„Rz" wspiera przedsiębiorców w walce o ułatwienia w prowadzeniu biznesu. To konieczne, bo mimo składanych przez rząd obietnic otoczenie prawne i administracyjne, zwłaszcza dla małych i średnich firm, wcale się nie poprawia, a nawet pogarsza.
W naszej akcji „Teraz przedsiębiorczość" podpowiadamy rządowi konkretne rozwiązania, które pomogą w poprawie prowadzenia biznesu w Polsce. W kolejnych odcinkach cyklu szukamy sposobu na dalszy awans w rankingu Doing Business Banku Światowego, w którego ostatniej edycji znaleźliśmy się na 55. miejscu. Dziś omówimy problem, który może nie istnieć dla dużych i średnich firm, ale jest istotny dla tych mikro i małych – dostęp do finansowania zewnętrznego.
Akcja „Rz" | Firmy rozpoczynające działalność oraz te najmniejsze mają utrudniony dostęp do finansowania zewnętrznego.
1. Silne firmy mają mniej problemów
Polska w raporcie DB 2013 w kategorii „dostępność kredytów" plasuje się na wysokiej, czwartej pozycji. Dobrze u nas są chronione prawa i kredytobiorcy, i kredytodawcy, w biurach informacji kredytowych gromadzonych jest sporo informacji, dzięki czemu kredytodawcy mają dostęp do historii klienta, ale klient może też budować swoją dobrą historię. Jednak badania dotyczą firm o średniej wielkości i ustabilizowanej pozycji.
2. Jaka luka finansowa
W przypadku młodych i rozwijających się firm sytuacja pod względem dostępu do finansowania zewnętrznego jest jednak szczególnie niekorzystna. Jak wynika z badań Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości w ramach Global Entrepreneurship Monitor, ta grupa oceniła dostęp do finansowania na 2,5 (w skali od 1 do 5), co uplasowało nas na 16. miejscu wśród 49 krajów świata.
– Luka w finansowaniu firm rozpoczynających swoją działalność wynika m.in. z preferencji banków, które wskazują na przedsiębiorstwa z dużym doświadczeniem rynkowym i odpowiednią historią – mówi Anna Tarnawa, kierownik w departamencie rozwoju przedsiębiorczości i innowacyjności PARP.
Badania Agencji wskazują, że większość rodzajów kredytu łatwiej uzyskać przedsiębiorcom o przynajmniej dwuletniej historii czy firmom większym (np. małym i średnim podmiotom łatwiej jest uzyskać kredyt niż tym mikro).
3. Publiczne wsparcie rośnie
Na szczęście mikro i nowe firmy nie są w Polsce pozostawione tak zupełnie same sobie. W ramach budżetu UE na lata 2007–2013 część środków przeznaczono na tzw. instrumenty zwrotne. Dzięki temu, poprzez lokalne fundusze pożyczkowe, początkujący i już działający mali przedsiębiorcy zyskali dostęp do preferencyjnych pożyczek. Dzięki funduszom UE powstało też kilka inkubatorów przedsiębiorczości oraz funduszy podwyższonego ryzyka, które finansują też projekty innowacyjne. Także w ramach nowego budżetu UE firmy w nietypowej sytuacji będą mogły liczyć na atrakcyjne kredyty. Niezależnie od tego ostatnio rząd uruchomił też program mikropożyczek na firmy studentów i absolwentów oraz gwarancji dla małych i średnich firm. —acw
Pożyczki także na innowacyjne projekty
Ewa Swędrowska-Dziankowska, zastępca dyrektora Departamentu Instrumentów Wsparcia w Ministerstwie Gospodarki
Instrumentami, które pomagają małym i mikroprzedsiębiorcom pozyskać finansowanie zewnętrzne, są fundusze poręczeniowe i pożyczkowe. Te pierwsze udzielają poręczeń spłaty kredytów i pożyczek, a niektóre fundusze również wadiów przetargowych. Są one przyznawane mikro, małym i średnim przedsiębiorstwom, które spełniają warunki określone przez instytucję udzielającą kredytu lub pożyczki, ale nie posiadają wystarczającego zabezpieczenia spłaty. Natomiast fundusze pożyczkowe pomagają firmom, które z braku wymaganych zabezpieczeń lub historii kredytowej mają trudności ze zdobyciem np. kredytu bankowego. Fundusze pożyczkowe udzielają wsparcia na podjęcie, prowadzenie i rozwój działalności gospodarczej. W ramach realizacji rządowego programu rozwoju tego typy funduszy, nadzorowanego przez resort gospodarki, w 2012 r. wprowadzono wiele działań usprawniających dostęp MSP do finansowania. Fundusze pożyczkowe i poręczeniowe zostały np. dokapitalizowane ze środków UE. Ponadto ujednolicone zostały zasady współpracy pomiędzy bankami a funduszami poręczeniowymi. Przeprowadzono oceny wiarygodności kredytowej, a także wdrożono Ogólnopolski System Wspierający Udzielanie Poręczeń (OSWUP).Wychodzimy również naprzeciw podmiotom realizującym innowacyjne przedsięwzięcia. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości planuje uruchomienie projektu pilotażowego, polegającego na udzielaniu pożyczek na innowacyjne projekty. Beneficjentem będzie mikro lub mały przedsiębiorca. Instrument ten ma aktywizować prywatny kapitał do finansowania inwestycji w nowoczesne technologie i usługi.
