Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 21 września 2012 r. (IPPP2/ 443-676/12-2/MM).
W ramach reorganizacji spółek należących do jednej międzynarodowej grupy, których przedmiotem działalności jest handel hurtowy i detaliczny, planowane jest połączenie spółki zagranicznej (holenderskiej) z inną spółką (polską).
Pierwsza ze spółek posiada rezydencję podatkową ustaloną na podstawie miejsca rzeczywistego zarządzania w państwie członkowskim Unii Europejskiej i podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w zakresie krajowego podatku dochodowego od osób prawnych. Druga jest podatnikiem CIT i podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce i prowadzi działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług zarządzania znakami towarowymi na rzecz podmiotów z grupy. Na moment połączenia jedynym udziałowcem przejmowanej spółki będzie spółka przejmująca.
W wyniki połączenia działalność prowadzona przez spółkę przejmowaną zostanie przeniesiona do spółki przejmującej, zaś wszelkie stosunki prawne łączące spółkę przejmowaną zostaną rozwiązane. W konsekwencji całość działalności spółki przejmującej będzie prowadzona poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Spółka przejmująca nie wyklucza jednak, że w przyszłości może współpracować m.in. w zakresie prawnym czy marketingowym np. z rzecznikami patentowymi, prawnikami, czy agencjami marketingowymi na terytorium Polski, którzy będą wykonywać świadczenia na rzecz spółki przejmującej związane np. z ochroną czy marketingiem znaków towarowych.
Zdaniem spółki przejmującej planowane połączenie ze spółką przejmowaną nie będzie skutkować powstaniem obowiązku podatkowego dla spółki przejmującej na gruncie VAT. Brak jest bowiem przepisów w ustawie o VAT, na mocy których omawiany obowiązek podatkowy mógłby powstać.
W świetle przedstawionego zdarzenia przyszłego Izba Skarbowa w Warszawie uznała stanowisko wnioskodawcy (spółki holenderskiej) za prawidłowe. W ocenie organu podatkowego wnioskodawca w wyniku połączenia z polską spółką kapitałową będzie występował po stronie nabywcy przedsiębiorstwa określonego w art. 551 kodeksu cywilnego.
Przejmie bowiem całość wartości niematerialnych i prawnych, którymi zarządza spółka przejmowana oraz należności i zobowiązania. Dodatkowo warte podkreślenia jest to, że w opinii organu, w wyniku tego połączenia spółka przejmująca nie stanie się polskim podatnikiem VAT, ponieważ nie będzie posiadać miejsca zarządu, filii, biura ani też innej stałej placówki w Polsce, nie będzie też zatrudniać żadnych pracowników na umowę o pracę. Brak jest zatem spełnienia warunków określonych w art. 5 ust. 1 oraz art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT.
Krzysztof Wiński konsultant w dziale prawnopodatkowym PwC
Komentuje Krzysztof Wiński konsultant w dziale prawnopodatkowym PwC
Na wstępie warto zaznaczyć, że art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym niepodlegająca opodatkowaniu pozostaje transakcja zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, jest implementacją art. 19 Dyrektywy 112/2006.
Do 30 listopada 2008 r. wspomniany artykuł polskiej ustawy o VAT obowiązywał w nieco zmienionej wersji, w której zamiast elementu zorganizowanej części przedsiębiorstwa występował zakład (oddział) przedsiębiorstwa samodzielnie sporządzający bilans. Zmiana brzmienia tego przepisu od 1 grudnia 2008 r., była spowodowana potrzebą jego dostosowania do treści art. 19 Dyrektywy 112/2006.
Niezależnie od tego warto zaznaczyć, że ustawa o VAT nie określa co należy rozumieć pod pojęciem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Co więcej, nie odsyła również bezpośrednio, w przeciwieństwie do ustawy o CIT, do definicji przedsiębiorstwa zawartej w art. 551 kodeksu cywilnego. Niemniej jednak definicja zawarta w art. 551 kodeksu cywilnego znajdzie zastosowanie również i w tym przypadku.
I tak, w myśl tego przepisu przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. W konsekwencji, definicja ta powinna obejmować każdy zespół składników służący do realizacji zadań gospodarczych bez względu na to czy obejmuje on całość, czy tylko część majątku określonego podmiotu.
Dodatkowo warto zaznaczyć, że polski ustawodawca nie wskazał w ustawie o VAT co należy rozumieć przez zbycie/połączenie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. W konsekwencji wydaje się, że każda czynność mająca charakter zbycia/połączenia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części powinna być poddana analizie ze strony organów podatkowych. Odpowiedź na pytanie, czym jest zbycie przedsiębiorstwa, stara się znaleźć orzecznictwo. I tak, przez zbycie należy rozumieć każdą czynność, która w świetle obowiązujących przepisów skutkuje przeniesieniem własności (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 7 lutego 2008 r., III SA/Wa 934/07).
Należy podkreślić, że transakcja zbycia/połączenia przedsiębiorstwa, z uwagi na swój problematyczny charakter, nie powinna rodzić skutków na gruncie VAT. Powodów wyłączenia z opodatkowania VAT należy upatrywać m.in. w trudnościach w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania (nabywca przejmuje zarówno aktywa, jak i pasywa przedsiębiorstwa) oraz z uwagi na to, że przedsiębiorstwo obejmuje również składniki, których dostawa nie podlega opodatkowaniu.
Warto dodać, że mimo iż transakcja zbycia/połączenia spółek nie będzie podlegać opodatkowaniu w świetle przepisów ustawy o VAT, to jednak, co do zasady, będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
