Najpopularniejszym sposobem rozwiązania umowy jest jej jednostronne wypowiedzenie. Złożenie takiego oświadczenia powoduje, że umowa o pracę rozwiąże się z upływem obowiązującego pracownika okresu.
Zasady liczenia okresów wypowiedzenia omówiliśmy przy okazji analizy wypowiedzeń zmieniających. Te rozważania można z powodzeniem odnieść do wypowiedzenia definitywnego z tą różnicą, że tu nie jest potrzebna zgoda pracownika. Nie ma więc również potrzeby, aby ustalać, kiedy mija połowa okresu wypowiedzenia.
Umowa terminowa może też ulec rozwiązaniu z upływem czasu, na który została zawarta. Z kolei angaż podpisany na czas wykonania określonej pracy kończy się z chwilą osiągnięcia tego skutku. Każda umowa może ponadto wygasnąć w dniu śmierci pracownika lub pracodawcy, jeśli zakład nie zostaje przejęty w trybie art. 231 k.p. (art. 631 i 632 k.p.).
Pozostałe sposoby rozwiązania umowy mają charakter natychmiastowy lub uzależniony od woli stron. Pierwszy przypadek występuje w razie:
- zwolnienia dyscyplinarnego (art. 52 k.p.),
- rozwiązania umowy bez wypowiedzenia bez winy pracownika (np. w związku z wyczerpaniem okresu zasiłkowego – art. 53 k.p.),
- rozwiązania umowy przez podwładnego z winy pracodawcy (art. 55 k.p.).
W tych okolicznościach ostatnim dniem zatrudnienia jest doba, w której druga strona zapoznała się z takim oświadczeniem.
Drugi przypadek odnosi się do porozumienia stron w sprawie rozwiązania stosunku pracy. W takim przypadku strony swobodnie uzgadniają datę, z jaką nastąpi ten skutek.
Z rozwiązaniem lub wygaśnięciem umowy wiąże się konieczność wydania świadectwa pracy. Należy to zrobić niezwłocznie, czyli w ostatnim dniu pracy; a jeśli nie jest to możliwe – przesłać je pracownikowi pocztą lub doręczyć w inny sposób najpóźniej w ciągu 7 dni od dnia upływu tego terminu (§ 2 pkt 2 rozporządzenia MPiPS z 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu jego wydawania i prostowania, DzU nr 60, poz 282 ze zm.). Pracownik ma 7 dni od otrzymania świadectwa na wystąpienie z wnioskiem do zakładu o jego sprostowanie. Gdy podanie nie zostanie uwzględnione, ma kolejne 7 dni, aby wystąpić z żądaniem sprostowania tego dokumentu do sądu pracy(art. 97 § 21 k.p.).
