Klauzulę o wypowiedzeniu można dopisać później

Zawarcie umowy o pracę na czas określony daje obu stronom pewność, że będzie ona trwała przez czas ustalony w kontrakcie. Możliwe jest jednak umieszczenie w angażu postanowienia dopuszczającego jego wypowiedzenie. Zgodnie bowiem z art. 33 k.p. przy zawieraniu umowy o pracę na czas określony dłuższy niż sześć miesięcy stronom wolno przewidzieć wcześniejsze jej rozwiązanie za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

Pracodawca i pracownik mają więc swobodę w ustanowieniu prawa do wcześniejszego zakończenia współpracy za 2-tygodniowym wymówieniem, jeżeli taki zapis włączą do angażu. Dotyczy to jednak tylko umów podpisanych na dłużej niż pół roku.

Nieskuteczny zapis

Gdyby natomiast strony wprowadziły klauzulę dopuszczającą wypowiedzenie umowy zawartej na czas określony nie dłuższy niż sześć miesięcy, taki zapis należałoby uznać za nieważny z mocy art. 18 § 1 i 2 k.p. W myśl niego postanowienia umów o pracę mniej korzystne dla pracowników niż stanowią przepisy prawa pracy, są nieważne. Wprowadzenie postanowienia o wcześniejszym wypowiedzeniu umowy terminowej, zawartej na nie dłużej niż sześć miesięcy, jest zasadniczo mniej korzystne dla etatowca, gdyż osłabia stabilność jego zatrudnienia.

Klauzulę dopuszczającą wcześniejsze wypowiedzenie angażu terminowego strony mogą zastosować już w momencie jego zawierania, a także wprowadzić do niego później, w trakcie trwania. Wskazywał na to Sąd Najwyższy w uchwale z 14 czerwca 1994 r. (I PZP 26/94). Dopuścił, że strony mają prawo w okresie trwania umowy na czas określony dłuższy niż sześć miesięcy, przewidzieć możliwość wcześniejszego jej rozwiązania za 2-tygodniowym wypowiedzeniem. Potwierdzał to SN w wyroku z 10 czerwca 2010 r. (I PK 52/10). Strony mogą np. poprzez przyjęcie późniejszego aneksu zmienić treść zawartej uprzednio umowy i wprowadzić do niej zapis o dopuszczalności wcześniejszego zakończenia współpracy za wypowiedzeniem.

Warto także zaznaczyć, że angaż zawarty na okres dłuższy niż sześć miesięcy, w którym strony przewidziały dopuszczalność jego wcześniejszego rozwiązania za 2-tygodniowym wypowiedzeniem (art. 33 k.p.), może być w ten sposób rozwiązany także przed upływem sześciu miesięcy jego trwania. Potwierdził to SN w uchwale z 7 września 1994 r. (I PZP 35/94).

Likwidacja ?lub upadłość

Jeżeli pracodawca znalazł się w stanie likwidacji lub upadłości, dalsze zatrudnianie większości załogi staje się zbędne. Dlatego art. 411 ?§ 2 k.p. przewiduje, że w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy umowa o pracę zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy może być rozwiązana przez każdą ze stron za 2-tygodniowym wypowiedzeniem. W takich wypadkach szef wcześniej rozstanie się z każdym, kto ma angaż terminowy, za 2-tygodniowym wypowiedzeniem. Dotyczy to jednak tylko umów zawartych przed ogłoszeniem upadłości pracodawcy lub wszczęciem postępowania zmierzającego do jego likwidacji. Tak trafnie przyjął SN w wyroku ?z 19 marca 2002 r. (I PKN 56/01).

Podczas grupówek

Wypowiedzenie umowy zawartej na czas określony jest także dopuszczalne w razie zwolnień dokonywanych z przyczyn niedotyczących pracowników (np. zmian organizacyjnych). Ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (DzU z 2003 r. nr 90, poz. 844 ze zm.) pozwala wcześniej wymówić umowy na czas określony. Zgodnie bowiem z jej art. 5 ust. 7 angaże zawarte na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy mogą być rozwiązane przez każdą ze stron za 2-tygodniowym wymówieniem. Dotyczy to także zwolnień indywidualnych (art. 10 ustawy). Pamiętać jednak należy, że te przepisy stosuje się tylko do zatrudniających co najmniej 20 pracowników.

Autor jest sędzią Sądu Okręgowego w Kielcach

O czym pamiętać

- ?wolno zawrzeć aneks do umowy dopuszczający jej wcześniejsze wypowiedzenie

- ?umowę można wymówić przed upływem 6 miesięcy jej trwania

- ?wypowiedzenie trzeba sporządzić na piśmie i ma ono zawierać pouczenie pracownika o prawie odwołania się do sądu

- ?firma nie musi podawać przyczyny wypowiedzenia tej umowy

Czego unikać

- ?wypowiadania umów bez klauzuli dopuszczającej wcześniejsze ich rozwiązanie

- ?wypowiadania umów zawartych ?na krócej niż 6 miesięcy i 1 dzień

- ?jednostronnego stosowania wypowiedzenia krótszego niż 2 tygodnie

- ?wypowiadania angażu w czasie usprawiedliwionej nieobecności etatowca w pracy lub gdy korzysta on ?ze szczególnej ochrony