Ustawa o pracowniczych planach kapitałowych nie wyłącza ani nie modyfikuje zasad kontynuacji lub sukcesji wynikających z właściwych przepisów (np. kodeksu spółek handlowych). Jeżeli danemu podmiotowi przysługują wszystkie prawa i obowiązki innego podmiotu bądź wstępuje on we wszystkie prawa i obowiązki innego podmiotu, dotyczy to także praw i obowiązków wynikających z umowy o zarządzanie PPK.
Przykład. Spółka z o.o., która wdrożyła PPK, ma zostać przekształcona w spółkę akcyjną. Zgodnie z art. 553 par. 1 k.s.h. spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej. Po przekształceniu, nie trzeba będzie od początku uruchamiać PPK – nadal prowadzony będzie program PPK wdrożony przed przekształceniem. Gdyby w przyszłości spółka akcyjna połączyła się z inną spółką np. przez jej przejęcie, to zastosowanie będzie miał art. 494 par. 1 k.s.h., zgodnie z którym spółka przejmująca wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej. Gdyby przejęta spółka także miała wdrożony PPK, należałoby doprowadzić do rozwiązania jednej umowy o zarządzanie PPK oraz „zapisania” wszystkich uczestników PPK w spółce przejmującej do PPK, który jest kontynuowany.
W przypadku zamierzonych zmian po stronie podmiotu zatrudniającego, konieczne jest ustalenie, czy będą się one wiązać z kontynuacją lub sukcesją w zakresie PPK.
Termin 7 dni na „zapisanie” do PPK
W razie braku kontynuacji oraz sukcesji w zakresie PPK, należy sprawdzić, czy w danym przypadku będzie miał zastosowanie art. 9 ust. 2 ustawy o PPK. Zgodnie z tym przepisem w sytuacji:
1) nabycia przez podmiot zatrudniający przedsiębiorstwa innego podmiotu zatrudniającego w całości lub jego zorganizowanej części bądź
2) połączenia podmiotów zatrudniających prowadzących PPK
- podmiot zatrudniający, który nabył przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część, albo będący podmiotem przejmującym zawiera, w terminie 7 dni od dnia tego nabycia lub połączenia, umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych z instytucją finansową, z którą ma zawartą umowę o zarządzanie PPK.
Dla stosowania tej regulacji konieczne jest, aby podmiot zatrudniający, który np. nabył przedsiębiorstwo, miał już zawartą umowę o zarządzanie PPK.
W terminie 7 dni, o którym mowa powyżej, należy zawrzeć umowy o prowadzenie PPK:
1) dla przejętych uczestników PPK (w tym uczestników PPK w dotychczasowym podmiocie zatrudniającym, którzy ukończyli 70. rok życia, oraz uczestników PPK w dotychczasowym podmiocie zatrudniającym, którzy ukończyli 55. rok życia - mimo, że nie złożyli wniosku o zawarcie umowy o prowadzenie PPK),
2) dla osób zatrudnionych niebędących uczestnikami PPK w dotychczasowym podmiocie zatrudniającym, które legitymują się wymaganym okresem zatrudnienia i nie ukończyły 55. roku życia – nawet, jeśli w dotychczasowym podmiocie zatrudniającym złożyły deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, ale nie złożyły deklaracji o rezygnacji nowemu podmiotowi zatrudniającemu,
3) na wniosek osób zatrudnionych niebędących uczestnikami PPK w dotychczasowym podmiocie zatrudniającym, które mają wymagany okres zatrudnienia i ukończyły 55. rok życia, ale nie ukończyły 70. roku życia.
Regulacja ta modyfikuje zatem nie tylko termin „zapisania” do PPK, ale także zasady „zapisania” do PPK osób zatrudnionych w wieku 55+, które były uczestnikami PPK w dotychczasowym podmiocie zatrudniającym (nie muszą one składać wniosku o zawarcie umowy o prowadzenie PPK ).
Przykład. Spółka A (z wdrożonym PPK) nabyła zorganizowaną część przedsiębiorstwa spółki B. Wiązało się to z przejęciem trzech pracowników, na podstawie art. 23[1] kodeksu pracy. Dwóch z tych pracowników (w wieku 35 lat i 58 lat) było uczestnikami PPK w spółce B, a trzeci (w wieku 55 lat) nie był „zapisany” do PPK w tej spółce. Spółka A ma obowiązek „zapisać” do PPK, w ciągu 7 dni od dnia nabycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa, obu pracowników, którzy byli uczestnikami PPK w spółce B (nie jest do tego potrzebne złożone przez pracownika w wieku 58 lat wniosku o zawarcie umowy o prowadzenie PPK). Natomiast „zapisanie” do PPK przez spółkę A pracownika w wieku 55 lat, który nie był uczestnikiem PPK w spółce B, wymaga spełnienia dwóch przesłanek: 1) pracownik ten musi złożyć wniosek o zawarcie umowy o prowadzenie PPK oraz 2) mieć wymagany okres zatrudnienia. Załóżmy, że pracownik, o którym mowa powyżej, był zatrudniony w spółce B przez kilka lat, co powoduje, że ma już okres zatrudnienia potrzebny do „zapisania” do PPK, ustalony zgodnie z art. 16 ustawy o PPK. Jeżeli pracownik ten np. od razu po przejęciu złoży spółce A wniosek o zawarcie umowy o prowadzenie PPK, to również zostanie „zapisany” przez nią do PPK w ciągu wskazanych wyżej 7 dni.
Tylko osoby zatrudnione mogą być „zapisane” do PPK
Do PPK można „zapisać” tylko osoby zatrudnione w rozumieniu ustawy o PPK (np. pracowników czy zleceniodawców, którzy podlegają z tytułu tego zlecenia obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym). Jeżeli dana osoba była uczestnikiem PPK w dotychczasowym podmiocie zatrudniającym, ale nie ma statusu „osoby zatrudnionej” w nowym podmiocie zatrudniającym, nowy podmiot nie „zapisuje” jej do PPK.
Przykład. Spółka A nabyła zorganizowaną część przedsiębiorstwa spółki B, co spowodowało m.in. zatrudnienie przez spółkę A zleceniobiorcy, który był uczestnikiem PPK w spółce B. Z tytułu umowy zlecenia zawartej ze spółką A zleceniobiorca podlega jednak tylko dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, a zatem nie jest „osobą zatrudnioną” w rozumieniu ustawy o PKK, co powoduje, że spółka A nie może „zapisać” go do PPK.
Więcej na temat PPK na mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj: https://www.mojeppk.pl/szkolenia.html.
Podstawa prawna: ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 427 ze zm.).
Anna Puszkarska, ekspert PFR Portal PPK
