W sprawie uzyskania patentu na wynalazek lub prawa ochronnego na wzór użytkowy, a zatem w postępowaniu zgłoszeniowym przed Urzędem Patentowym, zgłaszający może występować osobiście lub przez pełnomocnika. ?Artykuł 236 ust. 1 ustawy – Prawo własności przemysłowej (p.w.p.) stanowi, iż pełnomocnikiem strony w postępowaniu przed Urzędem Patentowym w sprawach związanych ?z dokonywaniem i rozpatrywaniem zgłoszeń ?oraz utrzymywaniem ochrony wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków ?towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii ?układów scalonych może być co do zasady tylko rzecznik patentowy.

Reprezentantem osoby fizycznej może być także współuprawniony (z patentu, z prawa z rejestracji czy też prawa ochronnego), a także rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną ?w stosunku przysposobienia (art. 236 ust. 2 ustawy p.w.p.). Wyjątek ten nie ma jednak zastosowania do osób, które nie mają miejsca zamieszkania lub siedziby na obszarze Polski. Osoby te mogą w określonych powyżej sprawach działać przed Urzędem Patentowym RP wyłącznie za pośrednictwem rzecznika patentowego (art. 236 ust. 3 p.w.p.).

Pełnomocnictwo powinno zostać udzielone na piśmie i przedłożone do akt sprawy

Pełnomocnictwo powinno zostać udzielone na piśmie ?i przedłożone do akt sprawy, w oryginale lub uwierzytelnionym odpisie, wraz z pierwszą czynnością. Rzecznik patentowy posiada uprawnienia do samodzielnego uwierzytelnienia odpisu pełnomocnictwa. Pełnomocnictwo podlega opłacie skarbowej w wysokości 17 zł, jednak dokument pełnomocnictwa udzielony małżonkowi, wstępnemu, zstępnemu lub rodzeństwu sporządzony po dniu wejścia w życie ustawy jest zwolniony z opłaty skarbowej, zgodnie z obowiązującą od 1 stycznia 2007 r. ustawą ?z 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (DzU z 2006 r. nr 225, poz. 1635 z późniejszymi zmianami).

Zawarte w art. 236 ust. 1 p.w.p. zastrzeżenie, iż pełnomocnikiem strony może być tylko, co do zasady, rzecznik patentowy, dotyczy wyłącznie postępowania zgłoszeniowego ?i rejestrowego. Jeżeli postępowanie dotyczy np. unieważnienia prawa z rejestracji, a więc toczy się w trybie postępowania spornego (art. 255 ust. 1 pkt 9 p.w.p.), ograniczenia wynikające z art. 236 ust. 1 p.w.p. nie znajdują zastosowania.

Przepis artykułu 236 p.w.p., określając wyłączną kompetencję rzeczników patentowych do reprezentowania strony w postępowaniu zgłoszeniowym, wyłącza tym samym takie uprawnienie zarówno dla adwokatów jak i radców prawnych. Podkreślić jednak należy, iż chodzi wyłącznie ?o postępowanie, które po pierwsze, toczy się przed Urzędem Patentowym, a po drugie, dotyczy spraw związanych ?z dokonywaniem i rozpatrywaniem zgłoszeń oraz utrzymywaniem ochrony praw własności przemysłowej, ?np. wynalazków i wzorów użytkowych. Kryteria te muszą być spełnione kumulatywnie. Natomiast we wszystkich postępowaniach spornych w dziedzinie prawa własności przemysłowej pełnomocnikami strony, także w postępowaniu przed Urzędem Patentowym, mogą być obok rzeczników patentowych adwokaci i radcowie prawni. Wynika to ?z art. 256 ust. 1 p.w.p. nakazującego odpowiednie stosowanie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego.

Dokonywanie zgłoszeń w Urzędzie Patentowym wymaga przede wszystkim określonego poziomu wiedzy technicznej i specyficznego doświadczenia w formułowaniu opisu i zastrzeżeń. Najlepszą gwarancję należytej ochrony interesu strony występującej przed Urzędem Patentowym w toku postępowania zgłoszeniowego stanowi profesjonalna reprezentacja.

Polski ustawodawca, odrębnie regulując postępowanie zgłoszeniowe i inne rodzaje postępowań związanych z ochroną własności przemysłowej, zdecydował o wyraźnym ograniczeniu reprezentacji w tym pierwszym postępowaniu. Występowanie w nim wyłącznie rzeczników patentowych znajduje uzasadnienie merytoryczne i nie odbiega ?od rozwiązań przyjętych w innych ustawodawstwach, ?w tym w prawie międzynarodowym i europejskim.

—Agnieszka Raczyńska, ?adwokat, rzecznik patentowy w kancelarii Nowakowski i Wspólnicy