Istnieją jeszcze inne rodzaje czynności, których przedmiotem jest sprawdzenie wywiązywania się przez podmioty zobowiązane z nałożonych na nie obowiązków podatkowych. Przykładem takiego postępowania może być postępowanie kontrolne prowadzone w ramach kontroli skarbowej, regulowane przepisami u.k.s.
Organami kontroli skarbowej zgodnie z art. 8 u.k.s. są:
1) minister właściwy do spraw finansów publicznych jako naczelny organ kontroli skarbowej,
2) generalny inspektor kontroli skarbowej jako organ wyższego stopnia nad dyrektorami urzędów kontroli skarbowej,
3) dyrektor urzędu kontroli skarbowej.
Zakres uprawnień inspektorów kontroli skarbowej prowadzących postępowania kontrolne jest większy niż w przypadku kontroli prowadzonych przez organy podatkowe. Inspektorzy kontroli skarbowej mają prawo do użycia środków przymusu bezpośredniego i broni palnej.
Istotne różnice dotyczą też formy prowadzenia czynności. Organy kontroli skarbowej co do zasady bowiem wszczynają postępowanie kontrolne, w ramach którego mogą, ale nie muszą, przeprowadzić kontrolę. Natomiast w przypadku organów podatkowych najpierw jest wszczynana kontrola, a po jej zakończeniu dopiero postępowanie podatkowe.
Postępowania kontrolne może się skończyć wydaniem decyzji (tak jak postępowanie podatkowe) bądź wynikiem kontroli, jeżeli nie jest możliwe wydanie decyzji (np. gdy kontrolowany złożył w odpowiednim momencie korektę obejmującą wszystkie stwierdzone nieprawidłowości).
W toku postępowania kontrolnego, podobnie jak podczas kontroli, wyłączona jest możliwość korekty w zakresie objętym postępowaniem kontrolnym. Należy mieć jednak na uwadze, że przed wydaniem decyzji lub wyniku kontroli organ kontroli skarbowej wyznacza kontrolowanemu siedmiodniowy termin do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego (art. 24 ust. 4 u.k.s.).
W tym terminie, zgodnie z art. 14c u.k.s., kontrolowany może skorygować w zakresie objętym postępowaniem kontrolnym uprzednio złożoną deklarację podatkową, przy czym ma obowiązek, nie później niż w terminie trzech dni, zawiadomić organ kontroli skarbowej o złożeniu do właściwego organu podatkowego korekty deklaracji (art. 14c ust. 6 u.k.s.).
Termin na podjęcie decyzji co do złożenia stosownej korekty jest zatem w przypadku postępowania kontrolnego znacznie ograniczony. W razie braku korekty najpewniej wydana zostanie przez organ decyzja określająca, co wyłączy możliwość korekty po stronie podatnika/płatnika/inkasenta (w zakresie nieobjętym decyzją istnieje nadal możliwość korekty) ze wszystkimi tego konsekwencjami, w tym ryzykiem wszczęcia postępowania karnoskarbowego zmierzającego do ustalenia osób odpowiedzialnych za wystąpienie nieprawidłowości.
—dr Joanna Zawiejska-Rataj jest starszym menedżerem w dziale doradztwa podatkowego Deloitte
—Artur Podsiadły jest konsultantem w dziale doradztwa podatkowego Deloitte
