1 stycznia tego roku weszły w życie regulacje znacznie utrudniające życie spółkom notowanym na GPW. Ich celem jest wyeliminowanie z obrotu akcji o wartości rynkowej poniżej złotego. Ma to przeciwdziałać znacznym wahaniom cen tych papierów wartościowych. Dla spółek, które nie podejmą działań, sankcje będą surowe, z wykluczeniem z obrotu włącznie >patrz ramka.

Dwie regulacje

20 września 2013 r. rada nadzorcza GPW podjęła uchwałę ?nr 30/1340/2013 ?w sprawie zmiany regulaminu GPW. Dodatkowo 2 grudnia 2013 r. zarząd GPW podjął uchwałę nr 1387/2013 ?w sprawie wyodrębnienia segmentu rynku regulowanego Lista Alertów ?oraz zasad i procedury kwalifikacji ?do tego segmentu. Obie regulacje obowiązują od 1 stycznia 2014 r. ?i zmierzają do eliminacji z obrotu ?na GPW tzw. akcji groszowych, ?których ceny są podatne na istotne wahania rynkowe. Regulacje te mają przeciwdziałać spekulacjom ?i zwiększyć bezpieczeństwo obrotu tymi akcjami.

Kogo dotyczą

Spółki, których akcje na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie notowane są poniżej pewnego progu, będą wpisywane na Listę Alertów. ?W okresie pomiędzy pierwszym ?i trzecim kwartałem 2014 r. wyznaczony został próg wynoszący 0,50 zł. Następnie, począwszy od drugiego dnia sesyjnego, przed ostatnim dniem sesyjnym grudnia 2014 r. będzie obowiązywał nowy próg w wysokości 1 zł. ?W obydwu przypadkach istotna jest cena rynkowa akcji. Kryterium kwalifikacji będzie bowiem stanowił średni kurs akcji w obrocie giełdowym ?z ostatnich trzech miesięcy kalendarzowych (z uwzględnieniem miesiąca, w którym przeprowadzana jest weryfikacja). Nie ma więc znaczenia wartość nominalna akcji spółki. GPW będzie przeprowadzać weryfikację notowanych na parkiecie spółek co kwartał. Spółki, których cena akcji nie przekroczy progu groszowości, będą wpisywane na Listę Alertów. Pierwsza taka weryfikacja odbyła się już ?27 marca 2014 r. Następne będą przeprowadzone na dwa dni sesyjne przed ostatnim dniem sesyjnym czerwca, września, grudnia i następnie marca każdego roku. Informacje dotyczące akcji zakwalifikowanych do segmentu Lista Alertów podawane będą przez GPW do publicznej wiadomości inwestorów w formie komunikatu.

Dotkliwe sankcje

Sankcje, które GPW będzie stosować wobec spółek z akcjami groszowymi, zależą od tego, ile razy dana spółka zostanie zakwalifikowana do Listy Alertów, przy czym już za pierwszym razem konsekwencje są dość dotkliwe. Po pierwsze, po jednokrotnej kwalifikacji do Listy Alertów akcje emitenta będą usuwane ?z portfela indeksów giełdowych i przenoszone do notowań w systemie kursu jednolitego, co znacznie ograniczy płynność obrotu akcjami. Po drugie, nazwa akcji spółki będzie „napiętnowana" poprzez oznaczenie ich w szczególny sposób w serwisach informacyjnych GPW. Dodatkowo akcje te będą usunięte z listy papierów wartościowych, które mogą być przedmiotem zleceń krótkiej sprzedaży.

Konieczny program naprawczy

Po drugiej z rzędu kwalifikacji do Listy Alertów dana spółka będzie zobowiązana do przygotowania i podania do publicznej wiadomości programu naprawczego wskazującego działania, jakie zamierza podjąć w celu eliminacji wyceny poniżej progu groszowości. W przypadku szóstej z rzędu kwalifikacji do Listy Alertów obrót akcjami emitenta zostanie zawieszony przez zarząd GPW, który wyjątkowo tylko może odstąpić od zastosowania tej sankcji. Jeśli po upływie wyznaczonego okresu zawieszenia obrotu akcjami emitenta kurs tych akcji nadal nie przekroczy progu groszowości, to zarząd giełdy wykluczy akcje spółki z obrotu giełdowego (również w tym przypadku w szczególnych okolicznościach można odstąpić od zastosowania tej sankcji wobec spółki).

