W wyniku pracy osób zatrudnionych mogą powstawać utwory w rozumieniu przepisów ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. W takim przypadku do części wynagrodzenia za przeniesienie praw autorskich (honorarium) można stosować koszty uzyskania przychodów według stawki 50 proc.

Warto podkreślić, że „utwór" może być rozumiany bardzo szeroko i to do podatnika należy udowodnienie, że dany wytwór jego pracy ma znamiona twórczości. Honorarium objęte korzystniejszym opodatkowaniem musi jednak być bezpośrednio związane z konkretnym utworem.

Podzielona wypłata

Zgodnie z art. 22 ust. 9 ustawy o PIT koszty uzyskania przychodu z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich wynoszą 50 proc. uzyskanego przychodu. Należy jednak pamiętać, że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia społeczne.

Zgodnie z interpretacjami urzędów (np. interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 2 października 2012 r., IPPB2/415-646/12-4/MG) umowa o pracę powinna przewidywać możliwość wypłacenia części wynagrodzenia jako honorarium autorskiego. Najczęściej w umowie określa się stałą część „za pracę" i ruchomą – honoraryjną, uzależnioną od wyceny stworzonych utworów.

Musi istnieć związek z pracą twórczą

Zarówno płatnicy, jak i podatnicy szukają możliwości objęcia preferencyjną stawką jak największej części wynagrodzenia, a także pochodnych od wynagrodzenia, np. premii i nagród. Warta przedstawienia w tym temacie jest ww. interpretacja wydana przez Izbę Skarbową w Warszawie 2 października 2012 r.

Stan faktyczny w tej sprawie był następujący: wnioskodawca prowadzi sklep internetowy z towarami specjalistycznymi. Sklep jest połączony z blogiem eksperckim i portalem tematycznym.

Zatrudnia pracowników, którzy 20 proc. czasu spędzają na wykonywaniu czynności pracowniczych, a 80 proc. na pracy twórczej. Wśród pracowników są m.in. programiści, copywriterzy i dziennikarze. Otrzymują oni wynagrodzenie za pracę, honorarium autorskie za stworzone na rzecz pracodawcy utwory oraz honorarium dodatkowe, wypłacane cyklicznie. Honorarium dodatkowe jest uzależnione od popularności i wykorzystania danego utworu przez klientów określonych stron internetowych, czyli w praktyce – od liczby wejść na daną stronę i podstrony.

Izba uznała, że nie istnieje bezpośredni związek przyczynowo skutkowy pomiędzy wypłacanym na koniec roku honorarium dodatkowym a twórczą pracą pracowników. W związku z tym nie zgodziła się z poglądem podatnika, że dodatkowe honorarium także powinno zostać opodatkowane na korzystniejszych zasadach. Jednocześnie warszawska izba potwierdziła, że część honoraryjna wynagrodzenia może być objęta 50 proc. kosztami uzyskania przychodów.

—Ewelina Majewska-Howis doradca podatkowy