Pracodawca ma całkowitą autonomię w udzieleniu pracownikowi urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia angażu. Zapewnia mu ją art. 167
1
. Oznacza to, że zatrudniający może, ale nie ma obowiązku udzielenia w tym czasie urlopu.
Nie ma przy tym znaczenia, która ze stron stosunku pracy wypowiedziała umowę o pracę. Ważne jest, aby okres wymówienia zaczął biec, a cały wymiar urlopu udzielanego w trybie art. 167
1
k.p. obejmował czas jego trwania. Okres wypowiedzenia rozpoczyna się z chwilą złożenia stosownego oświadczenia woli i kończy w ostatnim dniu wymówienia. Skutkuje to tym, że zatrudniającemu przysługuje prawo do udzielenia urlopu wypoczynkowego od dnia następującego po wyartykułowaniu oświadczenia o wypowiedzeniu angażu.
Jeśli w okresie wypowiedzenia pracownik nie wykorzysta urlopu – czy to z polecenia szefa, czy z własnej inicjatywy – pracodawca ma obowiązek wypłacenia mu ekwiwalentu pieniężnego.
Przykład
Pracodawca wypowiedział pani Martynie umowę o pracę.
Za 2012 r. przysługiwał jej urlop wypoczynkowy w wymiarze siedmiu dni roboczych. Z uwagi jednak na znaczną liczbę zleceń przełożony nie chciał, by pani Martyna korzystała z wolnego w okresie wypowiedzenia.
W związku z tym w dniu ustania angażu wypłacił jej ekwiwalent pieniężny za te siedem dni niewykorzystanego urlopu. Zachowanie pracodawcy było więc prawidłowe.
Skutki samowolki
Samowolne udanie się pracownika na urlop w okresie wypowiedzenia może być uznane za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych w rozumieniu art. 52 § 1 pkt 1 k.p. W konsekwencji może prowadzić do niezwłocznego rozwiązania umowy o pracę, które zostanie dokonane w okresie wypowiedzenia. Tak też stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 17 grudnia 1980 r. (I PRN 136/80).
Przykład
Pani Olga, której pracodawca wypowiedział angaż, uznała, że w okresie wypowiedzenia ma obowiązek wykorzystać przysługujący jej urlop wypoczynkowy.
W związku z tym następnego dnia po otrzymaniu od przełożonego pisma zawierającego oświadczenie o rozwiązaniu umowy za wypowiedzeniem udała się na ten urlop bez zgody szefa.
Pracodawca uznał, że pani Olga dopuściła się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych i zwolnił ją dyscyplinarnie. Mógł postąpić w opisany sposób.
Bieżący i zaległy
W czasie wypowiedzenia udzielany jest zarówno urlop przysługujący za bieżący rok, jak również zaległy, który się nie przedawnił. Ten pierwszy wykorzystywany jest zgodnie z zasadą proporcjonalności.
Jego wymiar jest bowiem odpowiedni do okresu przepracowanego u danego pracodawcy w roku ustania stosunku pracy (chyba że pracownik wcześniej wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze). Natomiast zaległe dni wolne od pracy pracownik może wykorzystać w pełnym wymiarze, do którego nabył prawo. Analogicznie stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 12 kwietnia 2007 r. (I PK 261/06).
Przykład
Pani Paulina wypowiedziała kontrakt o pracę.
Pracodawca udzielił jej w okresie jednomiesięcznego wypowiedzenia pięć dni roboczych zaległego urlopu wypoczynkowego za 2011 r. oraz siedem dni roboczych przysługującego jej urlopu wypoczynkowego za 2012 r.
Bez świadczenia pracy
W okresie wypowiedzenia umowy o pracę zatrudniony może być zwolniony z obowiązku wykonywania pracy na mocy porozumienia zawartego przez strony. W efekcie jest też wtedy zwolniony z pozostawania w gotowości do jej świadczenia z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
Przykład
Pracodawca wypowiedział pani Kamili umowę o pracę. Nie miała ona urlopu zaległego, nie przysługiwał jej także bieżący urlop wypoczynkowy.
Z uwagi na fakt, że przełożony podejrzewał panią Kamilę o działalność konkurencyjną, w uzgodnieniu z nią zwolnił ją z obowiązku wykonywania pracy w okresie wypowiedzenia angażu (z zachowaniem prawa do wynagrodzenia).
Pracodawca mógł tak postąpić. Gdyby pani Kamili przysługiwał zaległy bądź bieżący urlop wypoczynkowy, to przełożony mógłby ją też zwolnić z obowiązku świadczenia pracy po wykorzystaniu wypoczynku w naturze.
Sąd Najwyższy w wyroku z 20 maja 1998 r. (I PKN 137/98) a
rgumentował, że „ugoda, na mocy której pracodawca zwalnia pracownika od obowiązku świadczenia pracy w okresie pozostającym do uzgodnionej przez strony daty rozwiązania umownego stosunku pracy, mimo niewykorzystania przez pracownika przysługującego mu urlopu wypoczynkowego, nie narusza art. 18 § 2 k.p. i jest ważna”.
Natomiast zgodnie ze stanowiskiem SN wyrażonym w wyroku z 7 lutego 2001 r. (I PKN 240/00) „brak obowiązku wykonywania pracy przez pracownika w okresie wypowiedzenia (art. 71 k.p.) nie jest przeszkodą do udzielenia mu w tym czasie urlopu wypoczynkowego”.
Wzór informacji pracodawcy o udzieleniu pracownikowi urlopu w okresie wypowiedzenia
NIEWYKLUCZONY URLOP NA ŻĄDANIE
Nie ma przeszkód prawnych, które wykluczałyby skorzystanie przez pracownika z urlopu na żądanie w okresie wypowiedzenia.
W praktyce taka możliwość zależy jednak od tego, czy zatrudniający zamierza wówczas wysłać etatowca na urlop wypoczynkowy oraz ewentualnie, czy wymiar urlopu wypoczynkowego wyczerpuje cały bądź tylko część okresu wypowiedzenia. Sytuacje te obrazuje tabela ( patrz załącznik z tabelą )
Autorka jest adwokatem, prowadzi własną kancelarię w Płocku
