Podstawowa wpłata pracownika wynosi 2% jego wynagrodzenia. Co do zasady, jej wysokość jest stała. Jedynie w przypadku osób, których wynagrodzenie osiągane z różnych źródeł w danym miesiącu nie przekracza kwoty odpowiadającej 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia (w 2022 r. jest to 3612 zł), może ona zostać obniżona - nawet do 0,5% wynagrodzenia. Innymi słowy, pracownik, którego łączne miesięczne zarobki osiągane z różnych źródeł (co oznacza, że wynagrodzenia osiągane u różnych pracodawców należy sumować) nie przekroczą kwoty limitu, będzie mógł płacić mniej na PPK.
Informowanie pracownika, będącego uczestnikiem PPK, o możliwości obniżenia wysokości wpłaty podstawowej jest obowiązkiem pracodawcy. Decyzja w tej sprawie należy jednak do pracownika, który - jeśli chce skorzystać z możliwości obniżenia wpłaty podstawowej - powinien złożyć pracodawcy deklarację, w której określi jej wysokość (mniej niż 2% oraz nie mniej niż 0,5% wynagrodzenia).
Zmiana od kolejnego miesiąca
Wpłata podstawowa, w wysokości określonej w deklaracji obniżającej tę wpłatę, obowiązuje począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym uczestnik PPK złożył uwzględnioną przez pracodawcę deklarację, do czasu jej odwołania, tzn. rozpoczęcia obowiązywania złożonej przez uczestnika nowej deklaracji w sprawie wysokości wpłaty podstawowej.
Oznacza to, że pracownik, który obniżył swoją wpłatę podstawową, może – składając odpowiednią deklarację pracodawcy - zmienić jej wysokość (np. zamiast 0,5% wynagrodzenia płacić 0,8% albo 1% wynagrodzenia) albo zrezygnować z jej obniżenia (wrócić do 2% wpłaty podstawowej). Również zmieniona wysokość wpłaty dodatkowej lub rezygnacja z jej dokonywania obowiązuje od miesiąca następującego po miesiącu, w którym uczestnik PPK złożył zmianę deklaracji.
Deklarację obniżenia wpłaty podstawowej uczestnik PPK składa w miesiącu, w którym jego wynagrodzenie - osiągane z różnych źródeł - nie przekroczyło kwoty odpowiadającej 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia. Ustalając, czy osiągane - w miesiącu złożenia deklaracji - wynagrodzenie nie przekracza kwoty ustawowego limitu, pracownik powinien zsumować wynagrodzenie uzyskiwane przez niego ze wszystkich stosunków zatrudnienia, z których jest objęty obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi.
Przykład: Pracownik jest zatrudniony w dwóch firmach. W pierwszej, gdzie został zatrudniony na umowę o pracę - zarabia 3010 zł, w drugiej – gdzie pracuje na podstawie umowy zlecenia – jego wynagrodzenie wynosi 2000 zł. Pracownik ten nie jest uprawniony do obniżenia finansowanej przez siebie wpłaty podstawowej do PPK, gdyż jego łączne miesięczne zarobki to 5010 zł. Koniec przykładu
Przykład: Pracownik, którego wynagrodzenie osiągane z tytułu umowy o pracę wynosi 3500 zł, we wrześniu br. złożył pracodawcy deklarację obniżenia wpłaty podstawowej, ustalając jej wysokość na 0,5%. W związku z tym, że pracownik osiągał miesięczne wynagrodzenie niższe od kwoty 120% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku, tj. od kwoty 3612 zł, pracodawca uwzględnił deklarację, która zacznie obowiązywać od października b.r. Oznacza to, że od wynagrodzenia wypłaconego w październiku pracodawca naliczy wpłatę podstawową do PPK finansowaną przez tego uczestnika, w wysokości 0,5% jego wynagrodzenia. Koniec przykładu
Pracodawca sprawdza wynagrodzenie, ale tylko u siebie
Pracodawca nie uwzględnia deklaracji w sprawie obniżenia wpłaty podstawowej w każdym miesiącu, w którym wynagrodzenie uczestnika PPK osiągane w tym podmiocie zatrudniającym przekracza kwotę odpowiadają 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia. Oznacza to, że - w każdym miesiącu, w którym wynagrodzenie pracownika (osiągane u tego pracodawcy) będzie wyższe niż wskazany w ustawie limit - pracodawca będzie zobowiązany do podwyższenia wysokości wpłaty podstawowej finansowanej przez pracownika do 2% jego wynagrodzenia.
Trzeba uważać na limit
Pracownik, decydując się na obniżenie wpłaty podstawowej, musi pamiętać, że pracodawca będzie weryfikować tylko jego wynagrodzenie osiągane w danym podmiocie. Jeśli zatem pracownik zatrudniony jest w więcej niż jednym miejscu pracy, to pilnowanie, czy nie przekracza ustalonego w ustawie limitu będzie wyłącznie obowiązkiem tego pracownika. W przypadku, gdy pomyli się i obniży wpłatę podstawową, a później okaże się, że - w którymkolwiek miesiącu, w którym korzystał z tego obniżenia - jego łączne miesięczne wynagrodzenie (ze wszystkich źródeł) przekroczyło ustawowy limit, straci prawo do dopłaty rocznej od Państwa przysługującej za ten rok.
Czytaj więcej:
To, czy pracownik będzie miał prawo do tej dopłaty, weryfikował będzie Polski Fundusz Rozwoju (PFR) na podstawie informacji przekazanych przez ZUS.
Więcej na temat PPK na mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj: https://www.mojeppk.pl/szkolenia.html.
Podstawa prawna:
art. 27, art. 32 ustawy z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1342 ze zm.)
Małgorzata Jankowska, ekspert PFR Portal PPK