Dodatkowe korzyści
Mateusz Ostachowski, współwłaściciel spółki Kompan.pl
Po okresie dynamicznego wzrostu i osiągnięciu liczącej się pozycji w naszym segmencie rynku, nasza spółka dotarła do etapu, kiedy potrzebne było znaczne zaangażowanie kapitału. Banki odpadały, ponieważ żaden nie udzieli kredytu takim firmom jak my – małym, działającym w branży nowoczesnych technologii, które nie chcą pieniędzy na inwestycje w środki trwałe, ale – tak jak my – na stworzenie nowych produktów i powiększenie sieci dystrybucji. Wybraliśmy najlepsze rozwiązanie pod względem finansowym, a także z punktu widzenia dodatkowych korzyści – współpracę z funduszem inwestycyjnym Internet Ventures.
Szukamy anioła biznesu
Maciej Rudziński, partner w Brain Tracking
Nasza firma zajmuje się odczytywaniem reakcji emocjonalnych na produkt bezpośrednio z aktywności mózgu. Neuromarketing jest usługą we wczesnej fazie rozwoju i choć naszą metodologią badaliśmy już reklamy największych firm, to wciąż jesteśmy na etapie start-upu. W sytuacji, kiedy nasze nakłady na badania są większe niż przychody ze sprzedaży, trudno jest przedstawić biznesplan bankowi. Finansowania poszukujemy więc wśród aniołów biznesu. Chcemy znaleźć takiego, który potrafi sprawdzić, że dysponujemy produktem na najwyższym poziomie światowym, i będzie chciał wraz z nami skomercjalizować go na arenie międzynarodowej.
Za mało na prawdziwy rozwój
Łukasz Hacura, Anshar Studios
Firma Anshar Studios działa w branży gier wideo od listopada 2012 r. Obecnie szukamy wsparcia finansowego dla rozwoju naszego studia deweloperskiego oraz stworzenia nowego produktu. Zdecydowaliśmy się na współpracę z inwestorem, ponieważ oferta finansowania start-upów przez banki jest bardzo ograniczona. Banki oferują młodym firmom wiele produktów finansowych, takich jak rachunki bankowe zintegrowane z systemami księgowymi czy usługi factoringu, jednak w przypadku kredytów ustalają bardzo niskie limity finansowania, niewystarczające na nasze potrzeby. Udział inwestora w projekcie zagwarantuje także wsparcie biznesowe.
Firmy wolą własne kapitały
Tomasz Kierzkowski, dyrektor biura funduszy UE oraz programów publicznych w Banku Pekao
Z badań prowadzonych od trzech lat przez Pekao wśród 7 tys. mikro i małych firm wynika, że aż 76 proc. z nich nie korzysta w ogóle z finansowania zewnętrznego bieżącej działalności. Najważniejsze powody to: niechęć do zadłużenia (46 proc.) oraz brak potrzeby (43 proc.). Tańszy koszt kapitału własnego, brak możliwości skorzystania czy brak informacji na temat finansowania zewnętrznego występują znacznie rzadziej. Jednocześnie firmy dobrze oceniają dostępność takiego finansowania. Pomocna mogłaby być kampania edukacyjno-informacyjna na temat roli środków zewnętrznych przy finansowaniu działalności gospodarczej.
