Za to, że podwładny nie przestrzega ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, zatrudniający może go ukarać m.in. naganą (art. 108 § 1 pkt 2 k.p.). Tę organizację i porządek w procesie pracy oraz związane z tym prawa i obowiązki stron angażu ustala regulamin pracy (art. 104 § 1 k.p.). Jego minimalną treść, ale tylko w zakresie praw i obowiązków pracodawcy oraz załogi związanych z porządkiem w procesie pracy, zawiera art. 104
1
k.p.
Skąd ten nakaz
Nie ma w nim mowy o wymogu kulturalnego zachowania wobec kolegów z firmy. Nie oznacza to jednak, że w regulaminie pracy nie wolno umieścić takiej klauzuli z podaniem sankcji grożących za jej naruszenie. Nawet jednak, gdy tego zapisu zabraknie w tym dokumencie, a podwładny wykaże się arogancką postawą wobec kolegów, i tak zapewne narazi się na konsekwencje służbowe. W takich przypadkach zatrudniający dysponuje odpowiednimi środkami dyscyplinującymi. Abstrahując od najbardziej skrajnych okoliczności wymagających rozstania z etatowcem, także w trybie pilnym, szef może na niesubordynowanego pracownika nałożyć karę porządkową – albo upomnienie, albo naganę. Do tego, aby być grzecznym wobec kolegów, zobowiązuje art. 100 § 2 pkt 6 k.p. nakazujący pracownikom przestrzeganie w firmie zasad współżycia społecznego. Niestosowne zaczepki natomiast wprowadzają nerwową atmosferę w załodze, co w konsekwencji może zdezorganizować jej pracę.
Użycie przez szefa kary porządkowej, przede wszystkim nagany, działa z jednej strony prewencyjnie – prawdopodobnie odstraszy innych od podobnego postępowania. Z drugiej zaś utwierdzi podwładnych w przekonaniu, że aby wyegzekwować kulturalne zachowanie, przełożony ukarze każdego, kto na to zasłuży. Krzywda ofiary zostanie więc zrekompensowana.
Konieczne elementy
Na potrzeby niniejszego artykułu załóżmy, że szef dowiedział się o ostrej wymianie poglądów między pracownikami, w trakcie której jeden z nich ubliżył koledze. Po wysłuchaniu wyjaśnień agresora zatrudniający uznał, że podwładny postąpił na tyle karygodnie, że wyłącznie upomnienie go byłoby zbyt łagodną karą. W związku z tym w ustawowym terminie zamierza wręczyć mu pismo informujące o nałożeniu nagany za opisany wybryk. Jakie elementy ma zawierać takie zawiadomienie? Na to pytanie odpowiada art. 110 k.p., wyznaczający obligatoryjną treść tego pisma. Trzeba w nim podać:
- rodzaj (tu – naruszenie porządku w procesie pracy) i datę naruszenia obowiązków pracowniczych,
- informację o prawie zgłoszenia przez etatowca sprzeciwu i terminie jego wniesienia.
Dopuszcza się też zamieszczenie w tym piśmie dodatkowych danych, np. wzmianki o złożeniu zawiadomienia o ukaraniu do akt osobowych delikwenta czy wyliczenia czynników, jakimi kierował się przełożony przy wyborze kary >patrz ramka z zawiadomieniem o nałożeniu nagany za ubliżenie współpracownikowi.
—Anna Borysewicz, adwokat
podstawa prawna: art. 100 § 2 pkt 6, art. 104 § 1, art. 1041, art. 108 § 1 pkt 2 oraz art. 110 kodeksu pracy ustawa z 26 czerwca 1974 r. (tekst jedn. DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)