Orzeczenie w tej sprawie, wydane 17 grudnia 2013 r.  przez WSA w Warszawie (V SA/Wa 2083/13), jest już prawomocne. A to oznacza, że zarówno Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, jak i Biuro Pełnomocnika Rządu do spraw Osób Niepełnosprawnych, które nie odwołały się od tego wyroku, miały pewność co do swej przegranej w drugiej instancji.

Odwrotna kolejność

Rozstrzygnięcie sądu ma szczególne znaczenie dla pracodawców, którzy wypłacają wynagrodzenia za dany miesiąc do 10. dnia następnego miesiąca. Choć jest to zgodne z prawem, to działało przeciwko interesom firm.

Skargę do WSA złożył pracodawca, który 5 stycznia ?2013 r. przesłał do PFRON wniosek o dofinansowanie pensji niepełnosprawnych pracowników za grudzień 2012 r. Spotkał się z odmową uzasadnioną tym, że zatrudnieni otrzymali wynagrodzenia dopiero dwa dni później (7 stycznia). PFRON uznał, że skoro na dzień złożenia wniosku (Wn-D) zakład nie poniósł jeszcze kosztów płacy, to nie ma podstaw do przyznania mu dofinansowania. Powołał się na art. 26a ust. 4 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.). Uzależnia on prawo do dopłaty od terminowego poniesienia kosztów płacy.

Również Ministerstwo Pracy, do którego trafiła sprawa, odmówiło racji pracodawcy. Resort wskazał, że wniesienie wniosku o dopłatę przed ?poniesieniem kosztów płacy jest możliwe, ale nie dotyczy ?to wynagrodzenia. Zdaniem urzędu ten wyjątek obejmuje wyłącznie składki i podatek, które zakład reguluje dopiero w miesiącu następującym po wypłacie pensji.

To nie refundacja

Z taką argumentacją nie zgodził się WSA. Nie doszukał się w ustawie o rehabilitacji uzasadnienia, na które powołał się PFRON i resort pracy. Akt ten uzależnia prawo do dofinansowania wyłącznie od tego, aby pracodawca poniósł koszty płacy w obowiązujących terminach. A ten firma dotrzymała, wypłacając pensje w dacie wynikającej z regulaminu.

Co więcej, z art. 26a ust. 1a1 ustawy o rehabilitacji wynika większa tolerancja – firma nie traci prawa do dopłaty, mimo spóźnienia z uregulowaniem kosztów płacy, jeśli „wyrobi" się w ciągu 14 dni od dnia, w którym upłynął na to termin.

Sąd podkreślił też, że wyciągnięty przez Fundusz i BON wniosek opiera się na błędnym założeniu, że te dopłaty mają charakter refundacji. Gdyby tak było, to ich uzyskanie byłoby możliwe dopiero po uregulowaniu kosztów płacy. W tym jednak wypadku chodzi o dofinansowanie, a nie refundację.

Wskazana prewencja

Dla pracodawców oznacza to, że data złożenia wniosku o dofinansowanie pensji pracowników niepełnosprawnych może wyprzedzać dzień poniesienia kosztów płacy. Skoro PFRON i resort pracy nie odwołały się od powyższego wyroku, przekonały ich argumenty o braku ustawowego uregulowania tej kwestii.

Niewykluczone, że resort pracy przygotuje projekt zmian, które będą wymuszały na pracodawcach odwrotną kolejność działań. Do tego czasu nie powinni się jednak obawiać kar za to, że dokumenty dotyczące dopłat złożą jeszcze przed wypłatą wynagrodzeń. Ważne, aby wypłacona później pensja zgadzała się z kwotami wykazanymi we wnioskach o finansowe wsparcie.

Zdaniem eksperta:

Edyta ?Sieradzka, wiceprezes organizacji ?OBPON.ORG

Ten wyrok ma duże znaczenie dla pracodawców, którzy przesłali ?do PFRON wniosek o dofinansowanie przed datą wypłaty wynagrodzeń. Obecnie mogą się na to orzeczenie powołać w razie kontroli Funduszu i na tej podstawie mają szansę uniknąć kary. ?Sąd w uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazał na brak przepisów ?w ustawie o rehabilitacji i rozporządzeniu wykonawczym dotyczącym dofinansowań, które wprost wskazywałyby na obowiązek wypłaty wynagrodzeń przed wysłaniem wniosku do PFRON. Ale podkreślam, że jest to wyrok w konkretnej sprawie i dotyczy jednego pracodawcy. Dlatego dopóki przepisy ustawy nie zostaną zmienione, jestem zdania, że pracodawcy powinni najpierw wypłacać wynagrodzenia swoim niepełnosprawnym pracownikom, a dopiero później występować z wnioskiem o dofinansowanie do PFRON. ?Firmy, którym Fundusz w związku z wcześniejszym wysłaniem wniosku niż wypłata wynagrodzeń nakazał zwrócić otrzymane dofinansowanie lub odmówił im w ogóle wypłaty dopłat za ten okres ?i zgodziły się z taką decyzją, na podstawie tego jednostkowego wyroku nie mają, moim zdaniem, formalnych podstaw do kwestionowania wcześniej wydanej przez Fundusz decyzji.