Dodatkowym obciążeniem będą  specjalne opłaty kwartalne w wysokości 10 proc. opłaty rocznej płatnej dotychczas dla GPW w przypadku spółek, których średni kurs akcji ?z ostatnich trzech miesięcy kalendarzowych nie przekracza progu groszowości. Opłaty te zaczną obowiązywać począwszy od 1 stycznia 2015 r. Wszystkie te restrykcje mają zmobilizować spółki do podjęcia działań zmierzających do podwyższenia rynkowego kursu ich akcji powyżej złotego.

Karol ?Banucha, prawnik ?w Kancelarii Olesiński ?& Wspólnicy we Wrocławiu

Uproszczony schemat działania przy scaleniu może wyglądać następująco:

- ?Należy ustalić stosunek, w jakim zostanie przeprowadzone scalenie akcji, np. 5:1, a więc pięć akcji o starej wartości nominalnej utworzy jedną o nowej wartości nominalnej.

- ?Zarząd spółki przygotowuje projekty uchwał (w tym uchwały ?o scaleniu akcji oraz o zmianie statutu) i zwołuje walne zgromadzenie, a po przeprowadzeniu zgromadzenia następuje rejestracja uchwał w sądzie rejestrowym.

- ?Spółka wzywa akcjonariuszy, aby dostosowali odpowiednio swój stan posiadania akcji do wskazanego stosunku wymiany, tak aby ograniczyć liczbę „resztówek scaleniowych".

- ?Spółka podpisuje umowę z jednym z akcjonariuszy, który podzieli się swoimi akcjami w zamian za „resztówki scaleniowe".

- ?Ostatnim etapem jest złożenie wniosku o scalenie akcji uruchamiającego procedurę przed Krajowym Depozytem Papierów Wartościowych, co poprzedzone jest czasowym zawieszeniem notowań akcji na GPW.

Michał ?Bogacz, radca prawny i menedżer ?w Kancelarii Olesiński ?& Wspólnicy we Wrocławiu

Sankcje dla spółek giełdowych zakwalifikowanych do listy alertów są bardzo dotkliwe. Przez pierwsze trzy kwartały bieżącego roku dotyczy to jedynie spółek, których kurs akcji nie przekracza 50 gr. Choć cel działań jest zrozumiały, można mieć zastrzeżenia do nowych regulacji. W szczególności nie do końca zrozumiałe jest to, że jedynym przyjętym kryterium jest kurs akcji w oderwaniu od jakichkolwiek innych danych dotyczących spółki (w szczególności jej kapitalizacji). Krótkoterminowo najboleśniejszym skutkiem może być przerzucenie spółki do notowań jednolitych i związane z tym ograniczenie płynności obrotu oraz napiętnowanie związane ?z wpisaniem spółki na listę alertów GPW, co dla mniej zorientowanych akcjonariuszy może świadczyć o tym, że w spółce źle się dzieje. Jeśli scalenie akcji nie zostanie skutecznie przeprowadzone do końca drugiego kwartału tego roku, to na spółce będzie ciążył dodatkowy obowiązek przygotowania programu naprawczego wskazującego działania, jakie spółka podejmie w celu przekroczenia przez akcje „progu groszowości". Program ten musi być następnie podany do publicznej wiadomości. Aby zminimalizować niekorzystne skutki regulacji, konieczne jest zatem jak najszybsze podjęcie działań przez zarządy spółek, których akcje zakwalifikowano jako „akcje groszowe". Ponieważ działania niezbędne do scalenia akcji są czasochłonne, warto cały proces zaplanować z jak największą dbałością o szczegóły oraz zacząć jak najwcześniej, aby w miarę możliwości ograniczyć wpływ operacji na rynkowy kurs akcji spółki.