Pan Marek prowadzi firmę, w której zatrudnia 30 osób. Na początku tygodnia trzech pracowników poprosiło go o urlop. W czwartek przyszedł jeszcze jeden i oznajmił, że jutro idzie oddać krew. Pan Marek zastanawia się, czy musi udzielić wolnego czwartemu podwładnemu. Obawia się, że nieobecność wszystkich zdezorganizuje mu pracę zakładu.
Zasady udzielania wolnego na oddanie krwi reguluje kodeks pracy oraz rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy. Zgodnie z tymi przepisami osoba, która zamierza oddać krew w godzinach pracy, musi poinformować o tym szefa. Ten z kolei musi zwolnić zainteresowanego.
– Przepisy nie mówią jednak, że zatrudniony musi mieć na oddanie krwi cały dzień wolny od pracy – tłumaczy radca prawny Katarzyna Przyborowska.
Zaznacza też, że rozporządzenie precyzuje, iż czas, który będzie potrzebny na oddanie krwi, oznacza na zaświadczeniu dla pracownika stacja krwiodawstwa.
Ponadto przełożony musi zwolnić pracownika na czas niezbędny do przeprowadzenia zaleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich, jeżeli nie może ich wykonać w czasie wolnym od pracy.
Oznacza to, że pan Marek ma obowiązek zwolnić pracownika, który chce oddać krew. Nie musi jednak dawać mu całego dnia wolnego, ale tyle, ile wyznaczy stacja krwiodawstwa. Nawet jeśli kilku zatrudnionych oznajmiłoby, że chcą tego samego dnia oddać krew, pracodawca musi ich wszystkich zwolnić na ten czas.
Gdyby stacja krwiodawstwa wskazała na zaświadczeniu, że na oddanie krwi potrzebnych jest kilka godzin, to dana osoba ma obowiązek wrócić później do zakładu.
Zwolnienie przewidziane w rozporządzeniu przysługuje z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, a szef ma prawo żądać od podwładnego potwierdzenia tego, że oddał krew.
Gdyby pracodawca nie zechciał zwolnić podwładnego, złamałby przepisy prawa pracy. Zainteresowany mógłby się wówczas poskarżyć na bezprawną praktykę do Państwowej Inspekcji Pracy.
Nieudzielenie zwolnienia od pracy z tytułu oddania krwi nie jest jednak wykroczeniem, tak więc inspektor nie wystawi mandatu. Może jedynie wskazać pracodawcy niezgodność z prawem takiego postępowania.