Do niedawna część specjalistów przyjmowała, że kwoty wypłacone pracownikowi z racji odwołania go z trwającego już wypoczynku wprawdzie stanowią przychód ze stosunku pracy, ale jako należności o charakterze odszkodowawczym są zwolnione z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (np. interpretacja Pierwszego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy z 29 września 2006 r., PD2.2-415-35/06).
Zgodnie z tym przepisem wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.
Wedle drugiego stanowiska oddane zatrudnionemu koszty odwołania z urlopu w ogóle nie są przychodem ze stosunku pracy, wobec tego nie ma mowy o ich opodatkowaniu. Nie stwarzają one bowiem żadnego przysporzenia po stronie podwładnego (m.in. interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 30 września 2009 r., ILP-B2/415-704/09-6/WM). Wątpliwości te rozstrzygnął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w wyroku z 28 kwietnia 2010 r. (I SA/Go 56/10), w którym wprost odmówił tym kosztom zakwalifikowania do przychodów pracowniczych. Sąd opowiedział się zatem za drugą wersją.
O ile przy kosztach odwołania z urlopu kłótnie dotyczyły sposobu zwolnienia spod opodatkowania, o tyle zwrotowi kosztów przesunięcia zaplanowanego urlopu wypoczynkowego w ogóle odbierano prawo do jakiejkolwiek ulgi podatkowej (np. cytowana interpretacja z 30 września 2009 r.). Fiskus stwierdził, że kodeks pracy mówi wprost tylko o refundacji pracownikowi wydatków z tytułu odwołania go z trwającego urlopu.
Nie przekonały go argumenty, że eksperci prawa pracy jak jeden mąż uznają również konieczność oddania zatrudnionemu kosztów przesunięcia w czasie zaplanowanego wypoczynku, który jeszcze nie został rozpoczęty. Dyskusje znowu przeciął WSA w cytowanym orzeczeniu, gdzie wprost stwierdził, że zwrot kosztów przesunięcia urlopu nie zalicza się do przychodów ze stosunku pracy.
Reasumując – od oddanych pracownikowi kosztów odwołania i przesunięcia urlopu wypoczynkowego nie odprowadza się zaliczek na podatek dochodowy.
Muszą jednak zostać spełnione warunki zastosowania ulgi:
- chodzi o zwrot kosztów bezpośrednio poniesionych na wypoczynek, które rekompensują mu poniesione straty, a nie kreują przysporzenia majątkowego,
- zatrudniony musi je odpowiednio udokumentować.
W konsekwencji od zwrotu podwładnemu obu rodzaju wydatków nie pobieramy również składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Podstawą wymiaru składek jest bowiem przychód ze stosunku pracy w rozumieniu podatkowym.
Jeśli pracodawca zdecyduje się pracownikowi wypłacić z tego tytułu więcej, niż powinien, nadwyżka stanowi przychód opodatkowany i oskładkowany.
