W zależności od tego, w jakiej roli firma występuje w sądzie, a więc czy to ona pozywa, czy też jest pozywana, inną rolę będzie odgrywała i inne czynności powinna podjąć. Gdy pozywa, pierwszą czynnością od jakiej powinna zacząć, jest wezwanie drugiej strony do zapłaty, a gdy to nie przyniesie efektu, przygotowanie pozwu.
Gdy to firmę pozywa inny przedsiębiorca – powinna napisać odpowiedź na pozew. Czynności te nie są skomplikowane, trzeba jednak pamiętać o kilku szczegółach, bez których łatwo popełnić błąd.
Płać, bo będziemy ?się sądzić
W wezwaniu do zapłaty przedsiębiorca musi nakazać kontrahentowi zapłatę kwoty, z którą zalega, czyli wskazać, jakiej konkretnie sumy się domaga, z jakiej umowy lub faktury ona wynika, kiedy upłynął termin płatności i w jakim terminie kontrahent powinien ją uregulować. W wezwaniu do zapłaty konieczne jest też zamieszczenie wzmianki, że brak zapłaty w wyznaczonym terminie spowoduje skierowanie sprawy do sądu (z czym zapewne będą wiązały się dodatkowe wydatki – konieczność uiszczenia poza zaległością, także kosztów procesu). Wezwanie trzeba wysłać listem poleconym i zatrzymać potwierdzenie jego nadania – będzie dowodem w sądzie, że podjęto próbę ugodowego załatwienia sprawy, lecz się nie udało.
Gdy mimo wezwania do zapłaty kontrahent nie ureguluje należności, nie pozostaje nic innego jak napisanie pozwu. Przedsiębiorca musi zdecydować, w jakim trybie chce dochodzić należności, i ustalić, do którego sądu wysłać pismo (innymi słowy, który sąd jest w sprawie właściwy).
W jakim trybie...
Jeśli chodzi o tryb postępowania, najprostsze i najtańsze jest postępowanie nakazowe. Aby z niego skorzystać, trzeba dysponować dokumentami, z których wynika należność. Są nimi: dokument urzędowy, zaakceptowany przez dłużnika rachunek, wezwanie dłużnika do zapłaty wraz z pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu, zaakceptowane przez dłużnika żądanie zapłaty, zwrócone przez bank z powodu braku środków na rachunku bankowym lub prawidłowo wypełniony weksel lub czek.
W grę wchodzi również postępowanie uproszczone. Pozew jest w nim składany na urzędowym formularzu. Aby jednak z niego skorzystać, roszczenie przedsiębiorcy musi wynikać z umowy, a jego wartość nie może przekraczać 10 tys. zł (ten tryb jest też właściwy w sprawach dotyczących czynszu najmu lokali mieszkalnych i opłat obciążających najemcę bez względu na wartość przedmiotu sporu).
Przykład
Firma A ma fakturę podpisaną przez dłużnika – firmę B. Na fakturze jest wskazany termin zapłaty. Chodzi o 6 tys. zł. W tym przypadku firma A może wystąpić z pozwem w postępowaniu nakazowym. Musi jednak zastosować urzędowy formularz, gdyż niewielka kwota roszczenia oraz to, że wynika ona z umowy, powodują, że stosowane są przepisy o postępowaniu uproszczonym. Jeśli firma A nie wypełni pozwu na formularzu, lecz napisze tradycyjne pismo, zostanie ono zwrócone.
W innych przypadkach, czyli gdy w grę nie wchodzi ani postępowanie uproszczone, ani nakazowe, konieczne będzie przygotowanie pozwu rozpoznawanego w zwykłym trybie.
...i do kogo
Przedsiębiorca musi ustalić, do którego sądu pójść z przygotowanym pismem. Gdy dochodzona kwota jest niewielka, właściwy jest sąd rejonowy. Do sądu okręgowego trzeba kierować pozew dopiero wtedy, gdy dochodzona kwota przekracza 75 tys. zł. Na tym jednak nie koniec. Trzeba jeszcze ustalić, w którym mieście złożyć pozew. Zawsze można wnieść pozew do sądu, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania (osoba fizyczna) lub siedzibę (osoba prawna, jednostka organizacyjna). Możliwe jest też wniesienie pozwu do sądu, w którego okręgu znajduje się zakład główny lub oddział przedsiębiorcy, jeżeli roszczenie pozostaje w związku z działalnością tego zakładu lub oddziału albo do sądu miejsca wykonania umowy (w sprawach o ustalenie istnienia, wykonanie, rozwiązanie, unieważnienie, zawarcie umowy, a także odszkodowanie z powodu niewykonania lub nienależytego jej wykonania).
Pozwu nie trzeba koniecznie składać w sądzie w biurze podawczym. Można zrobić to na poczcie. Koniecznie listem poleconym – jest wtedy potwierdzenie nadania przesyłki. Trzeba też pamiętać, by przesłać odpowiednią liczbę egzemplarzy pozwu. Składa się go po jednym egzemplarzu dla każdego z pozwanych (sąd go im przekaże) oraz po jednym do akt sądowych.
