Urządzenia przesyłowe służą do przesyłania pary, gazu czy energii elektrycznej. Ich budowa i utrzymanie stanowi jeden z celów publicznych określonych w ustawie o gospodarce nieruchomościami. Proces ten jest uznany przez ustawodawcę za bardzo potrzebny – zarówno w skali gminnej, jak też krajowej, dlatego może powodować konsekwencje w postaci ograniczeń prawa własności.
W przypadku gdy właściciel konkretnej nieruchomości nie godzi się na to, aby urządzenia przesyłowe były na jego nieruchomości zlokalizowane, można mimo wszystko przeprowadzić taką inwestycję na dwa sposoby.
Pierwszy łączy się z instytucją służebności przesyłu. Chodzi ?o obciążenie nieruchomości na rzecz przedsiębiorcy zamierzającego wybudować takie urządzenia prawem, które polega na możliwości korzystania przez przedsiębiorcę ?z nieruchomości w zakresie niezbędnym do zbudowania ?i wykorzystywania takiego urządzeń.
Ujmując to inaczej, na podstawie służebności przesyłu właściciel nieruchomości musi tolerować wszelkie działania przedsiębiorcy przesyłowego, które będą podejmowane na jego nieruchomości w związku ?z wykorzystaniem tych urządzeń. Tego rodzaju umowę strony mogą zawrzeć dobrowolnie, ale w przypadku, gdy właściciel nieruchomości na to się nie zgadza – przedsiębiorca może zażądać ustanowienia służebności przesyłu przed sądem.
Podobnie może być jednak ?w odwrotnej sytuacji – gdy przedsiębiorca przesyłowy nie chce zawrzeć umowy ustanawiającej służebność. Wówczas żądanie takie może złożyć do sądu właściciel nieruchomości. Trzeba pamiętać ?o tym, że służebność przesyłu jest ustanawiana za odpowiednim wynagrodzeniem dla właściciela nieruchomości.
Inny przypadek to skorzystanie przez przedsiębiorcę przesyłowego ?z jednej z form wywłaszczenia. Przedsiębiorca może wybrać taką drogę, zamiast ustanawiania służebności przesyłu. Rozwiązanie ?to polega na zgłoszeniu wniosku ?do właściwego miejscowo starosty ?o ograniczenie uprawnień właściciela nieruchomości. Ograniczenie to ?(w formie decyzji administracyjnej) polegać ma na udzieleniu zezwolenia przedsiębiorcy przesyłowemu ?na zakładanie i przeprowadzenie ?na nieruchomości np. ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów ?i energii elektrycznej. Za tego rodzaju ograniczenie właścicielowi nieruchomości również będzie przysługiwać odszkodowanie. W takim przypadku trzeba wskazać, że lokalizacja planowanych urządzeń musi być zgodna z obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego ?lub decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. ?Możliwe, że w wielu przypadkach ?z perspektywy przedsiębiorcy przesyłowego skorzystanie z tej formy ograniczenia prawa własności właściciela nieruchomości może okazać się prostsze.
—Maciej J. Nowak, radca prawny
