoszenie upadłości kontrahenta. Jednak w listopadzie 2017 r. sąd, na wniosek kontrahenta, wydał postanowienie m.in. o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego oraz o oddaleniu złożonych wniosków o ogłoszenie upadłości. W styczniu 2018 r. sąd umorzył postępowanie restrukturyzacyjne, a poza tym został złożony wniosek o ogłoszenie upadłości kontrahenta, którego rozpatrzenie zostało zawieszone do czasu uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania sanacyjnego.
3 kwietnia 2018 r. sąd wydał postanowienie o ogłoszeniu upadłości kontrahenta, a 23 marca 2018 r. spółka złożyła korektę VAT na podstawie art. 89a ustawy o VAT korzystając z ulgi na złe długi w odniesieniu do faktur przeterminowanych ponad 150 dni. Czy miała do tego prawo? – pyta czytelnik.
Uprawnienia wierzyciela w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności, określane często jako tzw. ulga na złe długi, zostały określone w art. 89a ustawy o VAT. Podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Dotyczy to także części kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona (art. 89a ust. 1 ustawy o VAT). Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, gdy wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze (art. 89a ust. 1a ustawy o VAT).
Przesłanki z ustawy
Ulgę na złe długi stosuje się, gdy spełnione są łącznie następujące warunki:
? dostawa towaru lub świadczenie usług nastąpiło na rzecz podatnika VAT, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego w rozumieniu ustawy z 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
? na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej z korektą:
a) wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni,
b) dłużnik nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
? od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły dwa lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.
Uwaga! Niespełnienie któregokolwiek z wymienionych warunków stanowi przesłankę do braku prawa do ulgi na złe długi.
Kiedy składana jest deklaracja
Z pytania wynika, że na dzień poprzedzający złożenie deklaracji podatkowej, w której dokonano korekty na podstawie art. 89a ust. 1 ustawy o VAT w zakresie wskazanych w pytaniu wierzytelności, tj. na 22 marca 2018 r.:
? dłużnik był zarejestrowany jako czynny podatnik VAT;
? zgodnie z wiedzą spółki, wobec dłużnika:
– nie toczyło się postępowanie restrukturyzacyjne
– nie wydano postanowienia o ogłoszeniu upadłości
– nie wszczęto likwidacji dłużnika.
Skoro w analizowanej sprawie kontrahent (dłużnik) na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której uwzględniono korektę, był zarejestrowany jako czynny podatnik VAT, nie toczyło się wobec niego postępowanie restrukturyzacyjne, nie wydano postanowienia o ogłoszeniu upadłości, nie wszczęto likwidacji dłużnika, a ponadto na ten dzień były też spełnione pozostałe wymagane do ulgi warunki, to spółka była uprawniona do złożenia korekty na podstawie art. 89a ust. 1 ustawy o VAT, w odniesieniu do wierzytelności objętych fakturami wystawionymi w sierpniu 2017 r. (por. interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 lutego 2018 r., 0111-KDIB3-1.4012.804. 2017.2.MP).
Uwaga! Gdyby po złożeniu deklaracji podatkowej, w której uwzględniono korektę, należność została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, wierzyciel musiałby zwiększyć podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta. W przypadku częściowego uregulowania należności, podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku należnego zwiększa się w odniesieniu do tej części (zob. art. 89a ust. 4 ustawy o VAT). ?
Autor jest doradcą podatkowym
podstawa prawna: ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 1221 ze zm.)
Właściwy formularz to VAT-ZD
Korekta VAT wynikająca z ulgi na złe długi może nastąpić w rozliczeniu za okres, w którym nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, pod warunkiem że do dnia złożenia przez wierzyciela deklaracji podatkowej za ten okres wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie (zob. art. 89a ust. 3 ustawy o VAT). Wierzyciel obowiązany jest wraz z deklaracją podatkową, w której robi korektę, zawiadomić o tej korekcie właściwego dla niego naczelnika urzędu skarbowego wraz z podaniem kwot korekty oraz danych dłużnika (zob. art. 89a ust. 5 ustawy o VAT). Zawiadomienia tego dokonuje na załączniku do deklaracji VAT-7 (VAT-7K) składanym na formularzu VAT-ZD.
