Przystępując do przygotowania pozwu, czy też innego pisma procesowego, jak również pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym warto zapoznać się z nowelizacją kodeksu postępowania cywilnego, która weszła w życie w 16 lipca tego roku. Ustawodawca wprowadził szereg istotnych zmian.

Zacznijmy od wymogów formalnych pisma procesowego. Zgodnie z nowelizacją, przygotowując pozew lub inne pismo procesowe będące pierwszym pismem w sprawie, należy w nim wskazać, poza elementami dotychczas obowiązkowymi, numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności – czyli PESEL lub numer identyfikacji podatkowej – NIP powoda, będącego osobą fizyczną przy założeniu, że powód jest zobowiązany do jego posiadania lub nie będąc zobowiązany, ma taki numer.

Jeżeli powodem jest przedsiębiorca wówczas należy podać numer KRS lub ewentualnie inny numer z właściwego rejestru, gdy przedsiębiorca lub powód niebędący osobą fizyczną nie ma obowiązku rejestracji w KRS. Dane, o których mowa w przypadku pozwanego ustala sąd z urzędu.

W przypadku pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym obowiązkiem jest podanie dodatkowo numeru PESEL lub NIP w przypadku osoby fizycznej lub numeru KRS, a w przypadku jego braku – numer w innym właściwym rejestrze, ewidencji lub NIP pozwanego niebędącego osobą fizyczną, który nie ma obowiązku wpisu we właściwym rejestrze lub ewidencji, jeżeli jest on obowiązany do jego posiadania.

W złej wierze

O ile podanie powyższych danych nie powinno stanowić problemu, to może się zdarzyć, że będzie kłopot ze wskazaniem adresu przeciwnika procesowego – pozwanego, który mógł adres zmienić i nie znamy aktualnego miejsca jego zamieszkania bądź siedziby. Nowelizacja nałożyła obowiązek podania w pierwszym piśmie procesowym miejsca zamieszkania lub siedziby i adresów stron. O ile w przypadku postępowania tzw. zwykłego braki te mogą skutkować wezwaniem do uzupełnienia i zwrocie pozwu, a na etapie wszczętego postępowania jego zawieszeniem, o tyle w elektronicznym postępowaniu upominawczym mogą nas czekać sankcje finansowe.

W elektronicznym postępowaniu upominawczym mogą być dochodzone roszczenia, które stały się wymagalne w okresie trzech lat przed dniem wniesienia pozwu

Sąd może skazać na grzywnę powoda, jego przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika, który w złej wierze lub wskutek niezachowania należytej staranności oznaczył nieprawidłowo dane, o których piszemy, czyli PESEL lub NIP w przypadku osoby fizycznej lub KRS lub inny numer z właściwego rejestru w przypadku przedsiębiorców. Grzywnę wymierza się w kwocie do 5 tys zł.

W złej wierze będzie powód, jego przedstawiciel ustawowy lub pełnomocnik, który świadomie poda nieprawidłowe dane. Użyte w komentowanym przepisie pojęcie zachowania należytej staranności nie jest zbyt fortunnym zapisem. Nie bardzo bowiem wiadomo, jak traktować należytą staranność w przypadku powoda i przedstawiciela ustawowego, którzy nie są profesjonalnymi pełnomocnikami. Tego rodzaju zapis w przepisie rodzi daleko idące wątpliwości zwłaszcza w przypadku zwykłego obywatela. Odmiennie natomiast sprawa kształtuje się w przypadku profesjonalnych pełnomocników, którzy posiadają odpowiednią wiedzę i narzędzia pozwalające im na ustalenie danych wymaganych przez znowelizowane przepisy postępowania cywilnego.

Jak zdobyć PESEL...

Jeżeli zatem nie mamy adresu bądź numeru PESEL pozwanego, będącego osobą fizyczną, możemy go ustalić. W tym celu, należy złożyć wniosek o udostępnienie danych osobowych do Centrum Personalizacji Danych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Zgodnie z art. 44h ust. 2 pkt 1 i 3 ustawy z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych osoby oraz jednostki organizacyjne, które wykażą interes prawny oraz inne osoby i podmioty, które uwiarygodnią interes faktyczny, są uprawnione do otrzymywania danych ze zbioru PESEL oraz ogólnokrajowej ewidencji wydanych i unieważnionych dowodów osobistych. Wnioski składane przez wskazane osoby oraz podmioty są, co do zasady odpłatne. Opłata za udostępnienie danych  to 31 zł (potwierdzenie jej uiszczenia należy dołączyć do wniosku). Jeżeli chce się wykazać interes prawny w uzyskaniu danych można posłużyć się posiadanymi dokumentami, czyli np. umową, wezwaniem do zapłaty, fakturą.

...i dane z KRS

Jeżeli chodzi o dane  w Krajowym Rejestrze Sądowym, to jest kilka wariantów. Pierwszym i najprostszym sposobem jest skorzystanie z wyszukiwarki KRS na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości. Tu również można pobrać wydruk z danymi z KRS. Pobrane samodzielnie wydruki komputerowe aktualnych informacji o podmiotach wpisanych do KRS mają moc zrównaną z mocą dokumentów wydawanych przez Centralną Informację KRS. Wydruk taki można dołączyć do pozwu.

Osoby posiadające programy prawnicze zawierające bazę podmiotów mogą również skorzystać z zamieszczonej tam wyszukiwarki – programy te są płatne, więc z reguły posiadają je przedsiębiorcy i profesjonalni pełnomocnicy.

Ostatnim i zarazem najbardziej czasochłonnym sposobem uzyskania danych jest udanie się do sądu, gdzie w wydziale gospodarczym KRS uzyskać można niezbędne informacje. Rejestr jest jawny, co wynika z art. 8 ust. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.

Nie wszystkie roszczenia

Warto na koniec zwrócić uwagę na dość istotną zmianę w elektronicznym postępowaniu upominawczym dotyczącą dochodzenia roszczeń. Otóż nowelizacja dodała art. 529a, zgodnie z którym w elektronicznym postępowaniu upominawczym mogą być dochodzone roszczenia, które stały się wymagalne w okresie trzech lat przed dniem wniesienia pozwu. Oznacza to, że wszelkie inne dawniejsze roszczenia będą mogły być dochodzone jedynie na zasadach ogólnych.

Autor jest radcą prawnym z kancelarii Robaszewska & Płoszka Radcowie Prawni