Rz: Jak wspólnicy spółki jawnej rozliczają dochód i zysk z działalności gospodarczej?
Aleksandra Kasińska: Dochód to pojęcie podatkowe. Podlega opodatkowaniu już w trakcie roku, gdyż wspólnicy płacą zaliczki na podatek dochodowy. Dochód wykazują też w swoich zeznaniach rocznych (proporcjonalnie do udziałów). Natomiast zysk to pojęcie prawa handlowego. Po zakończeniu roku zysk dzieli się między wspólników. W trakcie roku można go wypłacać w formie zaliczek. Wypłata zysku czy zaliczek z tego tytułu nie powoduje jednak dodatkowych obowiązków w podatku dochodowym.
Oczywiście wspólnicy mogą pozostawić zysk w spółce. Muszą jednak pamiętać, że może to spowodować konieczność zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC).
Dlaczego?
Skarbówka może uznać pozostawienie pieniędzy w spółce za zwiększenie wniesionych do niej wkładów, a więc za czynność podlegającą PCC. Pokazuje to sprawa, którą niedawno rozstrzygał Naczelny Sąd Administracyjny. Wspólnicy postanowili o pozostawieniu prawie 2,5 mln zł zysku w spółce jawnej i przekazaniu go na kapitał zapasowy. Zdaniem fiskusa, od tej czynności powinni zapłacić ponad 12 tys. zł PCC. Zgodnie bowiem z art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o PCC podwyższenie wkładu, którego wartość powoduje zwiększenie majątku spółki, to zmiana umowy spółki. A taka czynność jest opodatkowana.
W jaki sposób ta sprawa się skończyła?
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku przyznał rację skarbówce. Naczelny Sąd Administracyjny miał jednak inne zdanie. W wyroku z 10 listopada 2016 r. (II FSK 2834/14) podkreślił, że odroczenie wypłaty zysku nie może być utożsamiane z podwyższeniem wkładów wspólników. Byłoby tak, gdyby wspólnicy jednoznacznie i definitywnie postanowili o pozostawieniu pieniędzy w spółce i przeznaczeniu ich na podwyższenie wkładów. Materiał dowodowy w tej sprawie tego nie potwierdzał. A fiskus nie może domniemywać, że mamy do czynienia z podwyższeniem wkładu. Musi to jednoznacznie ustalić.
Jeśli to nie było podwyższenie wkładu, to jak taką czynność należy zakwalifikować?
Najważniejsze jest ustalenie całokształtu okoliczności związanych z decyzją o pozostawieniu środków finansowych w spółce. Naczelny Sąd Administracyjny zaznaczył, że być może była to pożyczka lub nieodpłatne świadczenie. Problem w tym, że te czynności też są – co do zasady – opodatkowane. W takiej sytuacji nie jest zatem łatwo uniknąć podatku.
— rozmawiał Przemysław Wojtasik
